Forcat e Armatosura të Republikës së Kosovës

Forcat e Armatosura të Republikës së Kosovës
Pjesmarrëse në Luftën e Kosovës
Vitet aktive	1990 - 1999
Liderët	Tahir Zemaj  † Bujar Bukoshi Sali Çekaj  †
Zona e veprimit	Kosova
Fuqia	5,000
Aleatët	Shqipëria
Kundërshtarët	Jugosllavia

Forcat e Armatosura të Republikës së Kosovës (FARK) ishte një organizatë paraushtarake, një krah ushtarak i Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), partisë kryesore të djathtë në Kosovë, themeluar nga Ibrahim Rugova dhe Bujar Bukoshi. Ajo ishte aktive gjatë Luftës së Kosovës (1998–99).

Historia

Bujar Bukoshi, ish-kryeministri në ekzil i Republikës së vetëshpallur të Kosovës nga viti 1991 deri në vitin 2000, krijoi FARK-un në Shqipëri me disa dhjetëra ish-oficerë shqiptarë të Kosovës të Ushtrisë Popullore Jugosllave të mbledhur nga Sali Çekaj. Më pas e vuri nën komandën e ish-kolonelit Ahmet Krasniqi. Shumica e anëtarëve të FARK-ut atëherë ishin besnikë ndaj Presidentit të Republikës së Kosovës, Ibrahim Rugova, ndërsa grupi rival Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) udhëhiqej nga Hashim Thaçi, një njeri që kishte fituar kredibilitet në mesin e separatistëve për shkak të pretendimeve të mangësive në arritjet e FARK-ut.

Bukoshi, derisa e kalonte pjesën më të madhe të kohës në Bon, kishte qenë përfaqësues i shqiptarëve të Kosovës nga viti 1991, viti kur ata u përpoqën të shpallnin pavarësinë, deri në vitin 1998. Më 2 prill 1999, pasi Rugova atëherë ishte anashkaluar nga zhvillimet e fundit, Në vend të tij, Hashim Thaçi u vetëshpall kryeministër, ndërsa Bukoshi nuk pranoi ta njohë dhe t'i dorëzojë fondet që kishte marrë nga diaspora shqiptare në Perëndim. Si përfaqësues i Rugovës, Bukoshi merrte kontribute të rregullta nga diaspora për “Fondin e Republikës së Kosovës”, i cili ishte shpenzuar për financimin e qeverisë paralele të Kosovës nën Rugovën, me një rrjet shkollash private dhe qendrash shëndetësore. UÇK-ja më pas krijoi fondin e saj "Vendlindja Thërret", të dyja fondet u përdoren për blerjen e pajisjeve ushtarake.

UÇK-ja u përpoq gjithashtu të pengonte rekrutimin në FARK mes shqiptarëve të Evropës Perëndimore dhe t'i tërheqë ata në qendrat e saj në Durrës, Tiranë dhe Kukës në Shqipëri. FARK-u dhe UÇK-ja luftuan veçmas forcat jugosllave, dhe gjithashtu luftuan njëra-tjetrën. Politikanët në Shqipëri morën anë në rivalitetin mes UÇK-së dhe FARK-ut, ku qeveria socialiste në Tiranë ka mbështetur Thaçin dhe UÇK-në, ndërsa Partia Demokratike e Sali Berishës në opozitë mbështeti FARK-un. 30 anëtarë të FARK-ut u burgosën për pjesëmarrje në demonstratat e dhunshme anti-qeveritare në Tiranë në shtator 1998. FARK tha se ata morën pjesë vetëm pas vrasjes së Ahmet Krasniqit më 21 shtator 1998, një ish-udhëheqës i FARK-ut.

Organizata më vonë iu bashkua Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) në vitin 1998 si Brigada 138, e cila kryesisht luftoi në zonën Operative të Dukagjinit dhe më vonë filloi operacionin Koshare në vitin 1999. FARK rekrutonte kryesisht rekrutët shqiptarë të trajnuar nga Ushtria Jugosllave, si dhe vullnetarë shqiptarë me përvojë në Ushtrinë Kroate, e cila luftoi Ushtrinë Jugosllave gjatë Luftërave Jugosllave.

Rivalitet me UÇK/PDK-në

Gjatë rivalitetit me UÇK-në u vranë shumë anëtarë të FARK apo partisë LDK, por edhe ish-pjesëtarë të UÇK-së. Numri i viktimave gjatë rivalitetit aktualisht vlerësohet në më shumë se 1000. Autorët apo nxitësit ishin kryesisht ish-udhëheqës të lartë të UÇK-së – pas luftës, ata u integruan pothuajse ekskluzivisht në Trupat Mbrojtëse të Kosovës, pasardhëse e UÇK-së. Struktura komanduese dhe përbërja, madje edhe stema e Trupave Mbrojtëse të Kosovës është në thelb identike me UÇK-në e shpërbërë zyrtarisht. Kjo vlen edhe për udhëheqësin e tyre. Gjenerali i parë ishte Agim Çeku, ish-komandant i përgjithshëm i UÇK-së. Policisë të Kosovës iu bashkuan edhe disa ish-pjesëtarë të UÇK-së. Rivaliteti nuk mbaroi pasi trupat e NATO-s hynë në Kosovë në qershor 1999 dhe grupet paraushtarake u shpërndanë zyrtarisht.

Në dhjetor të vitit 2002, Daut Haradinaj, vëllai i ish-liderit të UÇK-së, Ramush Haradinaj, u dënua me pesë anëtarë të tjerë të UÇK-së nga një gjykatë e OKB-së në Kosovë për përfshirjen e tij në kidnapimin dhe vrasjen e katër ish anëtarëve të FARK dhe LDK. Në rastin kundër Daut Haradinajt më herët ka dëshmuar si dëshmitar Tahir Zemaj, ish-lider i FARK-ut. Tahir Zemaj i vrarë në vitin 2003 me djalin e tij Enisin dhe nipin Hasanin, kishte qenë edhe udhëheqës i FARK-ut, në Pejë, në qytetin e Ekrem Lukajt, financier i ish-udhëheqësve të UÇK-së, Ramush Haradinaj dhe Hashim Thaçi. Ramush Haradinaj dyshohej për vrasje. Në nëntor të vitit 2003, Sebahate Tolaj dhe Isuf Haklaj u qëlluan duke shkuar në punë me makinë. Të dy kishin shërbyer në kohën e Zemajt si pjesëtarë të FARK-ut.

Në prill 2005, disa ditë pasi Ramush Haradinaj u dorëzua në Hagë, Enver Haradinaj, një tjetër vëlla i Ramush Haradinajt u vra në një shkëmbim zjarri në Kosovë, sipas forcave të sigurisë së OKB-së, pati një konfrontim midis klaneve rivale kosovaro-shqiptare. Me sa duket grindje e kahershme mes klanit Musaj dhe klanit Haradinaj. Familja Musaj ishte e shquar në FARK në fund të viteve 1990. Ndërmjet viteve 1998 dhe 1999, familja Haradinaj, me origjinë nga zona e Pejës, ishte me ndikim në UÇK, u përfshi në një hakmarrje me Musajt. Tashmë në vitin 2000, Ramush Haradinaj duhej të ishte përfshirë në një përplasje me armë me anëtarët e familjes Musaj në shtëpinë e tyre në Strellc. Musajt pretendojnë se ai ka urdhëruar vrasjen e vëllait të tyre dhe tre të tjerëve në vitin 1999. Vrasja e Enver Haradinajt ka ngjallur nxehje në pjesët pro-UÇK-së të Kosovës.

Më 3 qershor 2005, Bardhyl Ajeti, gazetar i gazetës kosovare Bota Sot, u qëllua në afërsi të Gjilanit. Ai më vonë vdiq. Bota Sot ishte e afërt me LDK-në dhe Ajeti ishte kritik i zëshëm i elitës së pasluftës, shumica e të cilëve ishin të lidhur me UÇK-në. Bardhyl Ajeti nuk ishte i vetmi gazetar i Bota Sot që u vra në Kosovë. Bekim Kastrati u vra më 19 tetor 2001 së bashku me dy burra të tjerë që ishin duke hipur në veturën e tij në atë kohë në fshatin Llaushë afër Prishtinës. Më pas, më 12 korrik 2005, dy anëtarë të familjes Musaj u vranë në të shtëna me makinë pranë Pejës. Grindja Haradinaj-Musaj u bë emblematike e grindjes më të gjerë FARK-UÇK.

Më 1 janar 2010, Bedri Krasniqi ishte dënuar me 27 vjet burgim për vrasjen e dy personave dhe tentim vrasje të një pjesëtari të Shërbimit Policor të Kosovës.

Ndonëse këto janë krahët ushtarakë të LDK-së dhe Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), deri më sot, mes LDK-së dhe AAK-së, si dhe PDK-së (pasardhësja politike e UÇK-së) ka mosmarrëveshje të vazhdueshme politike.