Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës
Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës Aeroporti "Adem Jashari" | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Summary | |||||
| Operator | Prishtina International Airport J.S.C. | ||||
| Occupants | |||||
| Coordinates | 42°34′22″N 021°02′09″E / 42.57278°N 21.03583°E | ||||
| Website | Faqja zyrtare  | ||||
| Statistics | |||||
| |||||
| |||||
Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës "Adem Jashari" (IATA: PRN, ICAO: BKPR) është një aeroport ndërkombëtar i vendosur 15 kilometra në jugperëndim të Prishtinës, kryeqytetin e Kosovës.
Aeroporti frekuentohet nga më shumë se 1.7 milionë pasagjerë në vit dhe është porti i vetëm i hyrjes për udhëtarët ajrorë në Kosovë. Është emëruar në nder të Adem Jasharit, themeluesit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, që luftoi për çlirimin e Kosovës nga Republika Federale e Jugosllavisë gjatë viteve 1990.
Pista është ndërtuar më 1965, ndërsa më 1985 aeroporti është pajisur sipas standardeve të ICAO-së. Deri në qershor 1999, aeroporti ka pasur vetëm trafik të brendshëm. Që nga ajo kohë, Aeroporti i Prishtinës ka arritur të krijojë lidhje të rregullta për shkëmbim të udhëtarëve dhe mallrave. Terminali i ri i Aeroportit të Prishtinës në Sllatinë, është ndërtuar në vitin 2015.
Struktura e udhëtarëve përbëhet nga diaspora e Kosovës, punëtorët e organizatave të huaja dhe ushtarëve të NATO-s, dhe pushuesve të qendrave turistike të Mesdheut gjatë muajve të verës. Si rezultat, disa prej linjave janë vetëm sezonale.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Themelimi dhe vitet e para
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Aeroporti u ndërtua fillimisht si Baza Ajrore e Slatinës, që përmbante kompleksin e dytë më të madh të hangarëve ushtarakë nëntokësorë në Jugosllavi.[nevojitet citim]
Nga 12 deri më 26 qershor 1999, pati një përballje të shkurtër por të tensionuar midis NATO-s dhe Forcës Ruse të Kosovës, në të cilën trupat ruse morën në zotërim aeroportin. Një kontingjent prej 200[3] trupash ruse të vendosura në Bosnjë dhe Hercegovinë, kaluan në Kosovë dhe morën nën kontrollon aeroportin në Prishtinë. [nevojitet citim]
Platforma dhe terminali i pasagjerëve u rinovuan dhe u zgjeruan në vitin 2002 dhe përsëri në vitin 2009. Në qershor 2006, Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës u vlerësua me Çmimin Aeroporti më i Mirë 2006 nga Këshilli Ndërkombëtar i Aeroporteve (ACI). Aeroportet fituese u përzgjodhën për përsosmëri dhe arritje në një gamë të gjerë disiplinash, duke përfshirë zhvillimin e aeroportit, operacionet, objektet, sigurinë dhe mbrojtjen, si dhe shërbimin ndaj klientit.[4]
Zhvillimi që nga viti 2010
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në fund të vitit 2010, aeroporti u riemërua nga Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës në Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës "Adem Jashari", themeluesi i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.[5]
Për shkak të mosmarrëveshjes së vazhdueshme midis Serbisë dhe Kosovës, fluturimet për në dhe nga Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës ndikohen nga refuzimi i ATC-së në Serbi, përkatësisht SMATSA-s, për të lejuar fluturime përmes hapësirës ajrore serbe.[6] Kjo në fund të fundit rezulton në itinerare fluturimi që shmangin territorin serb, me fluturime për në Prishtinë që duhet të hyjnë përmes hapësirës ajrore të Shqipërisë ose Maqedonisë.[6] Kjo mosmarrëveshje në përgjithësi mund të zgjasë deri në 30 minuta në kohëzgjatjen e një fluturimi dhe diskutimet për ta kapërcyer këtë mosmarrëveshje deri më tani kanë dështuar.[nevojitet citim]
Në prill të vitit 2011, operimi iu dorëzua Limak Kosovo International Airport JSC sipas një marrëveshjeje koncesioni 20-vjeçare projektim-ndërtim-financim-operim-transferim (DBFOT) me konsorciumin turko-francez Limak dhe Aeoroports de Lyon. Për të marrë parasysh ndërprerjet e udhëtimit për shkak të COVID-19, në vitin 2024 marrëveshja e koncesionit u zgjat edhe për 20 muaj të tjerë.[nevojitet citim]
Në dhjetor 2021, pista u zgjatë nga 2500 në 3000 m dhe ILS u përmirësua nga Kategoria 2 në Kategorinë 3b, të financuara nga Qeveria e Kosovës. Në vitin 2013, u përurua një terminal i ri me 42,000 m2. Në korrik 2024, numri i portave u rrit nga 8 në 12, të financuara nga operatori privat.[nevojitet citim]
Linjat ajrore dhe destinacionet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Kompania ajrore | Destinacioni | Lloji i fluturimit |
|---|---|---|
| AJet | Istanbul–Sabiha Gökçen | I rregullt |
| AJet | Bodrum | Sezonal |
| ASL Airlines France | Lyon, Paris–Charles de Gaulle | Sezonal |
| Austrian Airlines | Vienna | I rregullt |
| Chair Airlines | Basel/Mulhouse, Zurich | I rregullt |
| Chair Airlines | Stuttgart | Charter |
| Condor | Düsseldorf, Hamburg, Munich, Stuttgart | I rregullt |
| easyJet | Basel/Mulhouse, Berlin, Geneva, Lyon (nga 28 tetor 2025), Zurich (nga 26 tetor 2025) | I rregullt |
| Edelweiss Air | Zurich | I rregullt |
| Eurowings | Düsseldorf, Frankfurt, Hamburg, Hannover, Munich, Stuttgart | I rregullt |
| Eurowings | Salzburg (nga 18 dhjetor 2025) | Sezonal |
| Flynas | Jeddah (nga 1 tetor 2025) | I rregullt |
| GP Aviation | Basel/Mulhouse, Berlin, Dortmund, Düsseldorf, Geneva, Halmstad, Hamburg, Hannover, Ljubljana, Luxembourg, Memmingen, Munich, Münster/Osnabrück, Nuremberg, Paris–Charles de Gaulle, Stuttgart, Växjö, Zurich | I rregullt |
| Helvetic Airways | Zurich | Sezonal |
| Norwegian Air Shuttle | Oslo | I rregullt |
| Norwegian Air Shuttle | Copenhagen, Gothenburg, Helsinki, Stockholm–Arlanda | Sezonal |
| Pegasus Airlines | Istanbul–Sabiha Gökçen | I rregullt |
| Pegasus Airlines | Antalya | Sezonal |
| Scandinavian Airlines | Copenhagen, Stockholm–Arlanda | Sezonal |
| SunExpress | Antalya, İzmir | Sezonal |
| Swiss International Air Lines | Geneva | I rregullt |
| TUI fly Belgium | Brussels | I rregullt |
| Turkish Airlines | Istanbul | I rregullt |
| Wizz Air | Dortmund, London–Luton, Memmingen, Milan–Malpensa, Vienna | I rregullt |
Statistikat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Aksidente dhe incidente
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Më 12 nëntor 1999, avioni i fluturimit 3275 i Si Fly u rrëzua ndërsa po i afrohej aeroportit pas një fluturimi nga Aeroporti Ndërkombëtar i Romës, duke lënë të mbytur të 24 pasagjerët.
- Më 19 janar 2006, një aeroplan Antonov An-24 i Forcave Ajrore Sllovake u rrëzua mbi Hungari, pasi ishte nisur nga Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës.
- Më 2 maj 2016, një aeroplan Boeing 737-800 i Turkish Airlines që po vinte nga Stambolli doli jashtë pistës gjatë uljes. Motori i majtë dhe të dy grupet e rrotave kryesore pësuan dëmtime, por nuk pati të lënduar në mesin e 157 personave në bord.[7]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ↑ "Civil Aviation Authority of the Republic of Kosovo" (PDF). Caa-ks.org. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 4 prill 2023. Marrë më 20 prill 2018.)
- ↑ "EAD Eurocontrol" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 25 shkurt 2009.
- ↑ "Singer James Blunt 'stopped World War 3'" (në anglisht). BBC. 14 nëntor 2010. Marrë më 20 mars 2014.
In an interview with BBC Radio 5Live, to be broadcast later on Sunday, he said: "I was given the direct command to overpower the 200 or so Russians who were there.
- ↑ "Home | Pristina International Airport". www.limakkosovo.aero (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 9 maj 2008.
- ↑ "Renaming Balkan airports to annoy the neighbours". The Economist (në anglisht). 9 nëntor 2017. Marrë më 3 gusht 2021.
- 1 2 "Focus on Kosovo" (në anglisht). The Controller. Arkivuar nga origjinali më 27 maj 2021. Marrë më 24 tetor 2018.
- ↑ "B738, Pristina Kosovo, 2016 | SKYbrary Aviation Safety". skybrary.aero (në anglisht). Marrë më 7 gusht 2025.
