Lista e kontëve dhe princave të Frizisë Lindore

Kontët dhe princët e Frizisë Lindore nga familja fisnike friziano lindore Sirksena rridhnin nga një vijë prijësish friziano-lindorë nga Gretsieli. Kontea u krijua kur perandori Frederiku III e ngriti Ulrikun e I, birin e prijësit vendor, në rangun e kontit perandorak në vitin 1464.[1]
Sunduesi më i rëndësishëm nga Dera Sirksena qe Edzardi i Madh (1462–1528), në udhëheqjen e të cilit Kontea Perandorake e Frizisë Lindore arrit shtrirjen më të madhe. Gjatë sundimit të tij, përgjatë Frizisë Lindore do të përhapej Reformacioni.[2]

Megjithëse sunduan në Kontenë e Frizisë Lindore, ata nuk qenë ndonjëherë të aftë të vendosnin një sundim të fortë në Frizinë Lindore. Shpesh herë shpërthenin përplasje për pushtet me zotërime të ndryshme me vetë-besim të lartë. Nga viti 1581, deri në vitin 1600, kontët e Frizisë Lindore qenë edhe sundues të Kontesë së Rietbergut, në bashkim personal, pasi Eno III u martua me trashëgimtaren e Rietbergut, Valburgën e Rietbergut. Megjithatë, në Marrëveshjen e Berumit (1600, ai ia dorëzoi Kontenë e Rietbergut vajzave të tij.[3]
Në vitin 1654 Dera Sirksena u ngrit në rangun e princave nga perandori. Karl Edzardi, sunduesi i fundit i Derës Sirksena, vdiq pa fëmijë gjatë natës së 25/26 majit 1744 (i raportuar nga një gotë hirrë, të cilën thuhet se e piu pas një gjuetie). Menjëherë më pas, kontea i kaloi mbretit Frederiku II të Prusisë.[4]
Prijësit mesjetarë në Frizinë Lindore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Deri në vitin 1300, ky rend barazitar qe i aftë të ruhej, megjithë rivalitetet midis familjeve të fuqishme. Afër fundit të shekullit të XIV, megjithatë, filloi një ndryshim demografik: një numër i madh krizash (uri, mungesë e mallrave në treg, epidemitë etj.) çuan në humbjen e rendit publik, duke kulminuar në shpërthimin e epidemisë në vitin 1349/50. Përveç kësaj, nën përfshirjen nga stuhitë (për shembull Përmbytja e dytë e Marcellusit në vitin 1362), digat e ndërtuar gjatë Mesjetës Klasike u çanë, duke përmbytur zonat më parë të banuara: U krijuan Gjiret e Lejit dhe Harles, ashtu si dhe Jades. Këto pasoja katastrofike në një riorganizim të hapsirës publike: "distriktet" më të vegjël si Stadlandi dhe Butjadingeni u shfaqën në lindje, Banti në jug-perëndimtë Gjirit të sapokrijuar të Jades.
Këto çarje lanë gjithashtu shenjën e tyre në rendin politik të Frizisë Lindore. Në fundin e shekullit të XIII deri në mesin e shekullit të të XIV, fuqia e fisnikëve u bë gjithmonë e më e madhe dhe filluan të marin formë feudalët friziano-lindorë: prijësit mësuan shpejtë për mos ta bazuar autoritetin e tyre nga vullneti i bashkësive, por nga kuptimi dhe mbrojtja e tij si si zotërime dinastike.[5] Për shumë "frizianë të lirë" në këtë kohë, ishte një çështje themelore mbijetese, pjesëmarrje e tyre në punët e bashkësisë u zbeh.[6] Idealët bashkëpunuese të Lirisë Friziane nën këto rrethana nuk mund të mbaheshin. Familjet individuale, më para të privilegjuara si fisnike, filluan ta distancojnë veten e tyre gjithmonë e më shumë nga zotëruesit e fermave fshatare, duke formuar klasën sunduese. Nga mesi i shekullit të XIV, titulli "prijës" u bë i zakonshëm dhe bartësit e tij, tani e kuptonin atë si një përcaktim klasor.[7]
Pushteti i prijësve bazohej mbi zotërimet e tyre dinastike. Shtëpitë prej guri të redjeven tani u zhvilluan në kulla dhe kështjella. Kishat e gurit gjithashtu u instrumentalizuan si qendra të pushtetit.[8] Gjithashtu për sa i përket përdorimit të tyre ushtarak, ndërtimi (zgjerimi) i kështjellave dëshmonte gjithashtu për ndjesinë në rritje të rangut: prijësit u vendosën më afër fisnikërisë që ekzistonte në pjesën tjetër të Perandorisë Gjermaniko-Romake, duke e zgjeruar më shumë diferencimin me fshatarët, të cilët tani konsideroheshin si subjeke.[9]
I parë nga jashtë Frizisë, një prijës ishte një fisnik gjithësesi; kjo është mënyra se si Sibo Herringa i Atamansburgut përmendet në një dokument të nxjerë në Bremen në vitin 1404. Prijësit mund të garonin lehtësisht me fisnikërinë e ulët jashtë Frizisë për sa i përket pasurisë, lirisë dhe pavarësisë.[10] Gjithashtu, duhet marrë parasysh se në shtatëmbëdhjetë të zgjedhurit nga fundi i shekullit të XI, është pohuar shprehimisht në zgjedhjet e 7-ta, që mbreti Karl u dha të gjithë frizianëve nobilitatem et libertatem, d.m.th. fisnikëri dhe liri. Kështu që çdo frizian i lindur i lirë ishte fisnik dhe i lirë.[11]
Në dallim nga fisnikët e Frizisë, fisnikëria e ulët në pjesën tjetër të Perandorisë Gjermaniko-Romake ishte më së shumti me prejardhje jo të lirë (ministeriales). Gjithësesi, taksat mbetën të panjohura nën sundimin e prijësve, të cilët fituan një pjesë të madhe të jetesës së tyre nëpërmjet piraterisë.[12] Gjithashtu, shpejtë filluan të zhvilloheshin luftërat hakmarrëse midis familjeve drejtuese, të cilat do të rriteshin në konflikte të armatosura. Për të financuar këto konflike, shërbyen edhe plaçkitja e anijeve ashtu si dhe shënjestrimi i tregtarëve nëpërmjet sinjaleve të gënjeshtërta. Jus naufragii i garantonte prijësve lejen për të zotëruar mbetjet e bregut. Burime të tjera të të ardhurave për prijësit ishin fshatarët vetë-kultivues ashtu si dhe dhënia me qira e fermave dhe tokave, pjesëmarrja në tregtinë e largësive të mëdha dhe, gjithmonë e më shumë, shitja e fuqisë së tyre mbrojtëse te shtresat e ulta.[13]
Familjet prijëse
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Qendra kryesore | Familja |
|---|---|
| Broke / Marienhafe | Tom Brok |
| Emden | Abdena |
| Faldern | Aildesna |
| Dornum dhe Nese | Atena |
| Gretsiel / Norden | Sirksena |
| Inhausen / Ostringen | Tjarksena |
| Langvarden / Inhausen / Kniphausen | Oneken, më vonë e emërtuar e Inhausenit dhe Kniphausenit |
| Lytetsburg / Pevsum | Maninga |
| Nermor / Ler | Ukena |
| North | Idzinga |
| Osterhusen | Alena |
| Rystringen / Bant | Viemken (Papinga) |
| Vitmund / Dornum | Kankena |
| Virdum | Beninga |
| Rodenkirshen / Stadland | Dide Lyben |

- Familja Tom Brok:
Një nga familjet më të mëdha feudale në gjysmën e parë të shekullit të XIV ishte Familja Tom Brok , e cila vinte nga Norderlandi dhe tashmë ishte një nga familjet kryesore në Frizinë Lindore, në kohën e Lirisë Friziane. Pushteti i tyre politik tejkalonte gjithëçka ishte njohur më parë në Frizinë Lindore: Nëpërmjet martesave, Familja Tom Brok fitoi mbizotërimin mbi Emsigerlandin dhe në fund mori prijësin e parë në Brokmerland, Keno I. Fuqia komanduese e Familjes Tom Brok në fund depërtoi edhe në pjesë të mëdha të Frieslandit Lindor.[13]
- 1347–1376: Keno I Tom Brok[14]
- 1376–1389: Oko I Tom Brok[15]
- 1389–1399: Vidzeld Tom Brok
- 1399–1417: Keno II Tom Brok (nën regjencën e nënës së tij Foelke Kampana)[16]
- 1417–1427: Oko II Tom Brok (nën regjencën e gjyshes së tij, Foelke); i rrëzuar, vdiq në vitin 1435
- Familja Atena:
- ?–1410: Hero Atena[17]
- ?–1410: Lutet Atena (në Norderburg)[17]
- ?: Eger Atena (në Uesterburg)[17]
- ?–1433: Sibeti I Atena[17]
- 1433–1473: Sibeti II Atena[17]
- Familja Abdena:'
Në veçanti, hakmarrjet midis Familjes Tom Brok nga një anë, dhe Folkmar Alenës së Grothusenit dhe Familjes Abdena nga Emdeni, në anën tjetër, përcaktuan historinë e Frizisë Lindore drejtë fundit të shekullit të XIV dhe fillimit të shekullit të XV. Në krye të Familjes Abdena ishte Hisko, provosti i Emdenit.[18][19]
- Familja Aildesna:

- Familja Sirksena:
- 1409?–1430: Liudvardi[22]
- 1430–1450: Eno Edzardisna, dhëndri i Liudvardit[23][22]
- 1450–1466: Ulriku, i biri i Eno Edzardisnës, në vitin 1464 u ngrit në rangun e kontit.[24][1]
- Familja Tjarksena / Tiardesna:
Kështjella e Inhausenit u ndërtua rreth vitit 1350 nga Ino Tjarksena, gjykatësi i Ostringenit. Biri i tij qe Popko Inen Tjarksena († 1387), prijësi i Inhausenit. Popko fillimisht qe një aleat besnik i Edo Viemkenit († 1415) dhe vjerrit të djalit të tij, Dodo.[25] Përgjatë diskutimeve pas vdekjes së Dodos, Popko Ineni ndryshoi krahë dhe u lidh në aleancë me Oko të Vjetrin Tom Brok, i cili në atë kohë po përpiqet të bashkonte Frizinë Lindore nën sundimin e tij. Edo Viemkeni vrau Popko Inenin në një diskutim mbi të në vitin 1387 dhe zaptoi Kështjellën e Inhausenit.[26]
- Familja Oneken, më vonë Inhausen dhe Kniphausen:
Familja Oneken, më vonë u quajt Familja Inhausen dhe Knifausen[27] Në vitin 1387, Edo Viemkeni ia dha Kështjellën e Inhausenit Iko Onekenit të Vjetrit (†1454), prijësi i Sengvardenit fqinj, i cili gjithashtu u martua me Hilleda Tjarksenën, vajzën e pronarit të mëparshëm, Popko Inen Tjarksena. Në të njëjtën kohë, Iko Onekeni pasoi vjerrin e tij, Popko Inenin si prijës i Inhausenit. Iko Onekeni ishte nipi i Onekos (Unico, i dokumentuar rreth vitit 1350) në Kështjellën e Godensit, prijësi i Langvardenit, Godensit dhe Silhuesit, i cili ishte një i afërm i Edo Viemkenit.[26]
Djali i Onekos ishte Oneko i Madh Onekeni († 1405), i cili etiketohej si Grote (i madhi) për shkak të shtatit të tij. Ai ishte prijësi i Sengvardenit, Langvardenit, Rodekerkenit, Godensit dhe Silhuesit. Djali i tij nga martesa me Tiaderën e Oldeborgut, vajza e Sibethit, ishte Iko Onekeni i Vjetri, babai i Alkosit të Evilit († 1474), prijësi i Inhausenit.
Djali i tij, Folef Alksen Onekeni († 1531), prijësi i Inhausenit, trashëgoi zotërimin fqinj të Kniphausenit nga kushëriri i tij, Iko Onekeni i Riu, prijësi i Kniphausenit, në vitin 1496 dhe kështu i bashkoi të dy zotërimet, pas të cilës Familja Oneken e quajti veten Familja e Inhausenit dhe Kniphausenit.[28]
- Familja Maninga:
Familja Maninga[29]
- Familja Alena: ?–1406:
Djali i Kenosit të I Tom Brok , Oko i Vjetri, bashkoi pothuajse të gjithë Frizinë Lindore nën pushtetin e tij. Në vitin 1381, ai u betua për besnikëri ndaj dukës Albrehti i Bavarisë, kont i Hollandës. Pas një negocimi jo konkluziv me prijësin Folkmar Alena, i cili e rrethoi atë në Kështjellën e Aurikut, ai do të vritej (1391). Në vitet në vazhdim, gruaja e tij, Foelke, e ashtuquajtur Kuade Foelke (= "Foelke e Ligë"), mori regjencën për dy bijtë e saj nën moshë, Vidzeltin dhe Kenon e II.
- Familja Viemken, e quajtur edhe Papinga, Beninga:
Rivali kryesor i Kenos ishte prijësi i frizianëve të Rystringerit ashtu dhe të Bantit dhe Vangerlandit, Edo Viemkeni i Vjetri. Në viitn 1383, ai ndërtoi Edenborkun në Bant, i cili më vonë do të bëhej Sibetsburgu. Ai ishte modeli për ndërtesat prej guri të Grimersumit të prijësve Beninga në Krumhorn dhe nga viti 1395 e në vijim fortifikimi shërbeu si një strehë dhe bazë operacionesh për lidhjen pirate të Vitalienbrüder,[31] për të cilën ekspedita e parë ndëshkimore e Lidhjes Hanseatike u drejtua veçanërisht kundër tyre: më 4 korrik 1398 ai u desh të siguronte Lybekun, Bremenin dhe Hamburgut që ata të tërhiqnin mbrojtjen e tyre ndaj Vitalienbrüder dhe ti dëbonin ata nga territori i tyre.
- Familja Beninga[32]
- Familja Lyben:
Emri i Familjes Lyben rrjedh nga Lube Onekeni, biri i "fisnikut Duden" dhe paraardhësi më i vjetër i njohur me këtë emër, sipas vullës së vitit 1384 me luanin heraldik të ngritur në të djathtë në shqytë dhe mbishkrimin: + LVBBE ... KEN IN ◌ RODENKERKEN +. Luani i ngritur nënkupton një familje të vjetër friziane dhe është një shenjë e familjeve të tijera që rrjedhin nga Familja Oneken, duke përfshirë Lube Onekenin e Langvardenit (më vonë prijësi i Kniphausenit). Lube Onekeni dhe i biri, Dide Lubeni (gjithashtu Dide Lubensone) përmenden nga viti 1384 deri në vitin 1414. Djali dhe pasardhësi i Dide Lubenit qe Dude Didensone. Atij iu pre koka në vitin 1419 bashkë me vëllain e tij, Gerold në Bremen – me shpatë, pasi Edelingeni u titullua sipas zakonit të tyre. Sipas legjendës, Geroldi më i ri puthi kokën tashmë të prerë të vëllait të tij, Dudes. Ata u përpoqën më kot me frizianë dhe mercenarë të pushtonin Vredeborgun afër Atensit. Ata u kapën dhe u shpunë në Bremen.[33]
Në hyrjen e Kronikës së tij të Lytetsburgut, Udo von Alvensleben përmend baronë, kontë dhe princa të Inhausenit dhe Kniphausenit si familjen feudale të vetme të mbijetuar.[34] Megjithatë, ishin dy degë të mbijetuara. Luani i shoqëroi akoma familjet e afërta në lulëzim Lyben dhe Tantzen si stemë heraldike. Të dyja familjet mund ta gjurmojnë prejardhjen e tyre nga Lube Onekeni, i biri i "fisnikut Duden".
Përgjatë shekujve, kujtesa e ekzekutimit të Dudes dhe Geroldit do të zbehej. Në shekullin e XIX, historiani vendor Hermann Allmers do ta rizbulonte historinë e Geroldit dhe Dudes. Nga atëherë e në vijim, legjenda e fatit të vëllezërve frizianë i përket standardit të shkollave në Vesermarsh.[35] Allmers gjithashtu rekomandoi të krijohej edhe një afresk që pikturonte "Puthjen e Vëllait" në fermën e Umo Lybenit, i cili vdiq në vitin 1890. Në periudhën në vijim, ferma u bë një lloj vendi pelegrinazhi. Sot, pipktura e Hugo Zieger-it i është dhënë Muzeut të Nordenhamit nga Familja Lyben.[36]
Bashkëpunimi me Viktualenbryderët
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Viktualenbryderët,[Shpjegimi 1] të cilët ishin dëbuar nga ishulli baltik i Gotlandit nga Urdhri Teutonik në vitin 1398, i nxitën konfliket e tyre: ata u përdorën nga të gjithë krahët si trupa në betejë.
Të gjitha krahët përfituan nga bashkëpunimi: Viktualenbryderët sollën përvojë lufte dhe fleksibilitet me vete, por mbi të gjitha, vendosja e tyre ishte me çmim më të lirë se mercenarët e zakonshëm, pasi ata bënin plaçkë për llogari të tyre dhe nuk kërkonin të paguheshin ose furnizoheshin. Prijësit, nga ana tjetër, u jepnin një strehim të sigurt nga përndjekja dhe një treg për sendet e plaçkitura—të dyja këto nevoja themelore për ndërtimin e një baze të re operacionesh.
Pirateria në rritje në pjesën jugore të Detin e Veriut dëmtoi gjithashtu edhe transportin detar të Lidhjes Hanseatike, veçanërisht qytetet e Hamburgut dhe Bremenit.[37] Konfliktet u intesifikuan: pasi secila familje feudale huazonte bukanirë për të forcuar pozicionin e tyre, askush nuk mund të bënte pa punuar me ta.
Ekspeditat e Lidhjes Hanseatike kundër prijësve friziano-lindorë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Edo Viemkeni, prijësi i frizianëve të Rystringut ashtu si dhe Bantit dhe Vangerlandit, e vuri në dukje veten veçanërisht si strehues i Viktualenbrüder.[31] Rrjedhimisht, ekspedita e parë ndëshkimore e Lidhjes Hanseatike u drejtua veçanërisht kundër tij: më 4 korrik 1398, ai u desh të siguronte Lybekun, Bremenin dhe Hamburgun që ai të tërhiqte mbrojtjen e tij nga Viktualenbryderët, duke i dëbuar ata nga territori i tij:
"Të gjithë ata që e lexojnë këtë letër ose vihen në dijeni të saj duhet të informohen se unë, Edo Viemkeni, prijës në Distriktin e Rystringerit, rrëfej dhe dëshmojë në këtë letër [...] të distancohem nga Viktualenbryderët, të vjetër dhe të rinj, të cilët kam me vete në këtë kohë dhe të cilët i kam lënë me mua në këtë kohë dhe të cilët i kam lënë në kështjellën time dhe territorin tim [...]."[38]
Më 2 shkurt 1400, në një mbledhje të vogël në Hanseatike në Lybek, u vendso të dërgoheshin njëmbëdhjetë koga të armatosura me 950 veta drejtë Detit të Veriut.[39] Keno II Tom Broku reagoi menjëherë, duke kërkuar falje në një letër ndaj qyteteve Hanseatike të datuar më 25 shkurt për strehimin e Viktualenbryderëve dhe duke premtuar përzënien e tyre të menjëhershme.[40]
Kundërshtarët e Kenos, Hisko i Emdenit dhe Edo Viemkeni, gjithashtu si kont i Oldenburgut, u dhanë mënjëherë detyra të reja Viktualenbryderve të papunë,[41] pikërisht prijësit që, më pak se dy vjetë më parë, ishin betuar solemnisht të mos bashkoheshin kurrë me piratët.
Në vijim, Keno Tom Broku dhe aleatët e tij, veçanërisht Folkmar Alena, Eno Hajtatisna dhe Haro Aldesna, i morën prapë në shërbim piratët. Në këtë mënyrë u formua një spirale armatimi, pasi ishte e vështirë për prijësit individualë të bënin pa ndihmën e Viktualenbryderve, pasi nuk mund të përballonte potencialin ushtarak të piratëve në dispozicion të kundërshtarëve të tij me fuqinë e vetë.[42]
Qyteti Hanseatik i Lybekut kërkoi veprim: Më 22 prill, flota e dakordësuar Hanseatike u nis nga Hamburgu drejtë Frizisë Lindore. Më 5 maj, ajo u përballë me Viktualenbryderët në Osterems duke i mundur ata. 80 piratë u vranë, 34 u zunë robër dhe më vonë u ekzekutuan.[43]
Lidhja Hanseatike e theksoi kërkesën e saj duke e transferuar qytetin dhe kështjellën e Emdenit në të nëpërmjet provostit Hisko më 6 maj. Kjo vendosi themelet për operacionet e ardhshme, nga ku kështjellat dhe pallatet e tjera do të pushtoheshin.[Shpjegimi 2] Kjo intransigjencë e bëri ndërmarrjen një sukses të plotë për Lidhjen Hanseatike dhe më 23 mëja të gjithë prijësit dhe bashkësitë e Frizisë Lindore konfirmuan se ata nuk do ti pranonin kurrë prapë Viktualenbryderët.[44]

Rënia e prijësve
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Prania e armatosur e Lidhjes Hanseatike nuk mund ti shuante konfliktet e prijësve feudalë të Frizisë Lindore, madje ajo i ndërlikoi ato.[45] Në vitin 1408, Lidhja Hanseatike drejtoi një tjetër ekspeditë të armatosur kundër prijësve frizianë. Keno II Tom Broku kërkoi një aleancë me qytetet Hanseatike, gjithashtu në mënyrë që të forconte pozicionin e tij në luftërat e vazhdueshme me prijësit e tjerë. Megjithatë, feudalët nuk mund të zhdukeshin nëpërmjet mjeteve ushtarake: Keno II Tom Broku e dëboi Hisko Abdenën nga Emdeni, por do të vdiste në mënyrë të parakohshme. Nën sundimin e të birit, Okos së II, Familja do ta humbiste rëndësinë.
Në fillim të shekullit të XV, gjithësesi, feudet hasën në rezistencë në rritje nga klasa fshatare.[46] Kriza ekonomike përfundoi dhe me ekonominë e ztabilizuar, vetë-besimi i fermerëve rifitoi forcë. Foko Ukena nga Leri kuptoi se si ta përdorte vetë-besimin në rritje të klasës fshatare, duke i nxitur ata kundër Familjes Tom Brok: ai e mundi Okon dhe aleatët e tij në Betejën e Deternit (1426) dhe në Betejën e Fushave të Egra (afër Oldeborgut në vitin 1427) dhe kështu i dha fund sundimit të Familjes Tom Brok.
Feudet u vunë gjithmonë e më shumë nën trysni: Hamburgu krijoi një ekspeditë të tretë të rëndësishme ndëshkimore kundër Sibet Lubensonit, nipit të Edo Viemkenit. Simoni i Utrehtit u nis për në Emden në vitin 1433 me 21 anije, duke e pushtuar qytetin. Sibetsburgu u rrënua në vitin 1435. Kundër Foko Ukenës, ndërkohë prijësi më i fuqishëm në Frizinë Lindore, u krijua një grup prijësisht dhe bashkësishë fshatare nën udhëheqjen e gretsielerit Edzard Sirksenës. Bashkësive fshatare në dukje u mungonte forca e brendshme për të luftuar feudalin tashmë të urryer.[47] Gjithësesi, prirja drejtë lirisë e nxitur në bashkësi, Foko kishte ditur se si ta përdorte atë në luftën kundër Oko Tom Brokut, tani ishte kthyer kundër tij. [48] Foko u mund dhe u dëbua. Ai do të vdiste në vitin 1436 në Groningen.
Me ngjitjen e Familjes Sirksena, prijësit feudalë në Frizinë Lindore morën fund, pasi perandori Frederiku III e ngriti Ulrik Sirksenën në rangun e kontit perandorak duke i dhënë atij Frizinë Lindore si feud konte perandorake. Nën sundimin e tij, fshatarët dhe feudalët mund të konsideroheshin të paqësuar: koha e luftërave të brendshme feudale nën ndikimin e tij morën fund.[49] Disa familje feudale arritën të pranoheshin në shërbimin e fisnikërisë. Për shembull, Albert von Rhaude ose von Jemgum (1500–1545), një pasardhës i Evo Tamenës nga Jemgumi, u bë drost i kontit të Frizisë Lindore në Fridburg, në Aurik dhe në Berum. Një nga pasardhësit e tij u martua në fisnikërinë vestfaliane.
Kontët e Frizisë Lindore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Dera Sirksena
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Tabela e sunduesve
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Sunduesi | Lindja | Sundimi | Pjesa e sunduar/ kontea | Bashkëshortja | Vdekja | Shënime | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ulriku I | 1408 Norden I biri i Eno Edzardisnës dhe Gelës së Manslagtit |
1464 – 26 shtator 1466 | Kontea e Frizisë Lindore | Një grua e parë pa fëmijë Theda Ukena 1455 gjashtë fëmijë |
26 shtator 1466 Emden mosha 57–58 | Konti i parë i Frizisë Lindore. Perandori Frederiku III e ngriti Ulrikun në rangun e kontit perandorak në vitin 1464.[1] | |
| Regjenca e Theda Ukenës (1466-1480)[50] | Nuk pati pasardhës. Kontea i shkoi vëllait të tij. | ||||||
| Eno I | 1 qershor 1460 Djali i parë i Ulrikut të I dhe Theda Ukenës[51] |
26 shtator 1466 – 19 shkurt 1491 | Kontea e Frizisë Lindore | I pamartuar | 19 shkurt 1491 Fridburg mosha 30 | ||
| Edzardi I i Madhi | 15 janar 1462 Gretsiel Djali i dytë i Ulrikut të I dhe Theda Ukenës |
19 shkurt 1491 – 14 shkurt 1528 | Kontea e Frizisë Lindore | Elisabeta e Rietbergut 1498 tre fëmijë |
14 shkurt 1528 Emden mosha 62 | Sunduesi, nën të cilin Frizia Lindore pati shtrirjen më të madhe[2] | |
| Eno II | 1505 I biri i Edzardit të I dhe Elisabetës së Rietbergut |
14 shkurt 1528 – 24 shtator 1540 | Kontea e Frizisë Lindore | Ana e Oldenburgut 1530 gjashtë fëmijë |
24 shtator 1540 Emden mosha 34-35 | Djali i madh i Edzardit të I. Kishte një vëlla:[52]
| |
| Regjenca e Anës së Oldenburgut (1540–1561)[54] | Bijtë e Enos së II, sunduan së bashku, deri në vitin 1561 nën regjencën e nënës së tyre. Kjo bashkë-regjencë nënkupton se ligji i primogenitura i nxjerë nga babai i tyre, Edzardi i Madh, mund të ketë qenë shfuqizuar. | ||||||
| Edzardi II | 24 qershor 1532 Gretsiel Djali i madh i Enos së II dhe Anës së Oldenburgut |
24 shtator 1540 – 1 mars 1599 | Kontea e Frizisë Lindore | Katerina e Suedisë 1 tetor 1559 Stokholm dhjetë fëmijë[55] |
1 mars 1599 Aurik mosha 66 | ||
| Johani II[Shpjegimi 3] | 29 shtator 1538 Aurik Djali i dytë i Enos së II dhe Anës së Oldenburgut |
24 shtator 1540 – 29 shtator 1591 | I pamartuar | 29 shtator 1591 Kështjella Stikhausen mosha 53[56] | |||
| Katerina e Suedisë | 6 qershor 1539 Stokholm E bija e Gustavit të I të Suedisë dhe Margareta Leijonhufvudit |
1 mars 1599 – 21 dhjetor 1610 | Kontea e Frizisë Lindore (në Berum dhe Norden) | Edzardi II 1 tetor 1559 Stokholm dhjetë fëmijë |
21 dhjetor 1610 Berum mosha 71 | Trashëgoi nga i shoqi disa qytete në Frizinë Lindore, të cilat ajo i sundoi në mënyrë autonome. Pas vdekjes së saj, zotërimet e saj u ribashkuan me kontenë. | |
| Eno III | 30 shtator 1563 Aurik Djali i madh i Edzardit të II dhe Katerinës së Suedisë |
26 maj 1586 – 28 janar 1600 | Kontea e Rietbergut | Valburgis, kontesha e Rietbergut 28 janar 1581 tre fëmijë Ana e Holshtajn-Gotorpit 28 janar 1598 tre fëmijë |
19 gusht 1625 Lerort mosha 61 |
Me gjasa e trashëgoi Rietbergun nga gruaja e tij e parë, ose e sundoi atë në emër të bijës së tij. Traktati i Berumit (1600) formalisht e ndau trashëgiminë e Valburgës midis bijave të saj dhe Sabina Katarina mori Kontenë e Rietbergut.[57] | |
| 1 mars 1599 – 19 gusht 1625 | Kontea e Frizisë Lindore | ||||||
| Sabina Katarina | 11 gusht 1582 Esens Bija e Enos së III dhe Valburgis, konteshës së Rietbergut |
28 janar 1600 – 31 maj 1618[Shpjegimi 4] | Kontea e Rietbergut | 3 mars 1601 njëmbëdhjetë fëmijë |
31 May 1618 aged 35 | E trashëgoi Rietbergun nga e ëma dhe e sundoi atë në dukje vetëm nominalisht (ajo ishte minore në kohën e vdekjes së nënës së saj) deri në vitin 1600. Kontea iu dha asaj vetëm nga Traktati i Berumit (1600).[58] | |
| Johani III | 1566 Aurik Djali i dytë i Edzardit të II dhe Katerinës së Suedisë |
31 maj 1618 – 23 janar 1625 | Kontea e Rietbergut | 23 janar 1625 Rietberg mosha 58-59 | Vëllai i Enos së III, e sundoi Rietbergun pas vdekjes së gruas dhe mbesës së tij, Sabina Katarinës.[58] | ||
| Ernest Kristofori | 1 prill 1606 Djali i madh i Johanit të III dhe Sabina Katarinës |
23 janar 1625 – 31 dhjetor 1640 | Kontea e Rietbergut | Albertina Maria e Shën Martinit 10 nëntor 1626 pa fëmijë |
31 dhjetor 1640 Këln mosha 34 | Nuk la pasardhës. Kontea i kaloi vëllait të tij. | |
| Rudolf Kristiani | 2 qershor 1602 Hage Djali i madh i Enos së III dhe Anës së Holshtajn-Gotorpit |
19 gusht 1625 – 17 prill 1628 | Kontea e Frizisë Lindore | I pamartuar | 17 prill 1628 Hage mosha 25 | Gjysmë-vëllai i Sabina Katarinës, trashëgoi kontenë kryesore të Frizisë Lindore. Nuk la pasardhës. Kontea i kaloi të vëllait.[59] | |
| Ulriku II | 6 korrik 1605 Aurik Djali i dytë i Enos së III dhe Anës së Holshtajn-Gotorpit |
17 prill 1628 – 1 nëntor 1648 | Kontea e Frizisë Lindore | Juliana e Hese-Darmshtadtit 5 mars 1631 tre fëmijë[60] |
1 nëntor 1648 Aurik mosha 43 | ||
| Johani IV | 31 maj 1618 Rietberg Djali i dytë i Johanit të III dhe Sabina Katarinës |
31 dhjetor 1640 – 7 gusht 1660 | Kontea e Rietbergut | Ana Katarina Ernestina e Salm-Rajfershajdit 3 mars 1647 pesë fëmijë |
7 gusht 1660 Rietberg mosha 42 | ||
| Regjenca e Julianës së Hese-Darmshtadtit (1648–1651)[61] | Në vitin 1654, kontea u ngrit në rangun e një principate. Johani IV nuk pati pasardhës meshkuj, kështu që principata i kaloi të vëllait. | ||||||
| Eno Ludvigu | 29 tetor 1632 Aurik Djali i madh i Ulrikut të II dhe Julianës së Hese-Darmshtadtit |
1 nëntor 1648 – 4 prill 1660 | Kontea e Frizisë Lindore (deri në vitin 1654) Principata e Frizisë Lindore (nga viti 1654) | Justina Sofia e Barbi-Myhlingenit 7 nëntor 1656 dy fëmijë |
4 prill 1660 Aurik mosha 27[62] | ||
| Xhorxh Kristiani | 6 shkurt 1634 Aurik Djali i dytë i Ulrikut të II dhe Julianës së Hese-Darmshtadtit |
4 prill 1660 – 6 qershor 1665 | Principata e Frizisë Lindore | Kristina Sharlota e Vyrtembergut 14 maj 1662 tre fëmijë |
6 qershor 1665 Aurik mosha 31 | Vëllai i Eno Ludvigut.[63] | |
| Regjenca e Ana Katarina Ernestinës së Salm-Rajfershajdit (1660-1666) | Nuk la pasardhës. Kontea i kaloi të vëllait. | ||||||
| Fridrish Vilhelmi | 16 shtator 1650 Rietberg Djali i madh i Johanit të IV dhe Ana Katarina Ernestinës së Salm-Rajfershajdit |
7 gusht 1660 – 7 tetor 1677 | Kontea e Rietbergut | I pamartuar | 7 tetor 1677 afër Strasburgut mosha 27 | ||
| Regjenca e Kristina Sharlotës së Vyrtembergut (1665–1690)[64] | |||||||
| Kristian Eberhardi Paqëtuesi | 1 tetor 1665 Esens I biri i Xhorxh Kristianit dhe Kristina Sharlotës së Vyrtembergut |
6 qershor 1665 – 30 qershor 1708 | Principata e Frizisë Lindore | Eberhadina Sofia e Oetingen-Oetingenit 7 nëntor 1656 dhjetë fëmijë Ana Juliana e Kleinaut 1701 (morganatike) një fëmijë[65] |
30 qershor 1708 Aurik mosha 42 | ||
| Franc Adolf Vilhelmi | 13 nëntor 1651 Rietberg Djali i dytë i Johanit të IV dhe Ana Katarina Ernestinës së Salm-Rajfershajdit |
7 tetor 1677 – 15 mars 1680 | Kontea e Rietbergut | I pamartuar | 15 mars 1690 Strasburg mosha 38 | Vëllai i Fridrish Vilhelmit, abdikoi për bërë prift, por mbeti regjent për vëllain e tij të vogël (megjithëse tashmë një i rritur), si dhe do të rikthehej për regjencën e mbesës së tij. | |
| Regjenca e Franc Adolf Vilhelmit, konti i Rietbergut (1680–1685) | |||||||
| Ferdinand Maksimiliani | 8 maj 1653 Rietberg Djali i tretë i Johanit të IV dhe Ana Katarina Ernestinës së Salm-Rajfershajdit |
15 mars 1680 – 10 qershor 1687 | Kontea e Rietbergut | Johaneta Elizabeta Franciska e Mandershajd-Blankenhajmit (26 shtator 1663–29 prill 1704) 4 tetor 1685 Blankenhajm një fëmijë |
10 qershor 1687 mosha 34 | ||
| Regjenca e Franc Adolf Vilhelmit, kontit të Rietbergut (1687–1690) Regjenca e Fridrish Kristianit të Pletenbergut dhe Herman Vernerit të Volf-Meternikut (1690-1702, caktim perandorak) |
U ngjit si e mitur. Pas vdekjes së saj kontea u trashëgua nga Familja Kaunitz. | ||||||
| Maria Ernestina Franciska | 1 gusht 1686 Rietberg E bija e Ferdinand Maksimilianit dhe Johaneta Elizabeta Franziskës së Mandershajd-Blankenhajmit |
10 qershor 1687 – 1 janar 1758 | Kontea e Rietbergut | Maksimilian Ulriku i Kaunitzit 6 gusht 1699 gjashtëmbëdhjetë fëmijë |
1 janar 1758 Vjenë mosha 71 | ||
| Rietbergu u trashëgua nga Familja Kaunitz | |||||||
| Xhorxh Alberti | 13 qershor 1690 Aurik Djali i Kristian Eberhardit dhe Eberhardina Sofies së Oetingen-Oetingenit |
30 qershor 1708 – 12 qershor 1734 | Principata e Frizisë Lindore | Kristina Luiza e Nasau-Idshtajnit 24 shtator 1709 Idshtajn pesë fëmijë Sofia Karolina e Brandenburg-Kulmbahut 8 dhjetor 1723 Berum pa fëmijë[66] |
12 qershor 1734 Kështjella Sandhorst mosha 43 | ||
| Karl Edzardi | 18 qershor 1716 Aurik I biri i Xhorxh Albertit dhe Kristina Luizës së Nasau-Idshtajnit |
12 qershor 1734 – 25 maj 1744 | Principata e Frizisë Lindore | Sofia Vilhelmina e Brandenburg-Kulmbah-Bajrotit 25 qershor 1734 një fëmijë |
25 maj 1744 Aurik mosha 27 | Princi i fundit i Frizisë Lindore nga Dera Sirksena. Ai do të vdiste pa fëmijë. Pas vdekjes së tij, shteti u pushtua nga mbreti Frederiku II i Prusisë.[4] | |
| Frizia Lindore u aneksua nga Prusia | |||||||
Zotërimet vasale
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Para themelimit të kontesë perandorake në vitin 1464, Frizia Lindore përbëhej nga një grupim zonash nën pushtetin e familjeve të fuqishme dhe të dobëta. Këto familje e kishin fuqinë e tyre nga pronësia e tokave, ushtrimi i posteve publike dhe ndërtimi i kështjellave, fortesave dhe pallateve të shumta. Disa prijës fituan pushtet vetëm brenda fshatrave të tyre, ndërsa disa prijës të tjerë morën kontrollin e mjaft fshatrave ose madje edhe distrikteve të tëra.
Kur Ulriku I u përurua si kont perandorak në vitin 1464, mjaft prijës u bënë vasalë të tij. Statusi i këtyre prijësve ishte shumë i paqartë për një kohë të gjatë. Disa prijës zotëronin vetëm një fortesë me tokat përreth. Prijës të tjerë, megjithatë, arritën të fitonin të drejta sovrane dhe autoritet mbi drejtësinë në zonën e tyre.[67] Kjo i dha udhë dukurisë së ashtuquajtur të zotërimeve.
Në vitin 1728, kishte dhjetë nga këto zotërime. Ato ishin nën kontrollin e një zoti, që nga ana e tij kishte një marrëdhënie varësie me sovranin e Frizisë Lindore. Numri i zotërimeve ndryshoi përgjatë kohës. Për shembull, zoti i fundit i Pevsumit dhe Vokuardit, Hojko Maninga, ra në vështirësi financiare dhe i shiti zotërimet e tij te konti Edzardi II, në vitin 1565. Gjithashtu, zotërimet e Lokuardit dhe Kampenit u shitën te Edzardi II, në vitin 1568.[68] Ndonjëherë krijoheshin edhe zotërime të reja. Në vitin 1642, Ulriku II i dha zotërimin e Logës, gjithashtu të quajtur Evenburg, si feud Erhardit të Ehrentroterit. Konti kishte borxhe ndaj kolonelit që ai nuk mund ta paguante. Erhardi i Ehrentroterit ndërtoi një kështjellë, Evenburgun, të emërtuar sipas gruas së tij, Evës së Ungnadit. Zotërimi përfshinte gjithashtu fshatin e Logabirumit.[69]
Në vitin 1728 Kontea e Frizisë Lindore përfshinte këto zotërime vasale:[70]
| Stema | Vendndodhja | Zotërimi | Zot në vitin 1728 |
|---|---|---|---|
| Zotërimi i Lytetsburgut | Karl Filipi i Inhausenit dhe Kniphausenit | ||
| Zotërimi i Godensit | Burçard Filipi i Fridagut | ||
| Zotërimi i Dornumit | Haro Joakimi i Klosterit (Norderburgut) Beatriks Dorothea Beninga (Beningaburgut) | ||
| Zotërimi i Jeneltit | Friedrish Ernsti i Inhausenit dhe Kniphausenit | ||
| Zotërimi i Petkumit | Pieter Hieronimus Riperda | ||
| Zotërimi i Risumit | Benjamin von Honstede | ||
| Zotërimi i Uphausenit dhe Volthusenit | Qyteti i Lirë i Emdenit | ||
| Zotërimi i Borsumit | Qyteti i Lirë i Emdenit | ||
| Zotërimi i Oldersumit | Qyteti i Lirë i Emdenit | ||
| Zotërimi i Logës | Erhard Friedrish i Vedel-Jarlsbergut |
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Lista e udhëheqësve të Frizisë
- Prijësit mesjetarë në Frizinë Lindore
- Kompania e Emdenit
- Saksonia e Ulët
- Prusia
- Frederiku i Madh
- Lista e sunduesve të Saksonisë
- Lista e fiseve të hershme gjermanike
- Lista e mbretërve frankë
- Lista e peshkopëve dhe princ-peshkopëve të Liezhit
- Lista e peshkopëve dhe kryepeshkopëve të Utrehtit
- Lista e peshkopëve dhe kryepeshkopëve të Kambrait
- Duka i Parmës
- Lista e bashkëshorteve dukale të Parmës
- Lista e kontëve të Burgundisë
- Landgraviati i Brabantit
- Kontët e Lovenit
- Dukati i Jyliçit
- Kontea e Loonit
- Kontët dhe dukët e Gueldersit
- Holanda gjatë Mesjetës së Hershme
- Luftërat e Grepit dhe Merlucit
- Duka i Burgundisë
- Lista e kontëve dhe margravëve të Namurit
- Lista e monarkëve të Luksemburgut
- Lista e kontëve dhe dukëve të Limburgut
- Lista e mbretërve dhe dukëve të Lorenës
- Lista e monarkëve të Holandës
- Lista e piktorëve të hershëm holandikë
- Lista e stadtholderve në Vendet e Ulta
- Lista e pensionarëve të mëdhenj
- Lista e monarkëve në Vendet e Ulta
- Lista e zotërve dhe kontëve të Egmontit
- Konti i Artois
- Konti i Flandrës
- Lista e monarkëve të Belgjikës
- Monarkia e Belgjikës
- Zotërit dhe margravët e Bergen op Zoom
- Lista e kontëve të Berghut
- Dukati i Klevesit
- Dukati i Builjonit
- Lista e zotërve të Builjonit
- Duka i Brabantit
- Konti i Hollandës
- Kontët, dukët dhe dukët e mëdhenj të Oldenburgut
- Konti i Hainautit
- Lista e kryeministrave të Holandës
- Konti i Zutfenit
- Abacia Princërore e Stavelot-Malmedisë
- Perandoria Gjermaniko-Romake
Shpjegimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ↑ Vitalienbrüder, Viktualenbrüder ose Likedeeler, Fratres Vitalienses ishte emri i një grupi detarësh që ndikonin tregtinë në Detin e Veriut dhe Detin Balltik. Nga viti 1389 deri në vitin 1394, fillimisht ata donin të siguronin furnizimin me ushqime të Stokholmit gjatë rrethimit të trupave daneze, si thyerës të bllokadës. Në vijim ata vepruan si korsarë në emër të qyteteve Hanseatike. Por më vonë ata do të angazhoheshin në veprimtari të pastra piraterie. Emri i tyre rrjedh nga fjala gjermane Viktualien që do të thotë furnizim me ushqime, dhe brüder që do të thotë vëllazëri. Ata ishin të organizuar në një gildë ose vëllazëri.
- ↑ 9 maj: Kështjella Larrelt; 12 maj: Kështjella Loquard (rrënuar më 14 qershor); midis 16 dhe 23 majit: Kulla e Marienfeldit (nisi të rrënohej në qershor), Kështjella e Vitmundit, Kështjella e Grothusenit (rrënuar më 14 qershor).
- ↑ I llogaritur si i II-ti pas ungjit të tij, Johanit të I, i cili nuk sundoi.
- ↑ Nominalisht sunduese që nga vdekja e së ëmës në vitin 1586.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- 1 2 3 Hajo van Lengen (1997). "Ulrich I (Graf zu Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 376–383. ISBN 978-393220600-9.
- 1 2 Heinrich Schmidt (2001). "Edzard (Graf von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 123–128. ISBN 978-393220622-1.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Johann (d.J.) (Graf von Ostfriesland und Rietberg)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 193. ISBN 978-393220600-9.
- 1 2 Stefan Pötzsch (1997). "Carl Edzard" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 57–59. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Schmidt 2005, f. 87.
- ↑ Heinrich Schmidt (4 prill 2006). "Piraten gern gesehen". Damals: Das Magazin für Geschichte und Kultur (në gjermanisht). 38: 32.
- ↑ Schmidt 2006, f. 32.
- ↑ Heinrich Schmidt (1999). "Mittelalterliche Kirchengeschichte". përmbledhur nga Rolf Schäfer (red.). Oldenburgische Kirchengeschichte (në gjermanisht). Oldenburg: Isensee. fq. 120. ISBN 3-89598-624-0.
- ↑ Schmidt 2005, f. 89.
- ↑ Almuth Salomon (2004). "Führungsschichten im Jeverland". Oldenburger Schriften (në gjermanisht). Oldenburg: Isensee. 19: 80.
- ↑ Almuth Salomon (2004). "Führungsschichten im Jeverland". Oldenburger Schriften (në gjermanisht). Oldenburg: Isensee. 19: 7.
- ↑ Dieter Zimmerling (2000). Störtebeker & Co. Die Blütezeit der Seeräuber in Nord-und Ostsee (në gjermanisht). Hamburg: Die Hanse. fq. 223. ISBN 3-434-52573-4.
- 1 2 Schmidt 2006, f. 33.
- ↑ Ernst Friedländer (1878). Ostfriesisches Urkundenbuch I. Emden 1878, Urkunde Nr. 44 (në gjermanisht). fq. 41 – nëpërmjet Cartago.
- ↑ Heinrich Schmidt (1975). "Politische Geschichte Ostfrieslands". përmbledhur nga Schutze des Deiches (red.). Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 5. Leer: Rautenberg. fq. 72.
- ↑ Hajo van Lengen (1997). "Folkeld Kampana (Folkelde, Folkeldis, Folkelt to Broke, Folculda; volkstümlich: "Quade Foelke")" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 140–144. ISBN 978-393220622-1.
- 1 2 3 4 5 Almuth Salomon (2007). "Attena (Häuptlingsfam)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 4. Ostfriesische Landschaft. fq. 18–21. ISBN 978-393220662-7.
- ↑ Anton Kappelhoff (1966). "Die Entwicklung der landesherrlichen Hoheitsrechte in Ostfriesland un ihr Niederschlag in der Münzprägung". Emder Jahrbuch für historische Landeskunde Ostfrieslands (në gjermanisht). 46: 5–110.
- ↑ Matthias Puhle (2012). Die Vitalienbrüder: Klaus Störtebeker und die Seeräuber der Hansezeit (në gjermanisht). Vëll. 3. Campus-Verlag. fq. 118. ISBN 978-3-593-39801-3.
- ↑ Hajo van Lengen (1976). Geschichte des Emsingerlandes vom frühen 13. bis zum späten 15. Jh (në gjermanisht). Aurik: Ostfriesische Landschaft. fq. 210.
- ↑ Otto Houtrouw (1889). Ostfriesland: Eine geschihtlich-ortskundige Wanderung gegen Ende der Fürstenzeit (në gjermanisht). Aurik: Dunkmann. fq. 50.
- 1 2 Hajo van Lengen (2001). "Cirksena (Häuptlingsfam)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 83–86. ISBN 978-393220622-1.
- ↑ Karl-Ernst Behre; Hajo van Lengen (1995). Ostfriesland: Geschichte und Gestalt einer Kulturlandschapft (në gjermanisht). Ostfriesische Landschaft. fq. 131.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Cirksena Dynastie" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 60–62. ISBN 978-939220600-9.
- ↑ Tileman Dothias Wiarda (1791). Ostfriesische Geschichte (në gjermanisht). Vëll. 1. Aurich. fq. 342.
- 1 2 Friedrich Alexander Bran; Johann Wilhelm von Archenholz (1827). Minerva: Ein Journal historischen und politischen Inhalts (në gjermanisht). Vëll. 2. Jena. fq. 222.
- ↑ Walter Deeters (1993). "Zu Innhausen und Knyphausen Familie" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 1. Ostfriesische Landschaft. fq. 196–198. ISBN 978-392536575-1.[lidhje e vdekur]
- ↑ Bran/Archenholz, Minerva, fq. 223, dhe Genealogisches Handbuch des Adels, vëllimi 28 i Gesamtreihe (= Gräfliche Häuser A, vëllimi 4). C. A. Starke Verlag, Limburg (Lahn) 1962, fq. 216.
- ↑ Hidde Feenstra (2001). "Manninga Familie" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 278–280. ISBN 978-393220622-1.
- ↑ Heinrich Schmidt (2016). "Ukena, Focko". Neue Deutsche Biographie (në gjermanisht). Vëll. 26. Berlin: Duncker & Humblot. fq. 556. ISBN 978-3-428-11207-4.
- 1 2 Hartmut Roder (2000). "Klaus Störtebeker – Häuptling der Vitalienbrüder". Piraten – Herren der Sieben Meere (në gjermanisht). Bremen: Temmen. fq. 41. ISBN 978-386108536-2.
- ↑ Hajo van Lengen (2001). "Beninga (Häuptlingsfam), Beningamannen" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 35–40. ISBN 978-393220622-1.
- ↑ Eilert Tantzen (1997). 700 Jahre Chronik der Familie Tantzen, 1300–2000: Herausgegeben vom Familienverband Hergen Tantzen (në gjermanisht). Oldenburg: Isensee. fq. 101.
- ↑ Eilert Tantzen (1997). 700 Jahre Chronik der Familie Tantzen, 1300–2000: Herausgegeben vom Familienverband Hergen Tantzen (në gjermanisht). Oldenburg: Isensee. fq. 181.
- ↑ "Der Bruderkuss – Fresko im Stadtmuseum Nordenham" (në gjermanisht). Radio Bremen. 9 shtator 2014. Arkivuar nga origjinali më 17 janar 2016.
- ↑ Eilert Tantzen (1997). 700 Jahre Chronik der Familie Tantzen, 1300–2000: Herausgegeben vom Familienverband Hergen Tantzen (në gjermanisht). Oldenburg: Isensee. fq. 228.
- ↑ Heinrich Schmidt (1975). Politische Geschichte Ostfrieslands (në gjermanisht). Ler: G. Rautenberg. fq. 79.
- ↑ Matthias Puhle (1994). Die Vitalienbruder: Klaus Störtebeker und die Seeräuber der Hansezeit (në gjermanisht) (bot. i 2-të). Frankfurt mbi Main: Campus Verlag. fq. 111. ISBN 3-593-34525-0.
- ↑ "5". Hanserecesse: Die Recesse und andere Atken der Hansetage 1256 – 1430. Abt. I (në gjermanisht). Vëll. 4. Lajpcig: Hansischen Geschichtsverein. fq. 522.
- ↑ "Urkundenbuch der Stadt Lübeck". Verein für Lübeckesche Geschichte und Altertumskunde. Abt. I (në gjermanisht). 4 (692): 788. 1873.
- ↑ Hanserecesse: Die Recesse und andere Atken der Hansetage 1256 – 1430. Abt. I (në gjermanisht). Vëll. 4. Lajpcig. fq. 534.
- ↑ Puhle 1994, f. 106.
- ↑ Hanserecesse: Die Recesse und andere Atken der Hansetage 1256 – 1430. Abt. I (në gjermanisht). Vëll. 4. Lajpcig: Hansischen Geschichtsverein. fq. 538–546.
- ↑ "Urkundenbuch der Stadt Lübeck". Verein für Lübeckesche Geschichte und Altertumskunde. Abt. I (në gjermanisht). Lybek. 4 (699): 793. 1873.
- ↑ Schmidt 2005, f. 92.
- ↑ Schmidt 2006, f. 34.
- ↑ Schmidt 2006, f. 35.
- ↑ Schmidt 2005, f. 104.
- ↑ Schmidt 2005, f. 109.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Theda (Gräfin von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 364–365. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Enno I" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 93–94. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Enno II" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 94–96. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Johann (d.Ä.) [Graf von Ostfriesland]" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 191–192. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Heiko Ebbel Janssen (2001). "Anna (Gräfin von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 23–25. ISBN 978-393220622-1.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Edzard II" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 85–86. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Hajo van Lengen (1997). "Johann (d.M.) (Graf von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 192. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Enno III. (Graf von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 96–97. ISBN 978-393220600-9.
- 1 2 Walter Deeters (1997). "Johann (d.J.) (Graf von Ostfriesland und Rietberg)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 193. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Rudolf Christian (Graf von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 318. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Ulrich II (Graf zu Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 383–384. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Juliane (Gräfin von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 195–196. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Enno Ludwig (Graf, seit 1654 Fürst von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 97–98. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Sabine Heißler (1993). "Georg Christian (Graf, seit 1662 Fürst von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 1. Ostfriesische Landschaft. fq. 159–160. ISBN 978-392536575-1.
- ↑ Sabine Heißler (1993). "Christine Charlotte" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 1. Ostfriesische Landschaft. fq. 75–77. ISBN 978-392536575-1.
- ↑ Walter Deeters (1997). "Christian Eberhard" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 59–60. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Rolf Uphoff (1997). "Georg Albrecht (Fürst von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. ISBN 978-393220600-9.
- ↑ Harm Wiemann (1962). "Studien zur Entstehung der Häuptlingsherrschaft". Emder Jahrbuch (në gjermanisht). 42: 16–74.
- ↑ Otto Houtrouw (1889). Ostfriesland: Eine geschichtlich-ortskundige Wanderung gegen Ende der Fürstenzeit (në gjermanisht). Aurich. fq. 368.
- ↑ Braukmüller, Heide and Neumann, Detlev (1996). Zur Geschichte der Evenburg. Leer: Reinhard, ISBN 3-927139-24-6
- ↑ Martin Jhering (2005). Hofleben in Ostfriesland. Die Fürstenresidenz Aurich im Jahre 1728 (në gjermanisht). Hanover.
Bibliografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Karl-Ernst Behre; Hajo van Lengen (1995). Ostfriesland: Geschichte und Gestalt einer Kulturlandschapft (në gjermanisht). Ostfriesische Landschaft. fq. 131.
- Walter Deeters (1993). "Zu Innhausen und Knyphausen Familie" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 1. Ostfriesische Landschaft. fq. 196–198. ISBN 978-392536575-1.[lidhje e vdekur]
- Walter Deeters (1997). "Cirksena Dynastie" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 60–62. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Theda (Gräfin von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 364–365. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Enno I" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 93–94. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Enno II" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 94–96. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Johann (d.Ä.) (Graf von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 191–192.
- Walter Deeters (1997). "Johann (d.J.) (Graf von Ostfriesland und Rietberg)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 193. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Edzard II" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 85–86. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Enno III. (Graf von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 96–97. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Johann (d.J.) (Graf von Ostfriesland und Rietberg)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 193. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Rudolf Christian (Graf von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 318. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Ulrich II. (Graf zu Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 383–384. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Juliane (Gräfin von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 195–196. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Enno Ludwig (Graf, seit 1654 Fürst von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 97–98. ISBN 978-393220600-9.
- Walter Deeters (1997). "Christian Eberhard" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 59–60. ISBN 978-393220600-9.
- Ernst Esselborn: Das Geschlecht Cirksena, Berlin 1945
- Hidde Feenstra (2001). "Manninga Familie" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 278–280. ISBN 978-393220622-1.
- Ernst Friedländer (1878). Ostfriesisches Urkundenbuch I. Emden 1878, Urkunde Nr. 44 (në gjermanisht). fq. 41 – nëpërmjet Cartago.
- Sabine Heißler (1993). "Georg Christian. (Graf, seit 1662 Fürst von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 1. Ostfriesische Landschaft. fq. 159–160. ISBN 978-392536575-1.
- Sabine Heißler (1993). "Christine Charlotte" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 1. Ostfriesische Landschaft. fq. 75–77. ISBN 978-392536575-1.
- Otto Houtrouw (1889). Ostfriesland: Eine geschihtlich-ortskundige Wanderung gegen Ende der Fürstenzeit (në gjermanisht). Aurik: Dunkmann.
- Heiko Ebbel Janssen (2001). "Anna (Gräfin von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 23–25. ISBN 978-393220622-1.
- Martin Jhering: Hofleben in East Frisia. Die Fürstenresidenz Aurich im Jahre 1728, Hannover 2005
- Anton Kappelhoff (1966). "Die Entwicklung der landesherrlichen Hoheitsrechte in Ostfriesland un ihr Niederschlag in der Münzprägung". Emder Jahrbuch für historische Landeskunde Ostfrieslands (në gjermanisht). 46: 5–110.
- Hajo van Lengen (1976). Geschichte des Emsingerlandes vom frühen 13. bis zum späten 15. Jh (në gjermanisht). Aurik: Ostfriesische Landschaft.
- Hajo van Lengen (1997). "Johann (d.M.) (Graf von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 192. ISBN 978-393220600-9.
- Hajo van Lengen (1997). "Ulrich I (Graf zu Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 376–383. ISBN 978-393220600-9.
- Hajo van Lengen (2001). "Beninga (Häuptlingsfam.), Beningamannen" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 35–40. ISBN 978-393220622-1.
- Hajo van Lengen (2001). "Cirksena (Häuptlingsfam.)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 83–86. ISBN 978-393220622-1.
- Hajo van Lengen (1997). "Folkeld Kampana (Folkelde, Folkeldis, Folkelt to Broke, Folculda; volkstümlich: "Quade Foelke")" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 140–144. ISBN 978-393220622-1.
- Stefan Pötzsch (1997). "Carl Edzard" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. fq. 57–59. ISBN 978-393220600-9.
- Matthias Puhle (2012). Die Vitalienbrüder: Klaus Störtebeker und die Seeräuber der Hansezeit (në gjermanisht). Vëll. 3. Campus-Verlag. ISBN 978-3-593-39801-3.
- Heinrich Reimers: East Frisia bis zum Aussterben seines Fürstenhauses, Bremen 1925
- Almuth Salomon (2007). "Attena (Häuptlingsfam)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 4. Ostfriesische Landschaft. fq. 18–21. ISBN 978-393220662-7.
- Heinrich Schmidt (2016). "Ukena, Focko". Neue Deutsche Biographie (në gjermanisht). Vëll. 26. Berlin: Duncker & Humblot. fq. 556. ISBN 978-3-428-11207-4.
- Heinrich Schmidt (2001). "Edzard (Graf von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 3. Ostfriesische Landschaft. fq. 123–128. ISBN 978-393220622-1.
- Heinrich Schmidt (1975). "Politische Geschichte Ostfrieslands". përmbledhur nga Schutze des Deiches (red.). Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 5. Ler: Rautenberg.
- Rolf Uphoff (1997). "Georg Albrecht (Fürst von Ostfriesland)" (PDF). përmbledhur nga Martin Tielke (red.). Biografisches Lexikon für Ostfriesland (në gjermanisht). Vëll. 2. Ostfriesische Landschaft. ISBN 978-393220600-9.
- F. Wachter: Das Erbe der Cirksena. Ein Stück ostfriesischer Geschichte und des Kampfes um die Vorherrschaft in Norddeutschland., Aurich 1921
- Gabime mungese shënjestrimi me stampat Harv dhe SFN
- Artikuj që përmbajnë tekst në Latin
- Artikuj që përmbajnë tekst në East Frisian Low Saxon
- Artikuj që përmbajnë tekst në gjermanisht
- Pages using div col with small parameter
- Commons link is locally defined
- Historia e Saksonisë
- Fisnikë gjermanë
- Monarki të mëparshme të Evropës
- Konte të mëparshme në Evropë
- Themelime në 1464
- Themelime shekulli XV në Evropë
- Themelime në 1654
- Themelime shekulli XVII në Evropë
- Shpërbërje në 1744
- Shpërbërje shekulli XVIII në Evropë
- Evropa gjatë mesjetës së vonë
- Evropa në periudhën e hershme moderne
- Lista (politikë)
- Historia e gjermanëve
- Historia e Vendeve të Ulta
- Tituj fisnikë
- Fisnikëria në Evropë
- Monarkë në Evropë
- Principata të shuara