Fiernat
Fiernat ose pteridofitët (gr.pteris,pteridos=fier + phuton=bimë) janë grup heterogjen, në kuadër të të cilëve futen katër grupacione të ndryshme e që sipas pamjes së jashtme dallohen shumë ndër vete. Veçori e përbashkët e tyre është gjeneracioni sporofit dominues i tyre që d.m.th se bimët e gjelbra mbajnë sporangje, në të cilat formohen sporet dhe për këtë quhen sporofite.
Likopodet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Likopodet jetojnë zakonisht në pyje halore. Likopodi është një bimë që përbëhet nga një kërcell zvarritës i degëzuar, nganjëherë pjesërisht i futur në tokë. Nga kërcelli dalin degëzime të ngritura vertikalisht, të cilat ndahen në mënyrë dikotomike (dyzuar) që mbarojnë në majë me kallinj. Kërcejt e ngritur lart janë të mbuluar me gjethe te vogla. Kercelli zvarrites leshon rrenje mitake.
Këputja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Këputja jetonë zakonisht në vende të lagështa afër moçaleve, burimeve dhe buzë brigjeve të lumenjve, livadheve dhe në fusha të lavruara. Kanë kërcell të hollë, barishtor, i cili zvarret mbi bazën, ndërsa gjethet janë të vendosura në nyje të kërcellit.
Fiernat e verteta[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në këtë rast do të njihemi me tiparet e fiernave të vërtetë përmes përfaqësuesit tipik fiershqipja. Fiershqipja përbëhet nga pjesa nëntokësore e përfaqësuar nga rizomi (kërcelli nëntokësor) mjaft i zhvilluar, nga rrënjët dhe nga pjesa mbitokësore e përfaqësuar nga gjethet te cilat janë te përbëra.
Ajo qe e dallon fierin nga myshqet përveç rrënjës janë enët me ane te se cilave përçohen lendet ushqyese nga rrënja te kërcelli e ne gjethe dhe anasjelltas. Prandaj këto bime bashke me farëzhveshurat dhe farëveshurat ndryshe quhen edhe bime enëzore.
Shumëzimi i fierave[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në kundërfaqen e fierit gjenden sporet me ngjyrë të murrmë dhe janë të mbushura me spore të shumta. Sporet e pjekura mund t’i përhap era dhe kur ato bien në tokë të përshtatshme zhvillohet protaliumi (protali) në formë zemre. Në anët e poshtme të tij zhvillohen rizoidet dhe organet seksuale – anteridet dhe arkegonet në të cilat krijohen spermatozoidet dhe vezorja. Pas bashkimit te spermatozoidit me vesoren krijohet zigota nga e cila më vonë zhvillohet fieri i ri. Pra gjatë jetës se bimës paraqitet brezi joseksual – sporofiti dhe ai seksual – gametofiti.