Jan Strelau
Jan Strelau (30 maj 1931 në Gdańsk - 4 gusht 2020 në Varshavë) ishte një psikolog polak i njohur për studimet e tij mbi temperamentin . Ai ishte profesor i psikologjisë në Universitetin e Varshavës nga viti 1968 deri në vitin 2001 dhe nga viti 2001 ishte profesor në Shkollën e Shkencave Sociale dhe Humane të Varshavës, ku mbajti postin e Zëvendësrektorit për Kërkime dhe Çështje Ndërkombëtare (2002–2010), Zëvendës Rektor për Hulumtime (2010–2012), dhe Kryetar i Bordit të Administratorëve (2012–2016).
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Strelau ka lindur në qytetin e lirë të Danzig, tani Gdańsk.
Hulumtimet e tij ishin të përqendruara për disa dekada në temperamentin dhe rëndësinë e tij funksionale në përshtatjen njerëzore, veçanërisht në kushte ekstreme (stresorë) dhe si një faktor që ndikon në çrregullimet e sjelljes . Ai i transferoi konceptet e Ivan Pavlovit për vetitë më të larta të sistemit nervor si forca e ngacmimit, forca e frenimit dhe lëvizshmëria e proceseve nervore në konstruktet (tiparet) psikologjike që do të maten që nga vitet 1970 nga Inventari i Temperamentit të Strelau (STI) [1] dhe duke filluar nga viti 1999 nga Anketa e Temperamentit Pavlovian (PTS) - një inventar i ndërtuar nga Strelau, Angleitner dhe Newberry. [2] Që të dy inventarët janë përshtatur në mbi një duzinë versionesh gjuhësore.
Strelau, në bashkëpunim me Alois Angleitner nga Universiteti i Bielefeldit, ishte studiuesi i parë që prezantoi studimet gjenetike të sjelljes në Poloni, të zgjeruara gjatë dekadës së fundit nga një prej dishepujve të tij, Włodzimierz Oniszczenko dhe nga Wojciech Dragan në gjenetikën molekulare të përqendruar në studimin e sfondi gjenetik i tipareve të temperamentit siç përcaktohet nga RTT .
Strelau ishte themeluesi dhe drejtuesi i Departamentit të Psikologjisë së Diferencave Individuale dhe i Qendrës Ndërdisiplinore për Kërkime të Sjelljes-Gjenetike në Universitetin e Varshavës . Ai ka qenë presidenti i parë i Shoqatës Evropiane të Psikologjisë së Personalitetit dhe president i Shoqatës Ndërkombëtare për Studimin e Diferencave Individuale . [3] Ai ishte nënkryetar i Unionit Ndërkombëtar të Shkencave Psikologjike.
Ai ishte anëtar i Akademisë Polake të Shkencave, Academia Europaea dhe anëtar i huaj i Akademisë Finlandeze të Shkencave . Ai fitoi diploma nderi (Dr.hc) të Universitetit të Gdańsk, [4] Universitetit të Poznań [5] dhe Universitetit Shtetëror të Shkencave Humanistike në Moskë. Në vitin 2000 ai u nderua me Çmimin e Fondacionit për Shkencën Polake (i konsideruar si "Çmimi Nobel Polatik"). [6] Në vitin 2011, ai mori Kryqin e Komandantit të Urdhrit të Polonia Restituta . [7]
Ai vdiq në Varshavë, në moshën 89-vjeçare.
Vepra
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Temperament, personality, activity (1983)
- Temperament: A psychological perspective (1998)
- The Pavlovian Temperament Survey (PTS): An international handbook (1999) with A. Angleitner and B. H. Newberry
- Temperament as a regulator of behavior: After fifty years of research (2008)
- Temperamental bases of behavior: Warsaw studies on individual differences (1985) editor
- The biological bases of personality and behavior: Theories, measurement techniques, and development, vol. 1 (1985) editor, with F. H. Farley and A. Gale
- The biological bases of personality and behavior: Psychophysiology, performance, and application, vol. 2 (1986) editor, with F. H. Farley and A. Gale
- Personality dimensions and arousal (1987) editor, with H. J. Eysenck
- Explorations in temperament: International perspectives on theory and measurement (1991) editor, with A. Angleitner
- People under extreme stress: An individual differences approach (2006) editor, with T. Klonowicz
- Temperament as a regulator of behavior: After fifty years of research (2008) Clinton Corners, NY: Eliot Werner Publications.
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "The Strelau Temperament Inventory-Revised (STI-R): Theoretical considerations and scale development". doi:10.1002/per.2410040304. Marrë më 22 mars 2020.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "An American English version of the Pavlovian Temperament Survey". Marrë më 22 mars 2020.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Sheehy, Noel; Chapman, Antony J.; Conroy, Wenday A. (8 janar 2016). "Biographical Dictionary of Psychology". ISBN 9781136798856. Marrë më 22 mars 2020.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Doktorzy Honorowi Uniwersytetu Gdańskiego". Marrë më 22 mars 2020.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "DOKTORATY HONORIS CAUSA". Arkivuar nga origjinali më 21 shkurt 2018. Marrë më 22 mars 2020.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "PROF. DR HAB. JAN STRELAU – LAUREAT NAGRODY FNP 2000". Marrë më 22 mars 2020.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "M.P. 2011 nr 111 poz. 1131". Arkivuar nga origjinali më 14 qershor 2020. Marrë më 22 mars 2020.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)