Kërceni tek përmbajtja

Kriosfera

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Përmbledhje e kriosferës dhe përbërësve të saj më të mëdhenj.

Kriosfera është një term gjithëpërfshirës për ato pjesë të sipërfaqes së Tokës ku uji është në formë të ngurtë. Kjo përfshin akullin detar, akullin në liqene ose lumenj, borën, akullnajat, kapakët e akullit, shtresat e akullit dhe tokën e ngrirë (që përfshin ngricën e përhershme). Kështu, ekziston një mbivendosje me hidrosferën. Kriosfera është një pjesë integrale e sistemit global të klimës. Ajo gjithashtu ka reagime të rëndësishme në sistemin e klimës. Këto reagime vijnë nga ndikimi i kriosferës në energjinë sipërfaqësore dhe flukset e lagështisë, retë, ciklin e ujit, qarkullimin atmosferik dhe oqeanik.

Përmes këtyre proceseve të reagimit, kriosfera luan një rol të rëndësishëm në klimën globale dhe në përgjigjen e modelit të klimës ndaj ndryshimeve globale. Përafërsisht 10% e sipërfaqes së Tokës është e mbuluar nga akulli, por kjo po zvogëlohet me shpejtësi.[1] Reduktimet aktuale në kriosferë (të shkaktuara nga ndryshimet klimatike) janë të matshme në shkrirjen e shtresës së akullit, rënien e akullnajave, rënien e akullit detar, shkrirjen e ngricës së përhershme dhe rënien e mbulesës së borës.

  1. ^ "Global Ice Viewer – Climate Change: Vital Signs of the Planet". climate.nasa.gov. Marrë më 2025-06-16. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)