Kërceni tek përmbajtja

Mark Taimanov

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Mark Taimanov
Taimanov më 1996
Emri i plotëMark Evgenievich Taimanov
ShtetiBashkimi Sovjetik → Rusia
Lindi më7 shkurt 1926 (99 vjeç)
Kharkov, RSS Ukraina, Bashkimi Sovjetik
Vdiq më28 nëntor 2016 (90 vjeç)
Shën Petersburg, Rusi
TitulliMjeshtër i madh (1952)
Vlerësimi më i lartë2600 (korrik 1971)
Renditja më e lartëNr. 15 (korrik 1971)

Mark Evgenievich Taimanov (Rusisht: Марк Евгеньевич Тайманов; 7 shkurt 1926 – 28 nëntor 2016) ishte një nga shahistët kryesorë sovjetikë dhe rusë, në mesin e 20 lojtarëve më të mirë në botë nga viti 1946 deri më 1971. Një autor pjellor i shahut, Taimanov iu dha titulli Mjeshtër i madh në vitin 1952 dhe fitoi Kampionatin e Shahut të BRSS në vitin 1956.[1] Ai ishte një kandidat i Kampionatit Botëror në 1953 dhe 1971, dhe disa variante hapëse janë emëruar pas tij. Taimanov ishte gjithashtu një pianist koncertesh i klasit botëror.[2]

Jeta e hershme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Taimanov lindi në Kharkov (tani Kharkiv, Ukrainë), ku prindërit e tij studionin në atë kohë. Ata u shpërngulën në Leningrad kur ai ishte gjashtë muajsh.[3] Babai i tij Evgeny Zakharovich Taimanov ishte jehud;[4] familja e tij u arratis në Kharkiv nga Smolensk gjatë Luftës së Parë Botërore. Evgeny ishte student në Institutin Politeknik të Kharkiv dhe më vonë bëri një karrierë si inxhinier kryesor në Fabrikën Kirov dhe Fabrikën Hidraulike, por e la atë për të punuar si inxhinier në Konservatorin e Leningradit dhe vëllezërve të tij të ndryshëm. u burgosën në vitin 1937.[5]

Nëna e Taimanov Serafima Ivanovna Ilyina vinte nga një familje ortodokse ruse; ajo studioi në Universitetin Kombëtar të Arteve Kotlyarevsky Kharkiv.[6][7][8][9] Si mësuese pianoje më vonë e prezantoi djalin e saj me muzikën. Mark ishte më i madhi nga tre fëmijët. Kur ishte dhjetë vjeç, ai interpretoi si violinist i ri në filmin sovjetik për fëmijë Beethoven Concerto që u publikua në vitin 1936. Për të praktikuar rolin e tij, Taimanov studioi violinë për një vit. Shumë vite më vonë, kur ishte në turne, Isaac Stern takoi Taimanov dhe e komplimentoi violinën e tij duke luajtur në film, duke thënë se të gjithë aktorët e rinj "nuk dinin as ta mbanin violinën siç duhet. Vetëm një herë pashë një violinist që e bëri atë, në filmin "Koncerti i Beethoven".[10][11] Gjatë Luftës së Madhe Patriotike ai dhe babai i tij u evakuuan në Tashkent pak para se të fillonte Rrethimi i Leningradit; nëna e tij së bashku me dy vëllezërit e motrat e tij vendosën të qëndronin në qytet dhe iu desh të mbijetonin nga rrethimi deri në evakuimin e tyre në mars 1942.[6]

Karriera muzikore

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Taimanov ishte një pianist më i mirë i koncerteve në Bashkimin Sovjetik. Me gruan e tij të parë, Lyubov Bruk, ai formoi një dyshe piano, disa nga regjistrimet e të cilit u përfshinë në seritë Phillips dhe Steinway, Pianistët e Mëdhenj të Shekullit të 20-të.[12] Taimanov e njihte personalisht kompozitorin Dmitri Shostakovich, violonçelistin Mstislav Rostropovich dhe pianistin Sviatoslav Richter.[13]

Jeta personale dhe vdekja

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Taimanov u martua katër herë. Ai u martua vonë në jetë dhe u bë baba i binjakëve në moshën 78-vjeçare.[14][15] Pesëdhjetë e shtatë vjet ndajnë fëmijën e tij më të madh (i cili ishte gjithashtu një shahist i fortë dhe në një rast, mori pjesë në finalen e kampionatit të qytetit të Leningradit) dhe binjakët e tij.[16]

Motra e tij më e vogël Irina Taimanova (lindur më 1941) është një regjisore e shquar e operës, prezantuese televizive dhe profesoreshë në Konservatorin e Shën Petersburgut.[17][18]

Taimanov vdiq më 28 nëntor 2016 në Shën Petersburg, në moshën 90-vjeçare.[1]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ a b "Гроссмейстер Марк Тайманов скончался на 91-м году жизни" (në rusisht). Interfax. 28 nëntor 2016. Marrë më 28 nëntor 2016.
  2. ^ "The Chess Grandmaster Who Doubled as a Concert Pianist" (në anglisht). 28 nëntor 2016. Marrë më 12 maj 2019.
  3. ^ "Прославленный гроссмейстер Марк Тайманов: 'И мой сын, и внучка обожают возиться с малышами'" Arkivuar 25 prill 2012 tek Wayback Machine (rusisht). JewishNews.com.ua., accessed 31 October 2011.
  4. ^ "Interview with Irina Taymanova"
  5. ^ Grigory Taimanov's (brother) Prison File
  6. ^ a b "Irina Taimanova: 'I collect impressions about people'". Interview with Mark Taimanov's sister by the 33.6 Million Club woman's magazine (in Russian and English)
  7. ^ "Mark Taimanov as a «Renaissance man»" article, The School Of Life daily magazine, 14 December 2016 (në rusisht)
  8. ^ "During my childhood there was no domestic antisemitism in Leningrad at all; only after the war I learned that somebody considered me a Jew (I'm quarter-Jewish by birth), as it turned out I wasn't quite fitting for such responsible task as visiting the Stalin's funeral with a delegation". Interview by Moskovskij Komsomolets, 4 March 2005 (in Russian)
  9. ^ JINFO (16 gusht 1985). "Jewish Chess Players" (në anglisht). Jinfo.org. Marrë më 20 tetor 2013.
  10. ^ "Mark Taimanov at 85". Chess in Translation (në anglisht). 15 shkurt 2011.
  11. ^ Andrew Soltis (2016). Soviet Chess 1917-1991 (në anglisht). McFarland & Company. fq. 210. ISBN 9781476611235.
  12. ^ "Going strong at 85 – Mark Taimanov's birthday" (në anglisht). ChessBase. 16 shkurt 2011. Marrë më 13 prill 2011.
  13. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura interview
  14. ^ Марк Тайманов."Победа" от Микояна, шахматы от Фиделя (në rusisht). Sport-Express. 21 gusht 2009. Marrë më 21 gusht 2009.[lidhje e vdekur]
  15. ^ "Однажды с... / Марк Тайманов" Arkivuar 23 korrik 2012 tek Archive.today (rusisht). Channel One, accessed 31 October 2011.
  16. ^ "Going strong at 85 – Mark Taimanov's birthday" (në anglisht). ChessBase. 16 shkurt 2011. Marrë më 20 tetor 2013.
  17. ^ Musical theatre director's faculty Arkivuar 24 prill 2016 tek Wayback Machine në faqen zyrtare të Konservatorit të Shën Petersburgut (rusisht)
  18. ^ Irina Taimanova. Benefit talk-show nga Tsarskoye Selo TV (rusisht)

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Mark_Taimanov&oldid=2778121"