Kriza Izrael-Palestinë 2021

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Izraeli shkatërron ndërtesën e medias al-Jalaa, 15 maj.

Një shpërthim i madh i dhunës në konfliktin e vazhdueshëm izraelito-palestinez filloi më 10 maj 2021, megjithëse trazirat u zhvilluan më herët, dhe vazhduan derisa një armëpushim hyri në fuqi më 21 maj. Ajo u shënua nga protestat dhe kontrolli i trazirave të policisë, sulmet me raketa ndaj Izraelit nga Hamasi dhe Xhihadi Islamik Palestinez (PIJ) dhe sulmet ajrore izraelite në Rripin e Gazës. Kriza u shkaktua më 6 maj, kur palestinezët në Jerusalemin Lindor filluan të protestojnë për një vendim të parashikuar të Gjykatës së Lartë të Izraelit për dëbimin e 6 familjeve palestineze në lagjen Sheikh Jarrah. Sipas ligjit ndërkombëtar, zona, e aneksuar në mënyrë efektive nga Izraeli në 1980, është pjesë e Territoreve Palestineze; Izraeli zbaton ligjet e tij atje. Më 7 maj, sipas Channel 12 të Izraelit, palestinezët hodhën gurë ndaj forcave të policisë izraelite, të cilët më pas sulmuan kompleksin e xhamisë Al-Aksa duke përdorur gaz lotsjellës, plumba gome dhe granata trullosëse. Kriza shkaktoi protesta në mbarë botën, si dhe reagime zyrtare nga liderët botërorë.

Një avion luftarak F-16 i Forcave Ajrore izraelite ngrihet me municione të drejtuara për të goditur objektivat në Rripin e Gazës.

Dhuna përkoi me Natën e Kadrit (8 maj), e respektuar nga myslimanët, dhe Ditën e Jerusalemit (9–10 maj), një festë kombëtare izraelite. Konfrontimet ndodhën përpara një parade të planifikuar për Ditën e Jerusalemit të njohur si Vallja e Flamujve nga nacionalistët hebrenj të ekstremit të djathtë, e cila më vonë u anulua. Më shumë se 600 njerëz u plagosën, kryesisht palestinezë, duke shkaktuar dënimin ndërkombëtar. Vendimi i Gjykatës së Lartë të Izraelit për dëbimet nga Sheikh Jarrah u vonua më pas për 30 ditë pasi Avichai Mandelblit, prokurori i mëparshëm i përgjithshëm i Izraelit, kërkoi të ulte tensionet.

Në pasditen e 10 majit, Hamasi i dha Izraelit një ultimatum për të tërhequr forcat e tij të sigurisë nga kompleksi Temple Mount dhe Sheikh Jarrah deri në orën 18:00. Kur ultimatumi skadoi pa përgjigje, si Hamasi ashtu edhe PIJ lëshuan raketa nga Rripi i Gazës në Izrael; disa nga këto raketa goditën banesat izraelite dhe një shkollë. Izraeli më pas filloi një fushatë sulmesh ajrore kundër Gazës; Deri më 16 maj, rreth 950 sulme të synuara kishin shkatërruar, plotësisht ose pjesërisht: 18 ndërtesa, duke përfshirë katër kulla të larta; 40 shkolla dhe katër spitale; dhe gjithashtu goditi kampin e refugjatëve al-Shati. Për më tepër, të paktën 19 objekte mjekësore u dëmtuan ose u shkatërruan nga bombardimet izraelite. Deri më 17 maj, Kombet e Bashkuara vlerësuan se sulmet ajrore izraelite kishin shkatërruar 94 ndërtesa në Gaza, që përfshinin 461 njësi banimi dhe tregtare, duke përfshirë lartësinë al-Jalaa; zyrat e strehimit të Associated Press, Rrjetit Mediatik Al Jazeera dhe organeve të tjera të lajmeve; dhe 60 godina.

Si rezultat i dhunës, të paktën 256 palestinezë, duke përfshirë 66 fëmijë, u vranë (përfshirë të paktën shtatë nga zjarri miqësor). Në Izrael, të paktën 13 persona u vranë, duke përfshirë dy fëmijë. Ministria e Shëndetësisë në Gaza raportoi se më shumë se 1,900 palestinezë u plagosën, dhe që nga 12 maji, të paktën 200 izraelitë u raportuan të jenë plagosur. Që nga 19 maji, të paktën 72,000 palestinezë janë zhvendosur. Rreth 4,360 raketa palestineze u hodhën drejt Izraelit, nga të cilat 680 ranë brenda Rripit të Gazës dhe mbi 90 për qind e raketave të drejtuara drejt zonave të populluara u kapën nga Iron Dome i Izraelit. Izraeli kreu rreth 1500 sulme ajrore, tokësore dhe detare në Rripin e Gazës. Thirrjet për një armëpushim u propozuan fillimisht më 13 maj nga Hamasi, por u refuzuan nga kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu. Më 18 maj, Franca, së bashku me Egjiptin dhe Jordaninë, njoftuan paraqitjen e një rezolute të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara për një armëpushim. Egjipti ndërmjetësoi një armëpushim midis Izraelit dhe Hamasit, i cili hyri në fuqi më 21 maj 2021, duke i dhënë fund luftimeve 11-ditore në të cilat të dyja palët pretenduan fitoren. Më 16 qershor 2021, balona ndezëse u lëshuan nga Gaza në Izrael, të cilave Forcat Ajrore izraelite iu përgjigjën me sulme të shumta ajrore në Rripin e Gazës, duke rifilluar luftimet.

Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]