Shko te përmbajtja

Kostandini VII Purpurogjeniti

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Kostandini VII
Perandor dhe autokrat i romakëve
Kostandini VII i kurorëzuar nga Krishti, detaj i një pllake fildishi, 945, Pushkin Museum
Perandor bizantin
Mbretërimi6 qershor 913 – 9 nëntor 959
(i vetëm nga 27 janari 945)
Kurorëzimi15 maj 908
ParaardhësiAleksandros
PasardhësiRomanos II
Bashkë-perandorëRomanos I Lekapenos (920944)
Kristofor Lekapenos (921931)
Stefan Lekapenos dhe
Kostandin Lekapenos (924945)
Romanos II (945959)
Lindur17 maj 905
Kostandinopojë
Vdiq9 nëntor 959 (54 vjeç)
Kostandinopojë
Bashkëshorti/jaHelena Lekapene
Pasardhës direktRomanos II
Theodora
Names
Kostandinos Porfirogjenetos
("I lindur në purpur")
DinastiaDinastia Maqedonase
AtësiaLeoni VI
AmësiaZoe Karbonopsina

Konstandini VII Purpurogjeniti (Κωνσταντῖνος Πορφυρογέννητος Kōnstantīnos Porphyrogénnētos, 17 maj 905[1] – 9 nëntor 959) ishte perandor, historian dhe shkrimtar bizantin. Ai ishte perandori i katërt i dinastisë maqedonase, që sundoi nga 6 qershori 913 deri më 9 nëntor 959, por pushtetin ia la gruas për t'u marr me veprimtari shkencore. Ishte djali i perandorit Leoni VI i Dituri dhe gruas së tij të katërt, Zoe Karbonopsina dhe nipi i paraardhësit të tij, Aleksandros.[2][3]

Shumica e mbretërimit të tij u mbizotërua nga bashkë-regjentët: nga viti 913 deri në vitin 919 ai ishte nën regjencën e nënës së tij, ndërsa nga viti 920 deri në vitin 945 ai e ndau fronin me Romanos Lekapenos, vajzën e të cilit, Helenën kishte marë për grua,[4] dhe bijve të tij.[5][6][7][8][9] Epiteti purpurogjeniti aludon për dhomën e purpurtë të pallatit perandorak, të dekoruar me porfir, ku lindnin normalisht fëmijët e ligjshëm të perandorëve. Por në fakt ai ishte një fëmijë i jashtë ligjshëm që nëna e tij e lindi në dhomën e purpurtë për ta legjitimuar.[10]

Kostandini VII në një reliev toskan të shek. XV-XVI

Kostandini VII njihej si shkrimtar dhe studiues që e rrethonte veten me njerëz të arsimuar të oborrit perandorak.[11] Shkroi shumë vepra si Geoponika (τά γεωπονικά), njw traktat i rwndwsishwm agronomik i hartuar gjatw mbretwrimit tw tij dhe tre, ndoshta katwr libra; De Administrando Imperio (Πρὸς τὸν ἴδιον υἱὸν Ῥωμανόν),[12] De Ceremoniis (Περὶ τῆς Βασιλείου Τάξεως), De Thematibus (Περὶ θεμάτων Άνατολῆς καὶ Δύσεως) ku përshkruhen popujt që bënin pjesë në Perandorinë Bizantine, dhe Vita Basilii (Βίος Βασιλείου), megjithwse autorwsia e Vita Basilii nuk wshtw e sigurtw.[11][9] Vepra kryesore e tij është: Mbi Administratimin e Perandorisë, të cilën e shkroi për djalin e tij Romanos, për ta udhëzuar në udhëheqjen e politikës së shtetit. Në këtë vepër ka të dhëna të shumta për të gjithë popujt që rrethonin Bizantin (Kostandinopoja, sot Stambolli). Ai përshkruan historinë e tyre, zakonet rregullimin shoqëror etj., si për fiset sllave si: bullgarët, kroatët, serbët (rashianët) etj.

Kostandini në miniaturat e dorëshkrimit të Skylitzes

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Monedha të Kostandinit VII

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. Venance Grumel (1937). "Une date historico-liturgique: Tῇ τρίτῃ τῆς Γαλιλαίας". Revue des études byzantines (në frëngjisht). 36 (185): 52–64.
  2. P. Grierson; R. Jankins (1962). "The date of Constantine VII's coronation". Byzantion (në anglisht). 32 (1): 133–138.
  3. Joan Skylitzes (2010). "7. Leo VI the Philosopher (the Wise, 886–912)". përmbledhur nga Jean-Claude Cheynet (red.). A Synopsis of Byzantine History, 811–1057 (në anglisht). Përkthyer nga John Wortley. Bernard Flusin. Cambridge University Press. fq. 165–186. ISBN 978-0-521-76705-7.
  4. Garland 1999, f. 123.
  5. Runciman 1988, ff. 47–50.
  6. Treadgold 1997, f. 473.
  7. Ostrogorsky 1969, f. 264.
  8. Logos 2019a, ff. 10, 10B dhe nota 9.
  9. 1 2 Logos 2019b, ff. 10–12.
  10. Ostrogorsky 1969, f. 260.
  11. 1 2 Logos 2019a, ff. 10, 10B.
  12. Moravcsik 1967.

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]