Arsimi në San Marino
Arsimi në San Marino është i detyrueshëm nga mosha 6 deri në 16 vjeç, [1] dhe ndahet në gjashtë faza: çerdhe ( nidi d'infanzia ), kopsht fëmijësh ( scuola dell'infanzia ), shkollë fillore ( scuola primaria ose scuola elementare ), shkolla e mesme e ulët (scuola secondaria di primo grado ose scuola media inferiore). shkolla e mesme e lartë ( scuola secondaria di secondo grado ose scuola media superiore ) dhe universiteti ( università ). Arsimi është falas në San Marino dhe arsimi falas është në dispozicion për qytetarët sammarinesë, për fëmijët e të gjitha kombësive që janë me banim të përhershëm në San Marino ose kanë një leje qëndrimi. [2] Sistemi arsimor në San Marino bazohet në sistemin italian dhe që nga viti 1983 diplomat njihen edhe nga Italia. [3] Shkalla e shkrim-leximit është 99,9% çka dëshmon për një sistem arsimor të konsoliduar dhe efektiv.
Sistemi i arsimit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Çerdhe dhe kopsht
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në San Marino ka 7 çerdhe: [4]
- Nido Aquilone – Falciano
- Nido Arcobaleno – Dogana
- Nido Bruco Verde – Acquaviva
- Nido Coccinella – Città di San Marino
- Nido Mongolfiera – Dogana
- Nido Peter Pan – Cailungo
- Nido Pollicino – Cailungo
dhe 14 kopshte:
- Plesso Arcobaleno – Cailungo
- Plesso Balena Azzurra – Cà Ragni
- Plesso Biancospino – Borgo Maggiore
- Plesso Drago Magico – Dogana
- Plesso Giardino – Murata
- Plesso Girasoli – Falciano
- Plesso Grillo Parlante – Montegiardino
- Plesso Il castello – Serravalle
- Plesso Girotondo – Acquaviva
- Plesso Margherita – Città di San Marino
- Plesso Scrigno – Domagnano
- Plesso Il Sentiero – Chiesanuova
- Plesso Tappeto Volante – Faetano
- Plesso Vecchio Pozzo – Fiorentino
Arsimi fillor
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Arsimi fillor në San Marino luan një rol themelor në ndërtimin e bazave të edukimit dhe zhvillimit të fëmijëve. Ai përfshin fëmijët nga mosha 6 deri në 11 vjeç dhe zhvillohet në scuola primaria ose scuola elementare. Programi mësimor në këtë fazë fokusohet në shkrim-lexim, matematikë, shkenca natyrore, histori, gjeografi, art, muzikë, edukatë fizike dhe mësimin e një gjuhe të huaj – zakonisht italishtja thellohet më tej dhe nis futja graduale e anglishtes. Arsimi fillor në San Marino nuk synon vetëm përvetësimin e njohurive bazë, por edhe zhvillimin e aftësive sociale, të mendimit kritik dhe të ndjenjës së përkatësisë në komunitet. Mësuesit angazhohen për të ofruar një mjedis të sigurt, mbështetës dhe nxitës për secilin fëmijë, duke respektuar ritmin dhe nevojat individuale të nxënësve. Përmes këtij kujdesi, shkolla fillore përgatit fëmijët për kalimin e natyrshëm në shkollën e mesme të ulët dhe për një pjesëmarrje më të ndërgjegjshme në jetën shoqërore dhe kulturore.
Në San Marino ka 13 shkolla fillore: [5]
- Plesso Arcobaleno – Cailungo
- Plesso Faro Bianco – Acquaviva
- Plesso Il Giardino dei Ciliegi – Chiesanuova
- Plesso Il Mulino – Faetano
- Plesso Il Nostro Mondo – Fiorentino
- Plesso Il Torrente – Dogana
- Plesso La Ginestra – Cà Ragni
- Plesso La Primavera – Serravalle
- Plesso La Quercia – Murata
- Plesso La Sorgente – Città di San Marino
- Plesso L'Olivo – Falciano
- Plesso L'Olmo – Montegiardino
- Plesso Scuolapiù – Domagnano
Arsimi i mesëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shkollat e mesme të ulëta, ose siç njihen ndryshe shkollat e bashkuara të ciklit të parë të mesëm, në San Marino janë të unifikuara që nga viti 2013. Ky nivel përfshihet në dy kampuse: kampusi në Fonte dell'Ovo, i cili është hapur që në vitin 1963, dhe kampusi në Serravalle, i hapur më 1982. Këto shkolla ofrojnë një qasje të integruar ndaj arsimit bazik për të rinjtë, duke ndërtuar ura të forta drejt cikleve të mëtejshme të shkollimit.
Shkolla e mesme e lartë në San Marino është vetëm një dhe ndodhet në kryeqytetin Città di San Marino. Ajo ka filluar punën që nga viti 1883 dhe është strukturuar në disa drejtime të profilizuara: Liceo Classico (me fokus në gjuhët klasike dhe humanistike), Liceo Scientifico (me theks në shkencat natyrore dhe matematikë), Liceo Linguistico (gjuhë të huaja), Liceo Economico (ekonomi dhe shkenca sociale), si dhe Istituto Tecnico (me profil teknik dhe praktik). Kjo larmi drejtimesh u mundëson të rinjve të ndjekin interesa të ndryshme akademike dhe të përgatiten për studime të larta ose për tregun e punës.
Në San Marino, ka një shkollë të mesme të unifikuar që nga viti 2013 e ndarë në dy kampuse, një në Fonte dell'Ovo, e hapur në 1963 dhe një në Serravalle, e hapur në 1982. [6]
Shkollat e larta
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ka vetëm një shkollë të lartë në San Marino, e vendosur në Città di San Marino dhe e hapur në 1883. [7] Shkolla është e ndarë në Liceo Classico, Liceo Scientifico, Liceo Linguistico, Liceo Economico dhe Istituto Tecnico. [8]
Qendra e Formimit Profesional
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në San Marino, ekziston gjithashtu një Centro Formazione Professionale (q
Qendër formimi profesionale) e cila ofron kurse trevjeçare në industri, artizanat, shërbime, shërbime për personin dhe hotelieri.
Qendra e Formimit Profesional (Centro Formazione Professionale), është një institucion i specializuar në përgatitjen profesionale të të rinjve përmes kurseve trevjeçare. Këto kurse mbulojnë fusha të ndryshme si industria, zejtaritë, shërbimet, kujdesi ndaj individit dhe gastronomia. Kjo qendër është një alternativë e rëndësishme për ata që synojnë të hyjnë shpejt në botën e punës dhe të fitojnë aftësi praktike të kërkuara nga tregu. [9]
Në tërësi, sistemi arsimor i San Marinos paraqet një model të mirëorganizuar, të përfshirë dhe të orientuar drejt cilësisë, duke u mbështetur në përvojën dhe strukturën italiane, por duke ruajtur edhe tiparet e veta të veçanta.
Arsimi universitar
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]San Marino ka universitetin e vet, i njohur si Universiteti i Republikës së San Marinos (Università degli Studi della Repubblica di San Marino), i cili është themeluar në vitin 1985. Edhe pse është një shtet shumë i vogël, San Marino ka arritur të krijojë një institucion të arsimit të lartë që ofron programe të ndryshme studimi në nivel bachelor, master dhe formim pasuniversitar. Universiteti bashkëpunon ngushtë me universitete italiane dhe ndërkombëtare, duke garantuar standarde të larta akademike dhe diploma të njohura në Itali dhe më gjerë.
Drejtimet që ofrohen përfshijnë, ndër të tjera, shkencat shoqërore, inxhinierinë, arkitekturën, komunikimin, si dhe formimin për mësues dhe edukatorë. Po ashtu, pranë këtij universiteti funksionon Instituti Ndërkombëtar i Dokumentacionit Pedagogjik, një qendër kërkimi dhe trajnimi e njohur, që kontribuon në fushën e edukimit. Përveç funksionit akademik, universiteti i San Marinos luan edhe një rol të rëndësishëm në zhvillimin kulturor dhe intelektual të shoqërisë së vogël samarineze.
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Il sistema scolastico – La Repubblica di San Marino e la formazione scolastica". Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2023. Marrë më 11 nëntor 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Scuola d'Infanzia". Arkivuar nga origjinali më 22 mars 2023. Marrë më 11 nëntor 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Accordo tra il governo della Repubblica Italiana e il governo della Repubblica di San Marino sul riconoscimento reciproco dei titoli di studio" (PDF). 28 prill 1983. Arkivuar nga origjinali më 7 dhjetor 2022. Marrë më 11 nëntor 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: BOT: Gjendja e adresës origjinale është e panjohur (lidhja) - ^ "Home – Portale Scuola Infanzia". www.infanzia.educazione.sm. Arkivuar nga origjinali më 5 gusht 2023. Marrë më 11 nëntor 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Plessi scolastici – Portale Scuola Elementare". www.elementare.educazione.sm. Arkivuar nga origjinali më 21 prill 2021. Marrë më 11 nëntor 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Scuole Medie San Marino – Le sedi – Portale dell'educazione". www.media.educazione.sm. Arkivuar nga origjinali më 31 dhjetor 2019. Marrë më 11 nëntor 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Home – Portale dell'educazione". www.superiore.educazione.sm. Arkivuar nga origjinali më 1 qershor 2023. Marrë më 11 nëntor 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Scuola Secondaria Superiore – Portale dell'educazione". Marrë më 21 janar 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "San Marino – Chi siamo – Centro Formazione Professionale". www.cfp.sm. Arkivuar nga origjinali më 31 mars 2023. Marrë më 11 nëntor 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
