Lista e vendeve të emërtuara sipas Josip Broz Titos
Gjatë presidencës së Josip Broz Titos dhe në vitet pas vdekjes së tij më 1980, disa vende në Republikën Socialiste Federative të Jugosllavisë dhe në mbarë botën u emëruan ose u riemëruan për nder të tij si pjesë e kultit të tij të personalitetit. Që nga shpërbërja e Jugosllavisë, disa qytete dhe sheshe në vendin e mëparshëm kanë rikthyer emrat e tyre. Shumë rrugë u emëruan me emrin e Titos, si në ish-Jugosllavi ashtu edhe gjetkë, si nder për një personalitet të huaj.
Qytetet e emërtuara më parë sipas Titos
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gjithsej tetë qytete dhe qyteza u emëruan sipas Titos. Menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore, katër komuna, roli i të cilave në lëvizjen e rezistencës partizane u perceptua si i rëndësishëm, fituan mbiemrin "Titos" (lokalisht Titov/Titova/Titovo), ndërsa kryeqyteti i republikës më të vogël federale të Malit të Zi u riemërua Titograd (Tito-qytet). Pas vdekjes së Titos në vitin 1980, u shtuan edhe katër qytete të tjera, gjithsej nga një në secilën nga gjashtë republikat federale jugosllave dhe dy krahina autonome. Këto ishin si më poshtë:
Mali i Zi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Titograd, 13 korrik 1946 – 2 prill 1992 – Podgorica
Bosnja dhe Herzegovina
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Titov Drvar, 1981–1991 – Dërvar, Kantoni 10, Federata e Bosnjës dhe Hercegovinës
Kroacia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Titova Korenica, 5 dhjetor 1945 – 7 shkurt 1997 – Korenica
Serbia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Titovo Užice, 1946–1992 – Uzhice
- Titov Vrbas, 1983–1992 – Vrbas, Vojvodina
- Titova Mitrovica, 1981–1992 – Kosovska Mitrovica
Sllovenia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Titovo Velenje, 10 tetor 1981 – 17 korrik 1990 – Velenje
Maqedonia Veriore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Titov Veles, 1946–1996 – Veles
Me shpërbërjen e Jugosllavisë, çdo qytet u riemërua.
Rrugët dhe sheshe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shumë qytete në vendet e ish-Jugosllavisë dhe në vende të tjera kanë rrugë dhe sheshe me emrin e tij.
Sllovenia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Ilirska Bistrica: Trg Maršala Tita (sheshi kryesor)
- Jesenice: Cesta Maršala Tita
- Koper: Titov trg (sheshi kryesor)
- Logatec: Titova ulica
- Lubjana: Titova cesta (u riemërua në Slovenska cesta (Sllovenia Avenue) në vitin 1991); Titova cesta, një pjesë e Štajerska cesta e quajtur pas Titos në vitin 2009. Pas vendimit të rrugës Tito në Slloveni u riemërua në Štajerska cesta.
- Maribor: Titova cesta (rruga kryesore), Titov most (ura e Titos)
- Postojna: Titov trg (sheshi kryesor), Titova cesta
- Radeče: Titova ulica
- Radenci: Titova cesta
- Senovo: Titova cesta
- Slovenska Bistrica: Titova cesta
- Tolmin: Trg Maršala Tita (sheshi kryesor)
- Velenje: Titov trg (sheshi kryesor me statujën më të lartë të Titos në botë)
Në vitin 2011, 2 vjet pasi një rrugë në Lubjanë mori emrin e Titos, Gjykata Kushtetuese e Sllovenisë vendosi se emërtimi i një rruge të re me emrin Josip Broz Tito ishte jokushtetues. Gjykata vendosi njëzëri se Tito simbolizon shkelje të rënda të të drejtave të njeriut dhe se emërtimi i rrugës me emrin e tij lavdëron regjimin totalitar dhe cenon dinjitetin njerëzor.[1][2] Në vitin 2020, Gjykata Kushtetuese e Sllovenisë lejoi një referendum kundër riemërtimit të rrugës së Titos në Radenci. Për dallim nga vendimi për rrugën në Lubjanë, rruga në Radenci kishte marrë emrin e Titos më shumë se 40 vjet më parë; gjykata hodhi poshtë pretendimin e kryetarit të bashkisë se një referendum për të mbajtur emrin do të shkelte kushtetutën.[3]
Kroacia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Banovci: Ulica maršala Tita
- Buje: Trg J.B. Tita
- Buzet: Titov trg
- Celine Goričke (Marija Gorica): Ulica maršala Tita
- Fažana: Titova riva
- Kumrovec: Ulica Josipa Broza
- Labin: Titov trg (sheshi kryesor)
- Lovran: Šetalište maršala Tita
- Matulji: Trg maršala Tita
- Nedelišće: Ulica Maršala Tita
- Novigrad: Ulica Josipa Broza Tita
- Novo Selo Rok (Çakovec): Ulica Maršala Tita
- Opatija: Ulica Maršala Tita
- Poreč: Obala maršala Tita
- Pula: Titov park
- Rabac: Obala maršala Tita
- Rijeka: Titov trg
- Rovinj: Trg maršala Tita
- Selce (Crikvenica): Ulica maršala Tita (sugjerohet të riemërtohet në Rruga Jean-Michel Nicolier)
- Šenkovec: Ulica maršala Tita
- Starogradacki Marof (Stari Gradac): Maršala Tita
- Turopolje: Ulica maršala Tita
- Umag: Obala maršala Tita
- Veli Lošinj: Obala maršala Tita
- Vinkovački Banovci: Ulica maršala Tita
- Vrsar: Obala maršala Tita
- Zabok: Ulica Josipa Broza Tita
- Zmajevac, Suza : Ulica maršala Tita
Ndryshimet e emrit njoftohen në Selce, Varaždinske Toplice dhe Velika Gorica.
- Të mëparshme
- Karlovac: Trg Josipa Broza Tita (now Trg hrvatskih branitelja)
- Šibenik: Poljana maršala Tita (now Poljana)
- Mursko Središće: Ulica Josipa Broza Tita (now Ulica Republike Hrvatske)
- Zadar: Obala Maršala Tita (now Obala kralja Petra Krešimira IV)
- Zagreb: Trg maršala Tita (tani Trg Republike Hrvatske). Në shkurt 2008, 2,000 protestues u mblodhën në sheshin Josip Broz të Zagrebit, i cili është vendi i Teatrit Kombëtar Kroat, për të kërkuar që ai të riemërohej në Shesh Teatri.[4] Megjithatë, qindra antifashistë e akuzuan këtë turmë si revizioniste dhe neoustashiste dhe përpjekja për ta riemërtuar dështoi.[5] Presidenti kroat Stjepan Mesiq kundërshtoi publikisht riemërtimin.[6] Megjithatë, sheshi u riemërua në Sheshi i Republikës së Kroacisë nga kryetari i bashkisë [[Milan Bandiq më 2017.[7]
- Zaprešić: Ulica maršala Tita (tani Rruga Kardinal Aloysius Stepinac)
- Varaždinske Toplice: Ulica Maršala Tita (tani Rruga dr. Franjo Tugjman)
- Velika Gorica: Trg maršala Tita (tani Trg grada Vukovara)
Bosnja dhe Herzegovina
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Të vetmet qytete në Republika Srpska që emërtojnë një rrugë me emrin e Titos janë Kozarac dhe Srebrenica; të gjitha qytetet e tjera janë në Federatën e Bosnjës dhe Hercegovinës
- Bihać: Trg maršala Tita
- Bosanska Krupa: Ulica maršala Tita
- Bratunac: Ulica maršala Tita
- Breza: Titova ulica
- Drvar: Titova ili Put Oficirske Škole
- Foča: Titov Most
- Goražde: Ulica maršala Tita
- Gradačac: Titova ulica
- Jajce: Ulica maršala Tita
- Jelah: Titova ulica
- Konjic: Ulica maršala Tita
- Kozarac:Ulica maršala Tita
- Lukavac: Titova ulica
- Mostar: Ulica maršala Tita
- Novi Travnik: Ulica maršala Tita (former?)
- Odžak: Titova ulica
- Sarajevo: Ulica Maršala Tita (main street)
- Srebrenica: Ulica Maršala Tita
- Tešanj: Ulica maršala Tita
- Tuzla: Titova ulica
- Zavidovići: Ulica Maršala Tita
- Zenica: Titova ulica
- Živinice: Titova ulica
- Të mëparshme
- Bugojno: Ulica maršala Tita (now Sultan Ahmedova)
Serbia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Banja Koviljača: Maršala Tita
- Boleč: Maršala Tita
- Čokot: Maršala Tita
- Dobanovci: Maršala Tita
- Jakovo, Beograd: Maršala Tita
- Krepoljin: Maršala Tita
- Kraljevo: Titogradska
- Krupanj: Maršala Tita
- Kumane: Maršala Tita
- Lešnica: Maršala Tita
- Leštane: Maršala Tita
- Medoševac: Maršala Tita
- Meljak: Maršala Tita
- Mezgraja: Maršala Tita
- Niš: Naselje Marsala Tita (Durlan)
- Pajkovac: Maršala Tita
- Palilula, Belgrade: Maršala Tita
- Petrovac na Mlavi: Titov gaj
- Požarevac: Titogradska
- Požeženo: Maršala Tita
- Preševo: Maršala Tita
- Slanci: Maršala Tita
- Tabanović: Maršala Tita
- Umčari: Maršala Tita
- Vranje: Titogradska
- Žagubica: Maršala Tita
- Zaklopača: Maršala Tita
- Železnik, Beograd: Titova
- Zvezdara, Beograd: Titov gaj
- Ada: Maršala Tita
- Adorjan: Maršala Tita
- Aradac: Maršala Tita
- Bač: Maršala Tita
- Bačka Topola: Maršala Tita;
- Pobeda: Maršala Tita
- Bački Brestovac:Maršala Tita
- Bački Gračac: Maršala Tita
- Bački Petrovac: Ulica maršala Tita
- Banatska Dubica: Maršala Tita
- Banatski Dvor: Maršala Tita
- Bajša: Maršala Tita
- Banatsko Novo Selo: Maršala Tita
- Belo Blato: Maršala Tita
- Bočar: Maršala Tita
- Boka: Maršala Tita
- Čantavir: Maršala Tita
- Čestereg: Maršala Tita
- Čoka: Maršala Tita
- Čortanovci: Maršala Tita
- Crepaja: Maršala Tita
- Crna Bara: Maršala Tita
- Crvenka: ulica Maršala Tita
- Deliblato: Maršala Tita
- Elemir: Maršala Tita
- Ečka: Maršala Tita
- Erdevik: Maršala Tita
- Farkaždin: Maršala Tita
- Feketić: Maršala Tita
- Gložan: Maršala Tita
- Jaša Tomić: Maršala Tita
- Kačarevo: Maršala Tita
- Klenak: Maršala Tita
- Konak: Maršala Tita
- Kovačica: Maršala Tita
- Padina: Elementary school Maršala Tita, Ulica maršala Tita
- Kruščić: Maršala Tita
- Kula: ulica Maršala Tita
- Kulpin: Ulica maršala Tita
- Kumane: Maršala Tita
- Kucura: Maršala Tita
- Kupinovo: Maršala Tita
- Lovćenac: Maršala Tita
- Lukino Selo: Maršala Tita
- Maglić: Maršala Tita
- Majdan: Tito Marsal
- Mošorin: Maršala Tita
- Nova Crnja: Maršala Tita
- Nova Gajdobra: Maršala Tita
- Novi Bečej: Maršala Tita
- Novi Itebej: Maršala Tita
- Novi Žednik: Titogradska
- Novo Miloševo: Maršala Tita (main street)
- Obrež: Maršala Tita
- Padej: Maršala Tita
- Panonija: trg Maršala Tita
- Ratkovo: Maršala Tita
- Ravno Selo: Maršala Tita
- Ruski Krstur: Maršala Tita
- Samoš: Maršala Tita
- Sanad: Maršala Tita
- Selenča: Maršala Tita
- Seleuš: Maršala Tita
- Sivac: ulica Maršala Tita
- Skorenovac: Maršala Tita
- Stari Banovci: Titov Park Kosarkasko Igraliste
- Subotica: Aleja Maršala Tita (one of the main streets)
- Sutjeska: Maršala Tita
- Taraš: Maršala Tita
- Tomaševac: Maršala Tita
- Torak: Maršala Tita
- Trešnjevac: Maršala Tita
- Uzdin: Maršala Tita
- Vajska: Maršala Tita
- Veliki Radinci: Maršala Tita
- Vrbas: Ulica maršala Tita, Titova Vila
- Vrbica: Maršala Tita
- Të mëparshme
- Beograd: Maršala Tita (the main street, renamed back to Srpskih Vladara in 1992, now Kralja Milana)
- Zemun: Ulica maršala Tita (the main street, renamed back to Glavna ulica, meaning "main street")
- Šabac: Maršala Tita (the main street, renamed to Gospodar Jevremova in 2005.)
- Ruma: Maršala Tita (the main street, renamed back to Glavna ulica, meaning "main street")
- Užice: Maršala Tita (the main street, renamed to Dimitrija Tucovića street)
- Jagodina (Svetozarevo 1946–1992): Maršala Tita (the main street, renamed to Kneginje Milice in 1992)
- Kikinda: Maršala Tita (rruga kryesore, e riemërtuar në Kralja Petra I në vitin 1993) dhe Titov trg (sheshi kryesor, i riemërtuar Trg srpski dobrovoljaca në vitin 1993)[8]
- Zrenjanin: Maršala Tita (rruga kryesore, e riemërtuar në Kralja Aleksandra në vitin 1992)
- Novi Sad: Bulevar maršala Tita (u riemërua në Bulevar Mihajla Pupina në vitin 1992)
- Batajnica: Josipa Broza-Tita (rruga kryesore, e riemërtuar në Majora Zorana Radosavljevica në vitin 2004)
- Temerin: Maršala Tita (the main street, renamed to Novosadska during 1990s)
Mali i Zi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Herceg Novi: Trg maršala Tita
- Podgorica: Josipa Broza Tita; Titove Korenice
- Rozhaje: Maršala Tita
- [[Tivari]: Ulica maršala Tita
- Tivat: Obala maršala Tita
- Të mëparshme
- Cetinje: Titov trg (now Dvorski trg)
- Ulcinj: Bulevard maršala Tita (tani Bulevardi Gjergj Kastrioti - Skënderbeu)
Maqedonia Veriore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Vallandova: Maršal Tito
- Berova: Maršal Tito
- Bitola: Титово Ужице
- Dellçeva: Maršal Tito
- Demir Hisar: Maršal Tito
- Demir Kapia: Maršal Tito
- Negotina: Maršal Tito
- Gjevgjelia: Maršal Tito
- Josifova: Maršal Tito
- Kërçova: Maršal Tito
- Koçani: Maršal Tito
- Kriva Pallanka: Maršal Tito
- Kumanova: Титова Митровачка
- Kamenica e Maqedonisë: Maršal Tito
- Brodi i Maqedonisë, Marsal Tito
- Radovishti: Maršal Tito
- Shkupi: Maršal Tito, Титовелешка
- Star Dojran: Maršal Tito
- Shtipi: Kej Maršal Tito
- Struga: Maršal Tito
- Strumica: ulica Maršal Tito
- Sveti Nikolla: Marsal Tito
- Veles: Maršal Tito
- Vinica: bul. Tito
- Të mëparshme
- Bitola: Maršal Tito (tani Širok Sokak)
- Ohër: Kej Maršal Tito (tani Kej Makedonija)
- Tetovë: Sheshi Marshal Tito (emër i mëparshëm)
Algjeria
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Parc Tito në Bab Ezzouar
Angola
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Luanda: Rua Marechal Tito Presidente
Brazil
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- São Paulo: Avenida Marechal Tito
Kamboxhia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Phnom Penh: Josep Broz Tito Street
Qipro
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Egjipti
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Kajro: Rruga Josip Broz Tito, Huckstep, Qism El-Nozha (nga Aeroporti Ndërkombëtar i Kajros)
Etiopia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Addis Ababa: rruga e Josif (Broz) Tito
Franca
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Châlons-en-Champagne: Rue du Maréchal Tito
Gana
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Accra: Josif Broz Tito Avenue
India
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Italia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Nuoro: përmes Tito
- Palma di Montechiaro: përmes Tito
- Parma: përmes Josip Broz Tito
- Quattro Castella: përmes Maresciallo Tito
- Reggio Emilia: përmes Josip Broz Tito
Kazakistani
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Maroku
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Agadir: Tito Street
Nigeria
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Abuja: Tito Broz street
Rusia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Moskë: Ploshchad Iosipa Broza Tito (Sheshi Josip Broz Tito) mbi stacionin e metros Profsoyuznaya.
- Titov, afër Litvinovka, oblast Rostov
Tunizia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Sousse: Marshal Tito Avenue
Ukraina
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Bakhmut: Tito Street
Zambia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Lusaka: Tito Road
Majat e maleve
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Maqedonia Veriore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Titov Vrv (që do të thotë maja e Titos), Malet e Sharrit
Asteroid
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- 1550 Tito (zbuluar nga Milorad B. Protić)
Galeria
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]-
Trg Maršala Tita (Sheshi i Marshallit Tito) në Herceg Novi, Mali i Zi
-
Shenja e vjetër rrugore në Srbobran, Serbi, që tregon për në Titov Vrbas
-
Shenja e vjetër rrugore në Serbi, që tregon për në Titograd dhe Titovo Užice
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Text of the decision U-I-109/10 of the Constitutional Court of Slovenia, issued on 3 October 2011, in Slovene: http://odlocitve.us-rs.si/usrs/us-odl.nsf/o/AB6C747BE8DF7AF3C125791F00404CF9 Arkivuar 2014-10-26 tek Wayback Machine
- ^ Naming Street After Tito Unconstitutional. Slovenia Times, 5 October 2011 http://www.sloveniatimes.com/naming-street-after-tito-unconstitutional Arkivuar 31 janar 2017 tek Wayback Machine
- ^ Tito's Street Keeps its Name, 24ur, published on 27 July 2020 https://www.24ur.com/novice/slovenija/titova-cesta-v-radencih-ostaja-titova.html
- ^ "Thousands of Croatians rally against 'Tito' square Arkivuar 2008-02-17 tek Wayback Machine". Agence France-Presse (9 February 2008). Accessed 12 November 2009.
- ^ "Prosvjed protiv imena Trga maršala Tita na rubu incidenta, intervenirala i policija" (në kroatisht).
- ^ "Dispute over Name of Zagreb's Tito Square". Balkan Travellers. Accessed 12 November 2009.
- ^ Balkan Insight
- ^ "Gazda Bon preči od radnika" (në serbisht). Glas javnosti. 29 korrik 2003. Arkivuar nga origjinali më 5 prill 2023. Marrë më 7 qershor 2022.