Demarkacioni i kufirit Kosovë-Mali i Zi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Vija e zezë detajon kufirin e ri dhe vija blu/e kuqe tregon territoret e transferuara sipas kufirit të supozuar të vitit 1975.

Demarkacioni i kufirit Kosovë-Mali i Zi ishte një marrëveshje diplomatike ndërmjet zonës kontestuese të Kosovës dhe Malit të Zi e cila u finalizua në vitin 2015 për kufijtë eventualë ndërmjet tyre. Mali i Zi fitoi pavarësinë e tij në vitin 2006 dhe Kosova shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë nga Serbia në vitin 2008. Si e tillë, nuk kishte asnjë marrëveshje kufitare mes tyre. Negociatat diplomatike mes qeverive të Kosovës dhe Malit të Zi u kritikuan ashpër nga të dyja palët.

Rreth 8,000 hektarë tokë që shtrihej 60 kilometra kishte mbetur e diskutueshme. Një artikull i Saudi Gazette thoshte se ishte afërsisht 18,900 acres.[1] Kryeministri i Malit të Zi Milo Gjukanoviq deklaroi se "Malit të Zi nuk i duhet as një metër nga territori i Kosovës".[2] Marrëveshja për demarkacionin e kufirit me Malin e Zi ishte një nga kërkesat e qarta të Parlamentit Evropian për procesin e liberalizimit të vizave për Kosovën.[3] Në vitin 2015, Ramush Haradinaj këmbënguli se kufijtë jugosllavë të vitit 1974 ishin të domosdoshëm për të vazhduar marrëdhëniet e mira me Malin e Zi.[4] Marrëveshja u ratifikua nga të dyja qeveritë në vitin 2015 dhe u zbatua në mars 2018[5] duke çuar në Çakor, një rajon shqiptar që simbolizon patriotizmin, duke iu dorëzuar Malit të Zi.[6] Presidenti i Kosovës Hashim Thaçi dhe kryeministri i Malit të Zi nënshkruan marrëveshjen më 17 shkurt 2018. Ajo u ratifikua në Parlamentin e Kosovës një muaj më vonë.[7] Marrëveshja është kritikuar pasi ndalimi për të udhëtuar brenda zonës Shengen ishte hequr për çështje më të rënda kufitare midis Gjeorgjisë dhe Ukrainës, por jo për Kosovën me çështjet e saj më pak të rënda kufitare.[8]

Debati[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Një fshatar i quajtur Ali Hajdaraj ka thënë se “kanë marrë tokë që i ka kaluar babai te bir brez pas brezi, ne kemi varre këtu, varret e të parëve tanë që kanë luftuar në anën tjetër të kufirit”.[9] Fshatarët në luginën e Rugovës u zotuan se do të rrokin armët nëse qeveria vazhdon t'i injorojë ato. Në vitin 2016, Lëvizja Vetëvendosje akuzoi PDK-në për marrëveshjen për Demarkacionin e Kufirit me Malin e Zi.[10] Kryeministri Isa Mustafa ka takuar vendasit rugovas që kundërshtojnë demarkacionin në vitin 2016. Një vendas ka thënë se kryeministri nuk ka thënë asgjë për këtë çështje. Kryetari i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, mbajti një fjalim protestues me 2000 aktivistë[11] që çoi në shtyrjen e demarkacionit në Kuvendin e Kosovës.[12] Në gusht të vitit 2015, kryeministri Ramush Haradinaj kritikoi demarkacionin. Katër vite më vonë, në vitin 2019, ai takoi Mujë Rugovën, për të diskutuar për finalizimin e demarkacionit.[13] Ibrahim Rugova paralajmëroi për demarkacion që në vitin 2002.[14]

Sulmet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Më 28 gusht 2015, një punonjës i RTK-së pësoi një sulm të dytë në shtëpinë e tij nga një grup që kundërshtonte demarkacionin.[15] Një person i panjohur ka hedhur një mjet shpërthyes brenda, duke mos u lënduar. Një grup i quajtur Rugovasit pretendoi të dy sulmet duke paralajmëruar më shumë viktima nëse qeveria vazhdon të injorojë opozitën. Më 30 gusht, gjashtë mbështetës të opozitës u arrestuan nga policia me dyshimin e përfshirjes në një sulm me granata me raketa në parlament.[16] Federata Evropiane dhe Ndërkombëtare e Gazetarëve (EFJ/IFJ) dënuan sulmet.[17] Protestat e dhunshme kanë ndodhur në Prishtinë me sulme të policisë së trazirave me molotovë.[18] Një artikull i Kosovapress shkruan se banorët e Rugovës kanë sulmuar RTK-në për shkak se e ka përkrahur demarkacionin.[19]

Raportet ndërkombëtare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Agjencia e Pavarur Ballkanike e Lajmeve ka publikuar një artikull duke shpjeguar se ekspertët ndërkombëtarë të emëruar nga Atifete Jahjaga kanë deklaruar se demarkacioni nuk ka shkelur asnjë ligj.[20] Opozita kritikoi komisionin se është shumë i ngjashëm me komisionet e mëparshme. Si vendasit shqiptarë, ashtu edhe ata malazezë përreth kufijve u shprehën se politikanët duhet të kenë parasysh opinionet e publikut.[21] Një raport nga Saferworld i titulluar Vizatimi i kufijve në Ballkanin Perëndimor: Një perspektivë e njerëzve i botuar në 2011 thotë se dështimi për të zgjidhur çështjet e demarkacionit dhe për të ngritur standardet e kontrollit të kufirit siguron gjithashtu që pjesë të rajonit të ruajnë një reputacion si të pambrojtur ndaj krimit të organizuar transnacional, kontrabandës. dhe trafikimit të njerëzve.[22]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Kosovo 'boils' over drawing border with Montenegro". Saudigazette (në anglisht). 11 tetor 2016.
  2. ^ "Djukanovic: 'Montenegro does not need even one meter from the territory of Kosovo.'". Prishtina Insight (në anglisht). 8 shtator 2016.
  3. ^ Nikci, Shkodran (16 shtator 2016). "PM Mustafa meets Rugova residents opposing demarcation deal". Prishtina Insight (në anglisht). Nr. Demarcation with Montenegro. Pristina Insight. Pristina Insight. Marrë më 24 korrik 2019.
  4. ^ Hajdar, Una (30 korrik 2015). "Montenegro Urged to Respect Kosovo's Yugoslav-Era Border". Balkan Insight (në anglisht). Nr. Demarcation with Montenegro. Balkan Insight. Marrë më 24 korrik 2019.
  5. ^ "Kosovo, Montenegro Announce Deal To Settle Border Disputes". RadioFreeEurope/RadioLiberty (në anglisht).
  6. ^ KoSSev, Izvor (15 korrik 2019). "Kosovo: "Review" of the demarcation agreement; Montenegro: "The marking of the established border"". Kosovo Sever Portal (në serbisht). Kosovo Sever Portal. Kosovo Sever Portal. Arkivuar nga origjinali më 24 korrik 2019. Marrë më 24 korrik 2019.
  7. ^ Morina, Die. "Kosovo Parliament Approves Montenegro Border Deal" (në anglisht). Balkan Insight. Marrë më 14 qershor 2020.
  8. ^ Gashi, Krenar (2017). Kosovo's early elections are reviving its 'war' and 'peace' camps (PDF) (në anglisht) (bot. Note: This article gives the views of the author, and not the position of EUROPP – European Politics and Policy, nor of the London School of Economics). Krenar Gashi is Basileus Doctoral Fellow at the Centre for EU Studies, Ghent University, Belgium. @krenarium. fq. 2/4. Marrë më 24 korrik 2019.
  9. ^ Plesch, Valerie (27 qershor 2016). "Kosovo highlanders fight for their land". Prishtina Insight (në anglisht).
  10. ^ Passarelli, Gianluca (2018). The Presidentialisation of Political Parties in the Western Balkans (në anglisht). Springer. fq. 201. ISBN 9783319973524. Marrë më 24 korrik 2019.
  11. ^ "Kosovo postpones controversial border deal vote". Business Insider (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 14 qershor 2020. Marrë më 11 maj 2022.
  12. ^ Faith Bailey, Valerie Hopkins (1 shtator 2016). "Kosovo Parliament postpones vote on demarcation indefinitely". Prishtina Insight (në anglisht). Nr. Demarcation of Kosovo. Prishtina Insight. Marrë më 24 korrik 2019.
  13. ^ "Haradinaj meets Rugova, discuss demarcation correction". RTKLive (në anglisht).
  14. ^ "Ibrahim Rugova warned about the Demarcation". Arbresh.info (në anglisht). Nr. Ibrahim Rugova and the demarcation. Arbresh info. Arbresh info. 3 prill 2016. Marrë më 24 korrik 2019.
  15. ^ "Public media in Kosovo under attack over demarcation deal". Public Media Alliance (në anglisht). 1 shtator 2016.
  16. ^ Gotev, Georgi; Tempest, Matthew (31 gusht 2016). "Kosovo deplores 'terrorist' attacks over Montenegro border deal". euractiv.com (në anglisht). Nr. Attacks on RTK - Demarcation. Marrë më 24 korrik 2019.
  17. ^ "Kosovo public broadcaster RTK hit by a second attack". European Federation of Journalists (në anglisht). 29 gusht 2016.
  18. ^ "There are no guards in the uninhabited Rugova mountains bordering..." Getty Images (në anglisht).
  19. ^ "People of Rugova: We attacked RTK because it's supporting demarcation". www.kosovapress.com (në anglisht).
  20. ^ "International experts: There are no breaches in the demarcation with Montenegro". Independent Balkan News Agency (në anglisht). 31 mars 2016. Arkivuar nga origjinali më 24 korrik 2019. Marrë më 11 maj 2022.
  21. ^ Zivaljevic, Nemanja (27 gusht 2015). "Closer Together? 79 Kilometers of 'Neighborly' Relations - Kosovo 2.0Kosovo 2.0". Kosovo 2.0 (në anglisht). Nr. Demarcation with Montenegro. Kosovo 2.0. Marrë më 24 korrik 2019.
  22. ^ Saferworld, Saferworld (2011). Drawing boundaries in the Western Balkans: A people's perspective (në anglisht) (bot. Registered charity no. 1043843 A company limited by guarantee no. 3015948). The Grayston Centre 28 Charles Square London N1 6HT: Saferworld. fq. 1, 4, 6, 12. ISBN 9781904833703. Marrë më 30 korrik 2019.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Vendodhja (lidhja)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Demarkacioni_i_kufirit_Kosovë-Mali_i_Zi&oldid=2505612"