Asambleja e Madhe Kombëtare e Turqisë
| Asambleja e Madhe Kombëtare e Turqisë Türkiye Büyük Millet Meclisi | |
|---|---|
| Parlamenti i 27-të e Turqisë | |
.svg) Vula e parlamentit të Turqisë | |
| Lloji | |
| Lloji | |
| Historia | |
| Krijuar | 23 prill 1920 |
| Paraprirë nga | Asambleja e Përgjithshme e Perandorisë Osmane Komiteti i Përfaqësimit |
| Udhëheqës | |
Süreyya Sadi Bilgiç (AKP) që nga 24 shkurti 2019 Haydar Akar (CHP) Nimetullah Erdoğmuş (MHP) që nga 12 korriku 2018 | |
Udhëheqësi i Shtëpisë | |
Kryetarë kryesor opozitar | |
| Ndërtimi | |
| Vende | 600 |
 | |
Grupet politike | Qeveria (288)
Besimi dhe furnizimi (49) Opozita (240) Independentet (5)
Vakante (16)
|
| Pagesa | ₺300,000 vjetor (me përfitime) |
| Zgjedhjet | |
Sistemi i votimit | Përfaqësimi proporcional i listës së mbyllur Metoda D'Hondt me një prag elektoral prej 10% |
Zgjedhjet e fundit | 24 qershor 2018 |
Zgjedhjet e ardhshme | 18 qershor 2023 |
| Rindarja | Këshilli Suprem Zgjedhor |
| Moto | |
| Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir Sovraniteti i takon pa kushte popullit | |
| Vendi i takimit | |
 | |
| Asambleja e Madhe Kombëtare e Turqisë Bakanlıklar Ankara, 06543 Turqi | |
| Web faqja | |
| Grand National Assembly of Turkey | |
Asambleja e Madhe Kombëtare e Turqisë (Turqisht: Türkiye Büyük Millet Meclisi), i njohur edhe si Mexhlisi, është legjislatura njëdhomëshe turke. Ëhtë organi i vetëm që i jepen privilegjet legjislative nga kushtetuta turke. Ajo u themelua në Ankara më 23 prill 1920 në mes të Fushatës Kombëtare. Kjo kushtetutë kishte themeluar paraqeverisjen e saj të njohur si Ministrat e Parë Ekzekutivë të Turqisë (Komiteti Zëvendës i Angazhimit) në maj 1920. Parlamenti ishte themelor në përpjekjet e Mareşal Mustafa Qemal Atatyrk, presidentit të parë të Republikës së Turqisë, dhe kolegëve të tij për të gjetur një shtet i ri nga mbetjet e Perandorisë Osmane.
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Themelimi i Asamblesë Kombëtare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Pas Luftës së Parë Botërore, Fuqitë Aleate fitimtare kërkuan copëtimin e Perandorisë Osmane përmes Traktatit të Sèvres.[1] Ekzistenca sovrane e kombit turk do të eliminohej sipas këtyre planeve, përveç një rajoni të vogël. Ndjenja nacionaliste turke u rrit në gadishullin Anadoll, duke shkaktuar krijimin e lëvizjes kombëtare turke. Zhvillimet politike gjatë kësaj periudhe kanë bërë një ndikim të qëndrueshëm i cili vazhdon të ndikojë në karakterin e kombit turk. Gjatë Luftës së Pavarësisë Turke, Mustafa Qemali parashtroi nocionin se do të kishte vetëm një mënyrë për çlirimin e popullit turk pas Luftës së Parë Botërore, domethënë, përmes krijimit të një shteti të pavarur, sovran turk. Sulltanati osman u shfuqizua nga parlamenti i sapokrijuar në vitin 1922, duke hapur rrugën për shpalljen zyrtare të republikës që do të vinte më 29 tetor 1923.
Ndërtesa e parlamentit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ndërtesa aktuale e parlamentit është e treta që strehon parlamentin e vendit. Ndërtesa e cila strehoi së pari parlamentin u shndërrua nga selia në Ankara e Komitetit të Bashkimit dhe Përparimit. Projektuar nga arkitekti Hasip Beu,[2] ai u përdor deri në vitin 1924 dhe tani përdoret si lokacioni i Muzeut të Luftës së Pavarësisë, ndërtesa e dytë që strehoi parlamentin u projektua nga arkitekti Vedat (Tek) Beu (1873–1942) dhe u përdor nga viti 1924 deri më 1960.[2] Tani është shndërruar në Muzeun e Republikës. Asambleja e Madhe Kombëtare tani është vendosur në një ndërtesë moderne dhe imponuese në lagjen Bakanlıklar të Ankarasë.[3] Projekti i ndërtesës monumentale është projektuar nga arkitekti dhe profesori Clemens Holzmeister (1886–1993).[2] Ndërtesa ishte përshkruar në anën e pasme të kartëmonedhave turke prej 50,000 lira të viteve 1989–1999. Ndërtesa u godit nga sulmet ajrore tri herë gjatë përpjekjes për grusht shteti turk në 2016, duke pësuar dëme të dukshme. Më vonë, parlamenti kaloi një rishikim në verën e vitit 2016.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Kinross, Patrick (1977). The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire (në anglisht). Morrow. ISBN 0-688-03093-9.
- ^ a b c "The Grand National Assembly of Turkey". Arkivuar nga origjinali më 4 gusht 2021. Marrë më 3 shtator 2021.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Yale, Pat; Virginia Maxwell; Miriam Raphael; Jean-Bernard Carillet (2005). Turkey (në anglisht). Lonely Planet. ISBN 1-74059-683-8.