Higjiena personale
Higjiena personale përfshin ato praktika të kryera nga një individ për t'u kujdesur për shëndetin e trupit dhe mirëqenien e njeriut përmes pastërtisë. Motivimet për praktikën e higjienës personale përfshijnë zvogëlimin e sëmundjes personale, shërimin nga sëmundjet personale, shëndetin optimal dhe ndjenjën e mirëqenies, pranimin shoqëror dhe parandalimin e përhapjes së sëmundjes tek të tjerët. Ajo që konsiderohet higjiena e duhur personale mund të jetë specifike kulturore dhe mund të ndryshojë me kalimin e kohës. [1] [2] [3][4] [5] [6]
Higjiena personale ka të bëjë me praktikat që lidhen me kujdesin dhe përdorimin e instrumenteve të përdorura për administrimin e shërbimeve të kujdesit personal për njerëzit:
Praktikat e higjienës personale përfshijnë:
- Sterilizimi i instrumenteve të përdorura nga ofruesit e shërbimeve, përfshirë floktarët, estetistët dhe ofruesit e tjerë të shërbimeve.
- Sterilizimi nga autoklava e instrumenteve të përdorura në shpimin e trupit dhe shënimin e tatuazheve .
- Pastrimi i duarve.
Larja e duarve[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Artikulli kryesor: Larja e duarve
Higjiena e duarve përcaktohet si larja e duarve dhe thonjve me sapun dhe ujë ose përdorimi i një sanitizatori të ujit. Higjiena e duarve është thelbësore për të parandaluar përhapjen e sëmundjeve infektive në ambientet e shtëpisë dhe të jetës së përditshme. [7]
Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) rekomandon larjen e duarve me hiri nëse sapuni nuk është i disponueshëm në situata kritike, [8] shkolla pa qasje në sapun [9] dhe situata të tjera të vështira sipas emergjencave, kur gjithashtu rekomandohet edhe përdorimi i rërës (të pastër). [10] Përdorimi i hirit është i zakonshëm në zonat rurale të vendeve në zhvillim dhe në eksperimente është treguar të paktën po aq efektive sa sapuni për heqjen e patogjenëve. [11]
Higjiena e lëkurës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Higjiena e lëkurës eshte për mirëmbajtjen e higjienës se trupit ndikojnë në zvogëlimin e numrit te sëmundjeve infektive te ndryshme. Lëkura e pastër njëherit zvogëlon mundësinë për zhvillimin e dëmtimeve profesionale, ndërsa lëkura e papastër lëndohet lehte, sidomos te personat e moshuar tek te cilët është i zvogëluar elasticiteti fiziologjike i lëkurës, gjithashtu lëkura e papastër shkakton çrregullime në termorregullacion si dhe shume çrregullime te tjera në organizëm. Shume materie në forme pluhuri, avulli dhe lëngu e ndyjnë lëkuren, e dëmtojnë atë, e disa prej tyre depërtojnë edhe në gjak e përmes gjakut shpërndahen në tere organizmin duke shkaktuar çrregullime te shumta, nëse nuk mirëmbahet higjiena e lëkurës gjatë punës si dhe pas përfundimit te punës. Gjithashtu me rendësi te madhe shte edhe mirëmbajtja e higjienës personale te organeve gjenitale, ke me mirëmbajtje te mire mund te parandalojmë shume sëmundje infektive te organeve gjenitale, ku këtu me rendesi është edhe preventiva (mbrojtja) nga sëmundja aq e rrezikshme sot siç është SIDA.
Higjiena e trupit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Higjiena e trupit meqenëse disa pjesë te trupit i ekspozohen ndikimit te ndotje se ambientit te jashtëm, atëherë këto pjesë duhet te pastrohen me shpesh. Ku për larje përdoret uji i ftohet, uji i vaket dhe uji i nxehte. Është e dëshirueshme që trupi ti ekspozohet me nje mënyre alternative ujit te ngrohte (32-36 °C), ujit te ftohet (20-22 °C). Larje me ujë te ftohet, te vaket dhe me ujë te nxehte në stinën e verës duhet te zgatohet me shpesh, se paku 2-3 here në jave. Larje me ujë te ftohte shkaktone shpërndarjen e gjakut drejt organeve te brendshme, ngadalësimin e punës se zemrës se dhe frymëmarrjen e shpjetuar. Nga rreziku i humbjes se madhe te nxehtësisë, larja me ujë ftohte nuk preferohet me shume se sa 15-20 minuta. Larja me ujë te vaket shkakton hiperemi te lëkurës, d.m.th. shkarkimi i organeve te mbrendshme, rritjen e ventilacionit te mushkërive dhe ka veprim qetësues në sistemin nervor si dhe për mënjanimin e ndyrësirës. Larja me ujë te nxehte (45-50 °C), sjell deri te djersitja e tepërt e trupi, e kjo paraqet ngarkes në sistemin kardiovaskular. Gjate zgjedhjes se mënyrës se larjes duhet që te kemi kujdes për gjinin, moshën si dhe gjendjen fiziologjike (periudha e menstruacionit, shtatezanisë). Kundërindikacion është larja me ujë te ftohet apo te nxehte për shtatezenat dhe presonat e moshuar. Duart, kembet , krahet dhe ftyren duhet ti pastrojm me se shpeshti.
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Toilet Paper Gel Cleans Up No. 2 In More Ways Than One".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Strachan, DP (gusht 2000). "Family size, infection and atopy: the first decade of the 'hygiene hypothesis'". Thorax. 55 (1): S2–S10. doi:10.1136/thorax.55.suppl_1.s2. PMC 1765943. PMID 10943631.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Stanwell Smith R, Bloomfield SF, Rook GA (2012). "The Hygiene Hypothesis and its Implications for Home Hygiene, Lifestyle and Public Health". International Scientific Forum on Home Hygiene.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "The Hygiene Hypothesis and its implications for home hygiene, lifestyle and public health: Summary". International Scientific Forum on Home Hygiene. 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bloomfield, S. F.; Stanwell-Smith, R.; Crevel, R.W.R.; Pickup, J. (prill 2006). "Too clean, or not too clean: the Hygiene Hypothesis and home hygiene" (PDF). Clinical and Experimental Allergy. 36 (4): 402–25. doi:10.1111/j.1365-2222.2006.02463.x. PMC 1448690. PMID 16630145.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bremner, SA; Carey, IM; DeWilde, S; Richards, N; Maier, WC; Hilton, SR; Strachan, DP; Cook, DG (mars 2008). "Infections presenting for clinical care in early life and later risk of hay fever in two UK birth cohorts". Allergy. 63 (3): 274–83. doi:10.1111/j.1398-9995.2007.01599.x. PMID 18269673.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bloomfield, Sally F.; Aiello, Allison E.; Cookson, Barry; O'Boyle, Carol; Larson, Elaine L. (dhjetor 2007). "The effectiveness of hand hygiene procedures in reducing the risks of infections in home and community settings including hand washing and alcohol-based hand sanitizers". American Journal of Infection Control. 35 (10): S27–S64. doi:10.1016/j.ajic.2007.07.001.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Emergency treatment of drinking-water at the point of use" (PDF). World Health Organization. 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Water, Sanitation and Hygiene Standards for Schools in Low-cost Settings" (PDF). World Health Organization. 2009.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "How can personal hygiene be maintained in difficult circumstances?". World Health Organization. 2005.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Baker, K.K.; Dil Farzana, F.; Ferdous, F.; Ahmed, S.; Kumar Das, S.; Faruque, A.S.G.; Nasrin, D.; Kotloff, K.L.; Nataro, J.P. (28 prill 2014). "Association between Moderate-to-Severe Diarrhea in Young Children in the Global Enteric Multi center Study (GEMS) and Types of Hand washing Materials Used by Caretakers in Mirzapur, Bangladesh". American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 91 (1): 181–89. doi:10.4269/ajtmh.13-0509. PMC 4080560. PMID 24778193.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)