Katedralja
Një katedrale është një kishë që përmban katedralen (latinisht për 'vend') e një peshkopi, duke shërbyer kështu si kisha qendrore e një dioqeze, konference ose peshkopate. Kishat me funksionin e "katedrales" zakonisht janë specifike për ato besime të krishtera me një hierarki episkopale, siç janë kishat katolike, ortodokse lindore, anglikane dhe disa kisha luterane. Ndërtesat e kishave që mishërojnë funksionet e një katedrale u shfaqën për herë të parë në Itali, Gali, Spanjë dhe Afrikën e Veriut në shekullin e 4-të, por katedralet nuk u bënë universale brenda Kishës Katolike Perëndimore deri në shekullin e 12-të, kohë në të cilën ato kishin zhvilluar forma arkitekturore, struktura institucionale dhe identitete ligjore të dallueshme nga kishat famullitare, kishat manastirore dhe rezidencat episkopale. Katedralja është më e rëndësishme në hierarki sesa kisha sepse është nga katedralja që peshkopi qeveris zonën nën autoritetin e tij ose të saj administrativ.[1][2][3]
Pas Reformimit Protestant, kisha e krishterë në disa pjesë të Evropës Perëndimore, si Skocia, Holanda, disa kantone zvicerane dhe pjesë të Gjermanisë, miratoi një politikë presbiteriane që i hoqi tërësisht peshkopët. Atje ku ndërtesat e lashta të katedrales në këto vende përdoren ende për adhurim kongregacional, ato në përgjithësi ruajnë titullin dhe dinjitetin e "katedrales", duke ruajtur dhe zhvilluar funksione të dallueshme të katedrales, por pa supremaci hierarkike. Nga shekulli i 16-të e tutje, por veçanërisht që nga shekulli i 19-të, kishat me origjinë nga Evropa Perëndimore kanë ndërmarrë programe të fuqishme të aktivitetit misionar, duke çuar në themelimin e një numri të madh dioqezash të reja me institucione katedralesh të shoqëruara me forma të ndryshme në Azi, Afrikë, Australazi, Oqeani dhe Amerikë. Përveç kësaj, si Kisha Katolike ashtu edhe kishat ortodokse kanë formuar dioqeza të reja brenda tokave ish-protestante për të konvertuarit dhe bashkëfetarët migrantë. Si pasojë, nuk është e pazakontë të gjesh të krishterë në një qytet të vetëm që shërbehen nga tre ose më shumë katedrale me besime të ndryshme.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Warshaw, Brette (2019-04-23). "What's the Difference Between a Church, Chapel, Cathedral, and Basilica?". What's the Difference? (në anglishte amerikane). Marrë më 2025-05-09.
- ^ https://web.archive.org/web/20220411140045/https://bitoftrivia.com/index.php/2022/04/10/what-is-the-difference-between-a-church-a-cathedral-and-a-basilica/. Arkivuar nga origjinali më 11 prill 2022. Marrë më 9 maj 2025.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh|title=(Ndihmë!) - ^ "What is the difference between a church and a cathedral?". The Times of India. 2006-05-13. ISSN 0971-8257. Marrë më 2025-05-09.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)