Monoliti

Një monolit është një tipar gjeologjik që përbëhet nga një gur ose shkëmb i vetëm masiv, siç janë disa male. Erozioni zakonisht ekspozon formacionet gjeologjike, të cilat shpesh janë të përbëra nga shkëmb magmatik ose metamorfik shumë i fortë dhe i ngurtë. Disa monolite janë tapa vullkanike, lavë e ngurtësuar që mbush vrimën e një vullkani të shuar.

Në arkitekturë, termi ka një mbivendosje të konsiderueshme me megalitin, i cili normalisht përdoret për parahistorinë, dhe mund të përdoret në kontekstet e arkitekturës së skalitur në shkëmb që mbetet e bashkangjitur në shkëmbin e ngurtë, si në kishën monolitike, ose për gurë jashtëzakonisht të mëdhenj si obeliskët, statujat, kolonat monolitike ose arkitratë të mëdhenj, që mund të jenë zhvendosur në një distancë të konsiderueshme pas nxjerrjes së gurëve. Mund të përdoret gjithashtu për erratikë të mëdhenj akullnajash të lëvizur nga forcat natyrore.
Fjala rrjedh, nëpërmjet latinishtes monolithus, nga fjala e lashtë greke μονόλιθος (monólithos), nga μόνος (mónos) që do të thotë "një" ose "i vetëm" dhe λίθος (líthos) që do të thotë "gur".