Arsimi në Grenlandë
Arsimi në Grenlandë është i organizuar në përputhje me kontekstin unik gjeografik, kulturor dhe politik të këtij territori autonom të Mbretërisë së Danimarkës. Ai është një sistem që përpiqet të balancojë trashëgiminë inuite dhe ndikimet daneze, duke u përqendruar në ruajtjen e gjuhës dhe kulturës grenlandeze, por njëkohësisht duke përmbushur standardet moderne arsimore.
Arsimi në Grenlandë është një përpjekje për të ndërtuar një sistem të qëndrueshëm dhe të përshtatur me realitetin lokal, ndërsa ofron mundësi për integrim në arsimin dhe tregun e punës skandinav. Balancimi mes ruajtjes së trashëgimisë inuit dhe përgatitjes për një botë globale mbetet një ndër sfidat kryesore të këtij sistemi.
Sistemi arsimor
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Nivelet e arsimit në Grenlandë janë arsimi fillor, i mesëm dhe i lartë . Një arsim fillor 10-vjeçar është i detyrueshëm për të gjithë fëmijët e moshës 6 deri në 16 vjeç. Arsimi në Groenlandë kontrollohet nga Departamenti i Arsimit i Grenlandës. [1]
Arsimi fillor
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shkolla fillore dhe e mesme e ulët (Folkeskole): Zgjat zakonisht 10 vjet. Mësimi zhvillohet kryesisht në gjuhën grenlandeze (Kalaallisut), por gjuha daneze është një lëndë e rëndësishme dhe përdoret gjithashtu në disa shkolla për arsye administrative ose për të përgatitur nxënësit për studime të mëtejshme.
Danishtja mësohet si gjuhë e dytë duke filluar që në klasën e parë. [2]
Arsimi i mesëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pas shkollës fillore, banorët e Groenlandës mund të zgjedhin të ndjekin arsimin e mesëm, qoftë në një gjimnaz (një lloj shkolle nordik i ngjashëm me shkollën e mesme ), ose në një arsim profesional . [3]
Në përgjithësi arsimi i lartë në Grenlandë përfshin dy rrugë kryesore:
- Gjimnazi (GU – Gymnasiale Uddannelser): Përgatit për studime të larta, me lëndë të thelluara në gjuhë, shkenca dhe shoqëri.
- Arsimi profesional (erhvervsuddannelser): Trajnime për profesione të ndryshme, si teknike, tregtare, ose në sektorin e peshkimit dhe ndërtimit.
Shumë banorë të Groenlandës zgjedhin të largohen nga Groenlanda për në Danimarkë për të vazhduar arsimimin e tyre, qoftë pas shkollës fillore, qoftë pas gjimnazit. [4]
Arsimi i lartë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Grenlanda ka një institucion të arsimit të lartë, Ilisimatusarfik, Universiteti i Grenlandës, i vendosur në Nuuk. Ky universitet ofron programe në gjuhën grenlandeze dhe daneze në fusha si gjuhësia, pedagogjia, sociologjia dhe drejtësia. Disa studentë grenlandezë vazhdojnë studimet në Danimarkë, ku kanë akses të lehtësuar si qytetarë të Mbretërisë së Danimarkës.
Grenlandezët që ndjekin arsim të lartë mund të shkojnë gjithashtu edhe në universitet në Danimarkë, duke pasur të njëjtat të drejta si çdo qytetar tjetër danez. [4]
Gjuhët në arsim
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gjuha zyrtare në Grenlandë është grenlandishtja (Kalaallisut), dhe ajo ka një rol qendror në sistemin arsimor. Megjithatë, për shkak të lidhjeve me Danimarkën dhe për mundësi të mëtejshme akademike, mësimi i gjuhës daneze është i detyrueshëm. Në disa raste, përdoret edhe anglishtja, sidomos në arsimin e lartë dhe në programe ndërkombëtare.
Sfidat dhe zhvillimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Mungesa e mësuesve të kualifikuar: Në zonat më të largëta dhe rurale ka vështirësi për të siguruar mësues të përgatitur, sidomos ata që flasin grenlandishten rrjedhshëm.
- Drop-out i lartë: Një përqindje e konsiderueshme e nxënësve e ndërpret shkollimin para përfundimit të arsimit të mesëm.
- Ruajtja e kulturës: Sistemi arsimor përpiqet të ruajë identitetin kulturor inuit, por ndonjëherë përballet me tensione ndërmjet modernizimit dhe traditës.
- Digjitalizimi: Ka pasur investime në teknologji për të përmirësuar arsimimin në komunitete të izoluara.
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Grundskole i Grønland | Nordisk Samarbejde". www.norden.org (në danisht). Marrë më 2022-11-09.
- ^ "Grønlands Statistik". stat.gl. Marrë më 2022-11-09.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Erhvervsuddannelser". Campus Kujalleq (në danisht). Marrë më 2022-11-09.
- ^ a b "Radio: Mange grønlandske unge dropper studiet i Danmark på grund af kulturforskelle". NetAvisen (në danisht). Marrë më 2022-11-09.