Jump to content

Klima mesdhetare

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Klima mesdhetare e quajtur edhe një klimë e thatë verore, e përshkruar nga Köppen si Cs, është një lloj klime e butë që ndodh në gjerësitë e poshtme të mesme gjeografike (normalisht 30 deri në 44 gjerësi gjeografike veriore dhe jugore). Klima të tilla zakonisht kanë verë të thatë dhe dimër të lagësht, ku kushtet e verës janë të nxehta dhe kushtet e dimrit janë zakonisht të buta. Këto kushte të motit zakonisht përjetohen në shumicën e rajoneve dhe vendeve me klimë mesdhetare, por mbeten shumë të varura nga afërsia me oqeanin, lartësia dhe vendndodhja gjeografike.

Klima e thatë e verës gjendet në të gjithë gjerësitë e mesme më të ngrohta, duke prekur pothuajse ekskluzivisht pjesët perëndimore të kontinenteve në afërsi relative me bregdetin. Emri i llojit të klimës i referohet rajoneve bregdetare të Detit Mesdhe, të cilat kryesisht ndajnë këtë lloj klime, por mund të gjendet gjithashtu në pjesët Atlantike të Iberisë dhe Afrikës Veriperëndimore, pjesët e Paqësorit të Shteteve të Bashkuara dhe Kilit, Zonat ekstreme perëndimore të Argjentinës, rreth Cape Town në Afrikën e Jugut, pjesë të Australisë Jugperëndimore dhe Jugore dhe pjesë të Azisë Qendrore . Ata priren të gjenden në afërsi (si në drejtim të polit ashtu edhe në afërsi të bregut) të klimës së shkretëtirës dhe gjysmë të thatë, dhe në drejtim të ekuatorit të klimave oqeanike .

Zonat klimatike mesdhetare zakonisht ndodhen përgjatë brigjeve perëndimore të masave tokësore, midis afërsisht 30 dhe 45 gradë në veri ose në jug të ekuatorit . Shkaku kryesor i klimës mesdhetare, ose verës së thatë, është kreshta subtropikale, e cila shtrihet drejt polit të hemisferës në fjalë gjatë verës dhe migron drejt ekuatorit gjatë dimrit. Kjo është për shkak të ndryshimeve sezonale të temperaturave drejt polit-ekuatorit. [1]

Bimësia rezultuese e klimave mesdhetare janë garriga ose makija në pellgun e Mesdheut Evropian, kaparralja në Kaliforni, fynbos në Afrikën e Jugut, mallee në Australi dhe matorral në Kili. Zonat me këtë klimë janë gjithashtu aty ku tradicionalisht është rritur me sukses i ashtuquajturi "trinitet mesdhetar" i kulturave kryesore bujqësore ( gruri, rrushi dhe ullinjtë ). Si rezultat, këto rajone shquhen për verërat e tyre me cilësi të lartë, vajrat e farave të rrushit/ullirit dhe produktet e bukës. [2]

  1. ^ Lawrence, J.E.; K.B. Lunde; R.D. Mazor; L.A. Bêche; E.P. McElravy; V.H. Resh (2010). "Long-Term Macroinvertebrate Responses to Climate Change: Implications for Biological Assessment in Mediterranean-Climate Streams". Journal of the North American Benthological Society. 29 (4): 1424–1440. doi:10.1899/09-178.1. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Filipe, A.F.; J.E. Lawrence; N. Bonada (nëntor 2013). "Vulnerability of Biota in Mediterranean Streams to Climate Change: A Synthesis of Ecological Responses and Conservation Challenges". Hydrobiologia. 719: 331–351. doi:10.1007/s10750-012-1244-4. {{cite journal}}: |hdl-access= ka nevojë për |hdl= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)