Behari (revistë)
Behari është një revistë e nisur në vitin 1900 dhe e destinuar për një tematikë familjare muslimane me nëntitull Fletë për mësim dhe argëtim . Nismëtarët e Beharit ishin Edhem Mulabdiq, Safvet-beg Bashagiq dhe Osman Nuri Haxhiq. Shitësi me shumicë nga Teshanji Ademaga Mešić siguroi anën financiare të botimit të gazetës dhe u konsiderua pronar i Behar . [1] Me paraqitjen e saj Behar hapi periudhën e revistave letrare në të cilat shfaqen një sërë emrash të rinj letrarë. Në mars të të njëjtit vit, qeveria kombëtare lëshoi një leje për botimin e gazetës me shënimin se " Gazeta duhet të përjashtojë politikën". Nismëtarët e Beharit i bazuan idetë e tyre në situatën ekzistuese administrative dhe politike, duke kërkuar shkaqet e prapambetjes së tij shpirtërore, morale, sociale dhe historike në vetë elementin mysliman. [2]
Përmbledhje[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Nismëtarët e Behar prezantuan arsyen dhe qëllimet e gazetës dhe qëndrimi për afirmimin e gjuhës bosnjane ishin në qendër të vëmendjes. Ajo që e bën Beharin veçanërisht domethënës është fryma islame me të gjitha tiparet e mentalitetit bosnjan-mysliman dhe trashëgimisë shpirtërore, zakoneve dhe traditave. [3]
Numri i parë i revistës u botua më 1 maj 1900 dhe me përmbajtjen e tij plotësoi plotësisht dëshirat e lexuesve dhe pritjet e atyre intelektualëve myslimanë që do të mblidheshin rreth kësaj gazete. Poeti kroat S.S. Kranjçeviq e vlerësoi pozitivisht paraqitjen e Beharit dhe u tha redaktorëve se bashkëpunëtorët "na tregojnë zemrën e tyre, shpirtin e tyre" . Pas Edhem Mulabdiqit, Beharin e redaktoi Shemsi-beg Salihbegoviqi, por redaktori i vërtetë ishte Musa Ćazim Ćatić, i cili botoi një sërë artikujsh origjinalë dhe të përkthyer, poezi, artikuj, ese dhe anekdota në Behar . [4]
Në gazetë kanë bashkëpunuar shumë shkrimtarë nga Bosnja dhe Hercegovina: Safvet-beg Bašagić, Edhem Mulabdić, Hamid Šahinović, Muhamed Hivzi Muftić, Osman Nuri Hadžić e të tjerë. Si përkthyes nga letërsia turke, shquhen Safvet-beg Bashagić dhe Musa Ćazim Ćatić, kurse nga gjuha turke kanë përkthyer shumë edhe Fehim Spaho, Šemsudim Sarajlić dhe Muhamed Dizdar . Veçanërisht duhet përmendur përkthimi i Njëmijë e një netë, i cili u botua në vazhdime, dhe nga numri i dytë deri në të pestën e vitit IX në përkthim nga Osman Nuri Hadžić dhe Fehim Spaha. [5]
Gazeta Behar ka fituar një popullaritet të madh në mesin e lexuesve myslimanë, madje, siç thotë Osman Nuri Haxhiq, " gratë dhe vajzat më të reja dhe më të vjetra janë përkulur prapa për të mësuar latinishten sa më shpejt që të jetë e mundur që të mund të lexojnë Behar" . Behar ndaloi botimin në fillim të vitit 1911. [6]
Nga viti 1927-45. vazhdoi të botohej me emrin Novi Behar . Revista botoi shumë balada bosnjane, si dhe materiale nga fusha e letërsisë gojore. [7] Që nga viti 1993, revista me të njëjtin emër, Behar, botohet nga Shoqata Kulturore e Bosnjanëve në Hrvatski Preporod [8]
Redaktorët e gazetës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Safvet-bej Bashagiq ( 1900 )
- Edhem Mulabdiq (1901-06 )
- Mehmed Džemaludin Čaušević ( 1907 )
- Musa Ćazim Ćatić ( 1908 )
- Ljudevit Dvornikoviq (1909-10 )
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Një kujtesë e vogël e datave të rëndësishme në të kaluarën islame të bosnjanëve, Mahmud Traljić, El Kalem 1996.
- Trashëgimia e harruar, Muhamed Huković, Zagreb 1992
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Članak o časopisu Behar na web stranici Biblioteka Sarajeva". Arkivuar nga origjinali më 13. 12. 2010. Marrë më 13. 2. 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Shiko vlerat e datave në:|access-date=dhe|archive-date=(Ndihmë!) - ^ Huković, Muhamed (1992). Zaboravljena baština. Zagreb. fq. 27.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - ^ Huković, Muhamed (1992). Zaboravljena baština. Zagreb. fq. 27.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - ^ Huković, Muhamed (1992). Zaboravljena baština. Zagreb. fq. 27–28.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - ^ Huković, Muhamed (1992). Zaboravljena baština. Zagreb. fq. 28.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - ^ Huković, Muhamed (1992). Zaboravljena baština. Zagreb. fq. 28.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - ^ "Bosanski web portal u Švicarskoj". Arkivuar nga origjinali më 18. 1. 2011. Marrë më 13. 2. 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Shiko vlerat e datave në:|access-date=dhe|archive-date=(Ndihmë!) - ^ "Časopis Behar na web stranici Kulturnog društva Bošnjaka Hrvatske Preporod". Arkivuar nga origjinali më 16. 7. 2012. Marrë më 13. 2. 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Shiko vlerat e datave në:|access-date=dhe|archive-date=(Ndihmë!)