Biasi nga Priena

Biasi nga Priena (greqisht : Βίας ὁ Πριηνεύς; fl. shekulli i 6-të p.e.s.) i Prienës ishte një i urtë grek. Ai pranohet gjerësisht si një nga shtatë të urtët e Greqisë dhe ishte i njohur për ndershmërinë e tij.
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Biasi lindi në Priene ( Güllübahçe e sotme, Turqi ) dhe ishte djali i Teutamusit. Thuhet se ai shquhej për aftësinë e tij si avokat dhe për përdorimin e tij në mbrojtje të së drejtës. Në lidhje me të cilën Demodocus i Leros shqiptoi thënien e mëposhtme: "Nëse je gjykatës, jep një vendim Prienian", dhe Hipponax tha: "Më i fuqishëm në mbrojtjen e kauzave sesa paragjykimi i Prienës".
Ai u llogarit gjithmonë në mesin e Shtatë të Urtëve . Ai u përmend nga Dicaearchus si një nga Katër të cilët vetëm se titulli ishte dhënë universalisht, tre të mbetura qenë Thales, Pittacus, dhe Solon . Satyrus e vendosi atë në krye të Shtatë të Urtëve, dhe madje edhe të Heraklitit, i cili përbuzte figura të tilla si Hesiod dhe Pitagora, iu referua Bias si "një njeri me konsideratë më të madhe se çdo tjetër". Një nga shembujt e mirësisë së tij të madhe është legjenda që thotë se Bias pagoi një shpërblim për disa gra që ishin zënë rob. Pasi i edukoi si vajzat e tij, i ktheu në Mesinë, në atdheun e tyre dhe te baballarët e tyre.
Thuhet se Bias ka vdekur në një moshë shumë të shtyrë ndërsa po kërkonte një kauzë për klientin e tij. Pasi mbaroi së foluri, mbështeti kokën te nipi. Kur avokati në anën e kundërt foli, gjyqtarët vendosën në favor të klientit të Bias, kohë në të cilën Bias kishte vdekur. Qyteti i bëri një funeral të mrekullueshëm dhe mbi varrin e tij shkroi:
Shkrimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Thuhet se Bias shkroi një poezi prej 2000 rreshtash për Jonin dhe mënyrën për ta bërë atë të begatë.
Thënie
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shumë thënie iu atribuan atij nga Diogenes Laërtius dhe nga të tjerë:
- "Gjithçka që është e imja e mbaj me vete" ose "I mbaj të gjitha efektet e mia me vete".
- "Burrat naivë mashtrohen lehtësisht."
- "Shumica e njerëzve janë të këqij."
- "Të gjithë njerëzit janë të këqij."
- "Është e vështirë të durosh një ndryshim të fatit për keq me madhështi ."
- "Zgjidhni rrugën që e përvetësoni me mendim, por kur ta keni përvetësuar atë, atëherë qëndroni në të me vendosmëri."
- "Mos fol shpejt, sepse kjo tregon marrëzi."
- "Duaje maturinë."
- "Flisni për perënditë ashtu siç janë."
- "Mos lavdëroni një njeri të pamerituar për pasurinë e tij."
- "Fitoni pikën tuaj me bindje, jo me forcë." / "Merre me bindje, jo me forcë".
- "Kushtojeni mençurinë si një mjet për të udhëtuar nga rinia në pleqëri, sepse ajo është më e qëndrueshme se çdo pasuri tjetër."
- "Pra, rregulloni punët tuaja sikur do të jetonit gjatë, ose do të vdisni së shpejti."
- "Ata duan sikur një ditë do të urrenin, dhe urrejnë sikur një ditë do të donin."
- "Zyra do të tregojë një njeri."
Busti i Vatikanit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në prill 1819, Schopenhauer shkroi në Reisebuch [Ditarin e Udhëtimit]: "Në Vatikan [Sallë e Filozofëve] ndodhet busti i Bias me mbishkrimin e πλεῖστοι ἄνθρωποι κακοί [shumica e njerëzve janë të këqij]. Në të vërtetë kjo duhet të ketë qenë maksimumi i tij. ."
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Laërtius, Diogenes (1925). "The Seven Sages: Bias" . Lives of the Eminent Philosophers. Vol. 1:1. Translated by Hicks, Robert Drew (Two volume ed.).
- Schopenhauer, Arthur (1989). Manuscript Remains (në anglisht). Vëll. 3. Oxford: Berg Publishers. ISBN 0-85496-540-8.