Kolegji Zografi
Kolegji Zografi ishte një institucion arsimor grek që operoi nga viti 1873 deri në vitin 1891 në fshatin Qestorat, Perandoria Osmane, në Shqipërinë moderne jugore . Ai u emërua pas sponsorit të tij Christakis Zografos. Në 18 vitet e ekzistencës së saj, ai dha 400 mësues për shkollat greke të Epirit si dhe për pjesën tjetër të botës greke. [1]
Sfondi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Iniciativa u ndërmor nga bamirësi nga Qestorati, Christakis Zografos . Zografos i cili ishte në atë kohë një biznesmen i dalluar në kryeqytetin osman, Stamboll, dhe sponsorizoi ngritjen e institucioneve të ndryshme kulturore dhe arsimore të komuniteteve lokale greke, si Liceu Zographeion në kryeqytetin osman. Në vitin 1869 themeloi një shkollë fillore greke në vendlindje. [1]
Institucionet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kolegji Zografi u krijua në vitin 1873 dhe kishte për qëllim përgatitjen e mësuesve për shkollat greke të rajonit më të gjerë. Shkolla e mësuesisë u ndërtua pranë kopshtit ekzistues, shkollave fillore, të mesme dhe të femrave, të cilat formuan një strukturë mbresëlënëse. [2] Shumica e mësuesve të Zografit ishin të diplomuar në shkolla të njohura greke, si Shkolla Zosimaia në Janinë dhe Kolegji Grek Ortodoks Phanar në Stamboll (Kostandinopojë). [3]
Synimi kryesor i institucionit ishte të jepte arsim kombëtar dhe fetar për personelin që do të jepte mësim në shkollat greke të rajonit. [1] Për më tepër, Zografi siguroi bursa studimi me bazë vjetore për 60 studentë të përkushtuar, 30 femra dhe 30 meshkuj, me mbulim të plotë të shpenzimeve të tyre të jetesës. [2]
Mosmarrëveshjet dhe përfundimi i funksionimit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kolegji ishte një fushë e konfliktit kulturor greko-shqiptar: nga njëra anë Christakis Zografos, themelues dhe përkrahës i karakterit grek të zonës dhe përhapjes së arsimit grek dhe nga ana tjetër, Koto Hoxhi, figurë e Rilindjes Kombëtare Shqiptare dhe disa qarqe vendase proshqiptare në administratën osmane. [4] [5] Pala e fundit, mbështeti arsimin shqip [5] dhe ngriti akuza kundër Zografit, duke pretenduar se mësuesit po nxisnin aktivitete rebele antiosmane. Nga ana tjetër, konsullata lokale greke dhe peshkopi ortodoks i Gjirokastrës mbështetën aktivitetet arsimore të Kolegjit. [6] Më në fund, pas ndërhyrjes së Zografit, autoritetet osmane lejuan institucionin të vazhdonte funksionimin e tij. [4]
Mosmarrëveshjet u shfaqën kur peshkopi ortodoks i Gjirokastrës, Kosma, i sapovendosur, akuzoi organet mësimore të Zografit para autoriteteve osmane se nuk ishin në gjendje të ofronin arsim të lartë dhe për veprimtari antiosmane. Si pasojë e kësaj situate, autoritetet osmane mbyllën institucionin në vitin 1891, ndërsa vdekja e Zografit në vitin 1897 shënoi fundin përfundimtar të kësaj nisme. [2] [4]
Deri në rënien e Republikës Socialiste të Shqipërisë (1945–1989), Zografi ishte objekt i propagandës negative në historiografinë shqiptare, i paraqitur si armik i kombit shqiptar, ndërsa njerëzit që mbanin emrin Zografos u persekutuan nga regjimi socialist. Megjithatë, sot kjo situatë ka ndryshuar dhe ambientet e Kolegjit janë rinovuar dhe rihapur si muze. [5]
Mësues të shquar[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ a b c Κουτσούρης, Αντώνης (2009). "Η Θέση της Ελληνικής Γλώσσας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μετά το 1990 και η Ελληνική Πολιτική Γλωσσικής Διάχυσης" (PDF). Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. fq. 156. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 25 mars 2012. Marrë më 1 shtator 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Sakellariou, M. (1997). Epirus, Four Thousand Years of Greek History and Civilization. Ekdotike Athenon. fq. 308. ISBN 960-213-377-5.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Τρουμπούκη, Αντωνία. "Η Ελληνική Εκπαίδευση στην Αλβανία" (PDF). odeg.gr. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 25 prill 2012. Marrë më 8 nëntor 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Koltsida, Athina (2008). Η Εκπαίδευση στη Βόρειο Ήπειρο κατά την Ύστερη Περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (pdf) (në greqisht). University of Thessaloniki. fq. 210–211. Marrë më 16 dhjetor 2012.
- ^ a b c de Rapper, Gilles (2005). Better than Muslims, not as good as Greeks: Emigration as experienced and imagined by the Albanian Christians of Lunxhëri (PDF). The New Albanian Migration. Brighton-Portland, Sussex Academic Press. fq. 9–10, 15–56.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Nitsiakos, Vassilis (2010). On the border : transborder mobility, ethnic groups and boundaries along the Albanian-Greek frontier. Berlin: Lit. fq. 153–154. ISBN 978-3-643-10793-0.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)