Ortodoksia Lindore

Katedralja e Shpëtimit të Popullit Ortodoks Rumun në Bukuresht është kisha më e lartë ortodokse lindore në botë.

Ortodoksia Lindore, e njohur ndryshe si Krishtërimi Ortodoks Lindor ose Krishtërimi Bizantin, është një nga tre degët kryesore të Krishterimit Kalqedonas, së bashku me Katolicizmin dhe Protestantizmin. Ashtu si Pentarkia e mijëvjeçarit të parë, Kisha Ortodokse Lindore kryesore (ose "kanonike") është e organizuar në kisha autoqefale të pavarura nga njëra-tjetra. Në shekullin e 21-të, numri i kishave autoqefale kryesore është shtatëmbëdhjetë; ekzistojnë edhe kisha autoqefale të panjohura nga ato kryesore. Kishat autoqefale zgjedhin primatin e tyre. Kishat autoqefale mund të kenë juridiksion (autoritet) mbi kishat e tjera, disa prej të cilave kanë statusin e "autonome", që do të thotë se ato kanë më shumë autonomi sesa eparkitë e thjeshta.

Shumë nga këto juridiksione korrespondojnë me territoret e një ose më shumë shteteve moderne; Patriarkana e Moskës, për shembull, korrespondon me Rusinë dhe disa nga shtetet e tjera post-sovjetike. Ato mund të përfshijnë gjithashtu metropole, peshkopata, famulli, manastire ose metoki periferike që korrespondojnë me diasporat që mund të ndodhen edhe jashtë vendit ku banon primati (p.sh., rasti i Patriarkatit Ekumenik të Kostandinopojës, territori kanonik i së cilës ndodhet pjesërisht në Greqinë veriore dhe në lindje); ndonjëherë ato mbivendosen (rasti i Moldavisë ku juridiksionet e patriarkëve të Bukureshtit dhe të Moskës mbivendosen).

Përhapja e Ortodoksisë Lindore filloi në zonën lindore të Pellgut Mesdhetar brenda kulturës bizantine greke. Komunitetet e saj ndajnë një kuptim, mësim dhe ofiqe me ngjashmëri të madhe, me një ndjenjë të fortë të të parit të njëri-tjetrit si pjesë të një Kishe. Adhuruesit e Krishterimit Ortodoks Lindor e pikësojnë vitin e tyre sipas kalendarit liturgjik të kishës së tyre. Ortodoksia Lindore pohon se Fryma e Shenjtë buron nga Ati dhe e hedh poshtë klauzolën Filioque ("dhe Biri") të shtuar në Kredon e Nikeas nga Kisha Latine, me arsyetimin se nuk u thirr asnjë sinod për shtimin.

Shiko edhe

• Katolicizmi
• Protestantizmi
• Krishtërimi