Dawid Janowski
| Dawid Janowski | |
|---|---|
 | |
| Emri i plotë | Dawid Markelowicz Janowski |
| Shteti | Francë → Poloni |
| Lindi më | 25 maj 1868 Wołkowysk, Governorati Grodno, Perandoria Ruse (tani Vawkavysk, Bjellorusi) |
| Vdiq më | 15 janar 1927 (58 vjet) Hyères, Var, Francë |
Dawid Markelowicz Janowski [ˈd̪avʲit̪ ˈmaʁkəlɔvit͡ʂ ˈjanɔfski] (25 maj 1868 – 15 janar 1927; gjithashtu shqiptohet David) ishte një shahist polak.
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lindur në një familje jehude-polake[1] në Wołkowysk, Perandoria Ruse (tani Bjellorusi), ai u vendos në Paris rreth vitit 1890 dhe filloi karrierën e tij profesionale në shah në vitin 1894. Ai fitoi turne në Monte Carlo 1901, Hanover 1902 dhe u barazua për të parën në Vjenë 1902.
Janowski ishte shkatërrues kundër mjeshtrave më të vjetër si Wilhelm Steinitz (+5−2), Mikhail Chigorin (+17−4=4) dhe Joseph Henry Blackburne (+6−2=2). Megjithatë, ai pati rezultate minus kundër lojtarëve më të rinj si Siegbert Tarrasch (+5−9=3), Frank Marshall (+28−34=18), Akiba Rubinstein (+3−5), Géza Maróczy (+5−10=5) dhe Carl Schlechter (+13−20=13). Ai u mposht nga kampionët e botës Emanuel Lasker (+4−25=7) dhe José Raúl Capablanca (+1−9=1), por shënoi me respekt kundër Alexander Alekhine (+2−4=2). Në veçanti, ai ishte në gjendje të mposhtte të paktën një herë secilin nga katër kampionët e parë të botës, një arritje e përbashkët vetëm me Siegbert Tarrasch.
Janowski luajti tre ndeshje kundër Emanuel Lasker: dy ndeshje miqësore më 1909 (+2−2 dhe +1−7=2) dhe një ndeshje për kampionatin botëror të shahut më 1910 (−8=3). Ndeshja më e gjatë e vitit 1909 është quajtur ndonjëherë një ndeshje e kampionatit botëror,[2] por hulumtimi nga Edward Winter tregon se titulli nuk ishte në rrezik.[3]
Në korrik-gusht 1914, ai po luante një turne ndërkombëtar shahu, Kongresi i 19-të i DSB-së (Kongresi i Federatës Gjermane të Shahut) në Mannheim, Gjermani, me katër fitore, katër barazime dhe tre humbje (vendi i shtatë), kur shpërtheu Lufta e Parë Botërore.[4] Lojtarët në Mannheim që përfaqësonin vendet tani në luftë me Gjermaninë u internuan. Ai, si dhe Alexander Alekhine, u internuan, por u liruan në Zvicër pas një internimi të shkurtër.[5] Në vitin 1915, ai u largua nga Evropa për në Shtetet e Bashkuara dhe kaloi nëntë vitet e ardhshme atje përpara se të kthehej në Paris. Në Nju Jork 1916, në finale, ai ndau vendin e dytë me Oscar Chajes, pas José Raúl Capablanca. Ai fitoi në Atlantic City 1921 (Kongresi i tetë Amerikan i Shahut) dhe zuri vendin e tretë në Liqenin Hopatcong 1923 (kongresi i nëntë).[6]
Ai vdiq në Francë më 15 janar 1927 nga tuberkulozi.
Stili i lojës
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Janowski luajti shumë shpejt dhe njihej si një taktikist i mprehtë që ishte shkatërrues me çiftin e oficerëve. Capablanca shënoi disa lojëra të Janowskit me admirim të madh dhe tha, "kur është në formë [ai] është një nga kundërshtarët më të frikshëm që mund të ekzistojë". Capablanca vuri në dukje se dobësia më e madhe e Janowskit si lojtar ishte në fundlojë dhe Janowski thuhet se i tha atij, "Unë e urrej fundinlojën". Kampioni amerikan Frank Marshall kujtoi talentin dhe kokëfortësinë e Janowskit. Në lojërat më të mira të shahut të Marshall-it ai shkroi se Janowski "mund të ndiqte rrugën e gabuar me vendosmëri më të madhe se çdo njeri që kam takuar ndonjëherë!" Reuben Fine e kujtoi Janowskin si një lojtar me talent të konsiderueshëm, por një "mjeshtër i alibisë" në lidhje me humbjet e tij. Fine tha se humbjet e tij ndodhën pa ndryshim sepse ishte shumë nxehtë, ose shumë ftohtë, ose dritaret ishin të hapura shumë larg, ose jo mjaftueshëm larg. Ai gjithashtu vuri në dukje se Janowski nganjëherë nuk ishte i pëlqyer nga kolegët e tij për shkak të prirjes së tij për të luajtur me këmbëngulje edhe në një pozicion dukshëm të humbur, duke shpresuar se kundërshtari i tij mund të gabonte. Eduard Lasker në librin e tij Sekretet e Shahut që Mësova nga Mjeshtrat kujtoi se Janowski ishte një lojtar i padisiplinuar, por i padisiplinuar, i cili shpesh humbte të gjitha fitimet e tij në shah në timonin e ruletit.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "JEWS RANKED AMONG THE 64 STRONGEST CHESS PLAYERS OF ALL TIME", JINFO.ORG.
- ^ For instance: "From Morphy to Fischer", Israel Horowitz, Batsford 1973, p. 64; "The Centenary Match - Kasparov-Karpov III", Raymond Keene and David Goodman, Batsford 1986
- ^ Chess Notes 5199, by Edward Winter
- ^ "Das unvollendete Turnier: Mannheim 1914" (në gjermanisht). 20 dhjetor 2005.
- ^ ChessBase.com - Chess News - Edward Winter presents: Unsolved Chess Mysteries (28)
- ^ Name Index to Jeremy Gaige's Chess Tournament Crosstables, An Electronic Edition, Anders Thulin, Malmö, 2004-09-01 Arkivuar 4 korrik 2007 tek Wayback Machine
Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Dawid Janowksi profili dhe lojërat në Chessgames.com