Dita Botërore e Gjuhës Rome
| World Day of Romani Language | |
|---|---|
 World Day of Romani Language | |
| Vëzhguar nga | Worldwide |
| Tipi | International |
| Rëndësia | Civil awareness day Romani culture |
| Data | 5 November |
| Tjetra koha | 5 nëntor 2023 |
| Frekenca | Annual |
| E lidhje me | International Romani Day, Roma Holocaust Memorial Day, Human Rights Day |
Dita Botërore e Gjuhës Rome promovon gjuhën, kulturën dhe arsimin. Ajo festohet çdo vit më 5 nëntor, që nga viti 2009. [1] Parlamenti kroat e njohu zyrtarisht atë në 2012-ën [2] dhe UNESCO-ja e shpalli 5 nëntorin si Ditën Botërore të Gjuhës Rome në 2015-ën. [3] [4] Që nga viti 2018, 16 shtete anëtare të Këshillit të Evropës e njohin gjuhën rome si gjuhë të pakicës sipas Kartës Evropiane për Gjuhët Rajonale ose të Minoritetit. [5]
Origjina[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Më 5 nëntor 2008 në Zagreb, Kroaci, gjatë prezantimit të fjalorit të parë rome-kroat dhe kroate-rome të shkruar nga studiuesi dhe politikani rom Veljko Kajtazi, përfaqësues të komunitetit romë nga e gjithë bota dhe anëtarë të jetës publike kroate nënshkruan kartën e cila e shpalli 5 nëntorin Ditën e Gjuhës Rome në Republikën e Kroacisë. Nënshkrimi i kartës u nis dhe u organizua nga Veljko Kajtazi dhe Shoqata Kroate për Arsimin e Popullit Rom "Kali Sara" (sot quhet Unioni i Romëve Kroat "KALI SARA" ) dhe statuti u nënshkrua nga rreth 150 individë.
Në vitin 2009, gjatë Simpoziumit Botëror për Standardizimin dhe Kodifikimin e Gjuhës Rome, i cili u mbajt nga 3 deri më 5 nëntor 2009 në Zagreb, Kroaci, Unioni Ndërkombëtar i Romëve dhe Shoqata Kroate për Arsimin e Popujve Romë "Kali Sara" lëshuan një deklaratë duke kërkuar njohjen e 5 Nëntorit si Dita Botërore e Gjuhës Rome në të gjitha vendet ku jetojnë romët. Ky rast shënoi edhe festën e parë zyrtare të kësaj date. [6] [7]
Pranimi ndërkombëtar[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Parlamenti kroat unanim (122 vota pro) pranoi kërkesën e anëtarëve të tij për të mbështetur iniciativën ndërkombëtare për shënimin e 5 Nëntorit Ditën Botërore të Gjuhës Rome në seancën e mbajtur më 25 maj 2012, [8] duke u bërë parlamenti i parë në botë që bën kështu [9] dhe duke ftuar parlamentet e tjera kombëtare, institucionet dhe organizatat ndërkombëtare, si dhe të gjithë njerëzit me vullnet të mirë në botë që t'i bashkohen nismës.
Me kërkesë të Republikës së Kroacisë, UNESCO shpalli 5 Nëntorin Ditën Botërore të Gjuhës Rome në 2015. [10]
Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shih gjithashtu[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Croatian Post To Mark World Romani Language Day With Stamp | Croatia Week". Croatia Week | Croatian news portal in English (në anglisht). 2012-11-02. Marrë më 2021-04-19.
- ^ "Prijedlog zaključka o potpori međunarodnoj inicijativi o ustanovljenju 5. studenoga Svjetskim danom romskoga jezika - predlagatelji svi klubovi zastupnika u Hrvatskom saboru". Hrvatski sabor (në kroatisht). Marrë më 2021-04-19.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ "Proclamation of 5 November as: World Day of Romani Language". unesdoc.unesco.org (në anglisht). Marrë më 2021-04-19.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ "5 November: International Day of Romani Language". ECML/CELV (në anglishte britanike). Marrë më 2021-04-19.
- ^ "World Day of Romani Language". Council of Europe (në anglishte britanike). Marrë më 2021-04-08.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ Svjetski dan romskog jezika (2012). "Declaration Issued at the 1st World Day of the Rromani Language". Svjetski dan romskog jezika 03.-05. studenog 2011. godine ; Zagreb ; zbornik = Tekstonqo kidipe sa themesqo dǐves e rromane ćhibaqo (në kroatisht). Veljko Kajtazi, Croatia Svjetski dan romskog jezika Zagreb. Zagreb: Udruga za promicanje obrazovanja Roma u Republici Hrvatskoj "Kali Sara. fq. 9. ISBN 978-953-55966-1-5. OCLC 927515973.
- ^ "Croatian Post To Mark World Romani Language Day With Stamp | Croatia Week". Croatia Week | Croatian news portal in English (në anglisht). 2012-11-02. Marrë më 2021-04-19.
- ^ "Prijedlog zaključka o potpori međunarodnoj inicijativi o ustanovljenju 5. studenoga Svjetskim danom romskoga jezika - predlagatelji svi klubovi zastupnika u Hrvatskom saboru". Hrvatski sabor (në kroatisht). Marrë më 2021-04-19.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ "Proclamation of 5 November as: World Day of Romani Language". unesdoc.unesco.org (në anglisht). Marrë më 2021-04-19.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ "Proclamation of 5 November as: World Day of Romani Language". unesdoc.unesco.org (në anglisht). Marrë më 2021-04-19.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)