Përdoruesi:170208Kosova

Perandoria e Serbis

Perandoria Serb ( 1346 -1371)

Perandoria Serbe eshte një shprehje historik për perandorine në gadishullin e Ballkanit (gadishullin Ilirë) që u shfaq nga mbretëria Serbe mesjetar. Ishte e themeluar në vitin 1346 nga mbreti Stefan Dushani, i njohur si " Stefan Dushan i fuqishëmi", i cili kishte formuar shtetin dhe i cili e kishte perkrahur edhe kishen Serbe të një patriarkane Ortodoks. Djali i ti Stefan Urosi V "të dobëtit" e humbi shumicën e trevës, prandaj ishte i njohur si "i dobëti". Perandoria Serbe mori fund m ëdatën 4 dhjetorit 1371 më vdekjen e Stefan Urosit V dhe ndarjen e shtetit Serb ne copa, ku disa prej pasuesve te Stefanit ne pjesët e Serbise e pohuan emerimin Perandor deri ne vitin 1402.

Historia

Në vitin 1331, Stefan Urosi IV Dushan u bë mbreti i Serbise duke rrezuar dhe vrarë atin e ti Stefan Urosi III Deqani që kishte sunduar prej vitit 1322 deri në vitin 1331. Në vitin 1345, Dushani i Fuqishëm e kishte zgjatur sipërfaqen shteteror për të mbuluar gjysmën e Ballkanit, qe ishte nje trevë ma e madhe se sa ajo e perandorisë Bizantine apo Bullgare, keshtu që në vitin 1345 në qytetin e Sërresit (ne qarkun e Maqedonisë qendrore) ai e kishte shpallur veten Tsar (Çëzarë). Më datën 16 Prill 1346, në Shkup, aj u kurorezua si "Perandori i Serbëve dhe Grekëve - një emerim që kishte kuptimin e arritjes si udhëzues i Perandorisë Bizantine. Kremtimi ishte kryer nga Patriku Serb Joanikije II, patriku Bullgare Simeon, dhe Arkipeshkopu i Ohrit Nikolas.

Vitet 1346 - 1348

Tsar Dushani kishte dyfishuar madhësine e mbretërisë te mëparshem duke i mbërthyer trevët në jug, jug-lindje dhe lindje nën harxhim te perandorisë Bizantine. Ne kohën e ti, Serbia kishte patur disa pjesë të Bosnjesë dhe Hercegovinës modern, Serbisë Moraviane, Kosovës, principatësë se Zetesë (Shqipërisë Veriore), Maqedonisë modern, Shqipërisë modern, dhe gjysmën e Greqisë modern me Bullgarinë si vasal të saj. Ai asnjëherë nuk luftoi në fushë betejë, por kishte quar perandorin drejt fitorës duke i rrethuar qytetet. Dushani e kishte filluar një fushatë kunder perandorisë Bizantine, e cila kishte pesuar nga fitoret e Kryqëzatës e katërt, duke u përpjekur për të shmangur një situatë shkaterruës. Thesali, Shqipëria, Epiri dhe shumica e Maqedonisë u kapen nga ai, dhe pas kapjes të perandorit te Selanikut në vitin 1340, e kishte imponuar një traktat që i siguronte Serbisë sovranitet mbi qarqet qe shtriheshin prej Danubit deri tek gjiri i Korintit, prej detit Adriatik deri tek lumi I Maritsës, dhe të gjithë Bullgarisë deri në rrethinat e AdrianopojesBullgaria kurrë nuk u shërua prej nga disfatës Serbe ne Betejën e Velbazhdit, ku motra e tsarit Bullgare ishte martuar me Dushanin dhe u bë vasal i ti, ku dhe perandoria e dytë Bullgare kishte qenështet vasal i Serbisë prej viteve 1331 deri ne 1365. Kjo e bëri Dushanin sundimtar i te gjithë tokavBallkanit perpos Greqisë jugore, Selanikut dhe Trakisë, që kishin shpetuar nga pushteti i tij. Ai kishte dhënë shenjëtore ish-regjentit të perandorisë Bizantine John IV Kantakouzenos si pasoj e kryengritjes kunder qeverisjes dhe ra dakord me një lidhje në mes dy vendeve.

Sundimi i Stefan Urosit V

Ai ishte i dal mbanë nga djali i tij, i quajtur "i dobeti", nje shprehje qe mund ti përkiste edhe gjendjes të perandorise, e cila ngadalë kishte hyri dhe pësoi nga grindjet anarkie. Nderthurja e pushtimit te papritur, qeverisjes të mbrapsht dhe dështimi për ti bashkuar dhe forcuar pronat e tij, u adresua ne drejtim të copëzimit të perandorisë. Kjo ishte një periudhë e cila ishte vulosur nga rritja e një kërcënimi të ri: Sulltanati Osmane, që me kalimin e kohës ishte përhapur prej Azisë ne Evropë, dhe duke e sunduar Trakinë Bizantine në fillim, dhe pas kësaj duke pushtuar shtetet të tjera të Ballkanit. Duke qenë i paaftë për të mbajtur perandorinë që ishte formuar nga babai i tij, Stefani V, nuk mund ti zmbrapste sulmet e armiqëve të huaj, dhe as të ndeshej me pavarësinë e fisnikërisë të tij. Perandoria Serbe e Stefan Urosit u shperbye në një grumbullim të principatavë, ku disa prej tyre nuk e kishin pranuar as formalisht qeverisjen e ti. Me 4 dhjetor të vitit 1371 ai vdiq dhe nuk kishte pas asnjë fëmijë për të vazhduar sundimin e perandorisë, pasi që shumë nga anëtarët e fisnikëris Serb ishin vrarë nga perandoria Osmane në betejën e Maritsës(Turqisht: Meriç. Greqisht: Evros. Latinisht: Hebrus. Trakisht: Evgos apo Ebros.) .

Vitet 1349 - 1354

Tsar Dushani kishte formuar dhe vendosur disa ligje të njohura si Kodi i Dushanit në vitet 1349 dhe në 1354. Kodi ishte i bazuar nga ligjet Romako - Bizantine dhe kushtetuta e parë Serb: Nomokanuni i Shën Saves (Serbisht: Zakonopravilo), që ishte ligji më i larte i kishës Ortodoks Serb që nga viti 1219, ku ishte dhe ligj qytetës dhe kanun (ligj i kishës) i bazuar nga këshillët të përgjithshëm për funksionimin e kishës dhe shtetit, ku perandoria perparoj me sukses.

Marshimi drejt Konstadinopojës dhe vdekja e Dushanit

Në vitin 1355 Dushani ja filloi përgatitjeve luftarak dhe mbledhi një ushtri që përbëhej 80.000 burra, nje numër të pamasë në atë kohë, dhe marshuan në drejtimin e Konstadinopojës . Pas zënies se Adrianopojës në një betejë te eger, ushtria Serb ishte afër synimit të saj, Konstadinopojës, që ishte e vendosur 40 milje (64 kilometra) në lindje, kur Dushani papritmas vdiq nga një sëmundje të panjohur në moshën 46 vjet së bashku më ekspeditën e tij, dhe ushtria u terhoq duke mbajtur trupin e një njeriut i cili e kishte ngritur Serbin në një rradh të madhe.