Alexander Melville Bell
Alexander Melville Bell (1 mars 1819 - 7 gusht 1905)[1] ishte mësues dhe hulumtues i fonetikave fiziologjike dhe ishte autor i shumë punimeve në ortoepi dhe goëtari.
Përveç kësaj, ai gjithashtu ishte krijues i Visible Speech i cili ishte për t'i ndihmuar të shurdhëve që të flasin. Ai ishte babai i shkencëtarit Alexander Graham Bell.[2]
Biografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Melville lindi në Edinburg, Skoci dhe studioi nën dhe u bë asistent kryesor i babait të tij, Alexander Bell (1790-1865),[3] një autoritet mbi fonetikën dhe çrregullimet e të folurit. Nga 1843 deri në 1865 ai ligjëroi në ligjërimin e fjalës në Universitetin e Edinburgut, dhe 1865-1870 në Universitetin e Londrës. Melville u martua me Eliza Grace Symonds,[4] vajza e vetme e një kirurgu britanik detar.
Në 1868, dhe përsëri në 1870 dhe 1871, Melville ligjëroi në në Institutin Lowell në Boston, Massachusetts, pasi u zhvendos në Kanada. Në vitin 1870 ai u bë lektor në filologji në Kolegjin e Mbretëreshës, Kingston, Ontario; dhe në vitin 1881 ai u zhvendos në Uashington, me sugjerimin e djalit të tij Graham, ku u përkushtua për edukimin e të shurdhërve duke përdorur Visible Speech në të cilën personazhet alfabetike të shpikjes së tij gjuhësore ishin diagrame përfaqësuese grafike për pozicione të ndryshme dhe lëvizjet e buzëve, gjuhës, gojës, etj, si dhe metodave të tjera të ortoepisë.
Para nisjes së Skocisë për Kanadanë, Melville Bell kishte botuar së paku 17 vepra në fjalimin e duhur, fiziologjinë vokale, stenografinë dhe veprat e tjera. Përveç mësimit në Kolegjin e Mbretëreshës ai ligjëroi në Boston, Montreal, Toronto, Londër dhe universitete të tjera duke përfshirë një seri prej 12 leksioneve në Institutin Lowell të Bostonit.[5] Kur Duke dhe Dukesha e Cornwall (më vonë Mbreti George V dhe Mbretëresha Mary) i bënë thirrje Brantfordit për një vizitë, Melville u kërkua të përshëndeste dëgjuesit në veprimtarinë publike. Ai u bë anëtar i Institutit Edukativ të Skocisë, Shoqëria Mbretërore Skoceze e Arteve dhe Shoqata Amerikane për Avancimin e Shkencave, si dhe marrja e anëtarësisë në shoqëri të tjera.[5]
Alexander Melville Bell u martua dy herë, së pari me Eliza Grace Symonds më 1844 me të cilën kishte tre fëmijë, dhe pastaj me Harriet G. Shibley.[5][3]
Visible Speech[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në vitin 1864 Melville botoi veprat e tij të para në Visible Speech, për të ndihmuar të shurdhët të mësonin dhe të përmirësonin fjalimin e tyre të sinjalistikës (meqë thellë të shurdhët nuk mund të dëgjonin vetë shqiptimet e tyre). Për të promovuar gjuhën, Bell krijoi dy forma të shkruara të shkurtra duke përdorur sistemin e tij të 29 modifikuesve dhe toneve, 52 bashkëtingëllore, 36 zanore dhe një duzinë diftong: Anglishtja e Botës, e cila ishte e ngjashme me alfabetin fonetik ndërkombëtar dhe gjithashtu shkrimin e vijës, stenografi për stenografët.[6]
Punimet e Melville mbi Visible Speech u bënë shumë të dukshme dhe u përshkruan nga Édouard Séguin si "... një shpikje më e madhe se telefoni i djalit të tij, Alexander Graham Bell".[6] Melville pa aplikime të shumta për shpikjen e tij, duke përfshirë përdorimin e saj në mbarë botën si një gjuhë universale. Megjithatë, megjithëse u promovua shumë në Kongresin e Dytë Ndërkombëtar mbi Edukimin e të Shurdhërve në Milano, në vitin 1880, pas një periudhe prej një duzine apo më shumë vitesh, në të cilën u aplikua për edukimin e të shurdhërve, Visible Speech u gjet të jetë më shumë i bezdisshëm, dhe kështu një pengesë, për mësimin e fjalës tek të shurdhërit në krahasim me metodat e tjera[7] dhe përfundimisht u zbeh nga përdorimi.
Vdekja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Melville Bell vdiq në moshën 86 në vitin 1905 për shkak të pneumonisë pas një operacioni për diabetin,[2] dhe u varros në Varrezat Rock Creek, Uashington D.C..
Shënimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "The Bell Family" (në anglisht). bellhomestead.ca. Marrë më 27 shtator 2013.
- ^ a b "Alexander M. Bell Dead. Father of Prof. A. G. Bell Developed Sign Language for Mutes". The New York Times (në anglisht). Marrë më 21 korrik 2007.
- ^ a b Ancestry.com Historical Person Overview: Alexander Melville Bell. Retrieved maj 2017
- ^ Bruce 1990, p. 420.
- ^ a b c Whitaker, A.J. "Bell Telephone Memorial", City of Brantford/Hurley Printing, Brantford, Ontario, 1944. PDF.
- ^ a b Winzer 1993, pg.194
- ^ Winzer 1993, pg.195–203
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Bruce, Robert V. Bell: Alexander Bell and the Conquest of Solitude. Ithaca, New York: Cornell University Press, 1990. ISBN 0-8014-9691-8.
- Alexander Graham Bell, Encyclopædia Britannica, 2010. Retrieved 24 May 2010.
- Winzer, Margret A. The History Of Special Education: From Isolation To Integration, Gallaudet University Press, 1993, ISBN 1-56368-018-1, ISBN 978-1-56368-018-2.