Parku Kombëtar i Lumit të Egër Vjosa
| Parku Kombëtar i Lumit të Egër Vjosa |
|---|
Parku Kombëtar i Lumit të Egër Vjosa është një park kombëtar që ndodhet në jug të Shqipërisë. Lumi Vjosa është parku i parë kombëtar i lumit të egër në Evropë që u caktua më 15 mars 2023. [1] Parku është shpallur ekosistem natyror me vendim të Këshillit të Ministrave, në zbatim të ligjit 81/2017 “Për Zonat e Mbrojtura”. [2] Lugina e lumit konsiderohet pika e nxehtë e biodiversitetit të Shqipërisë, duke ofruar habitate ujore ideale për mbi 1100 lloje të kafshëve të egra, duke përfshirë lundërrat, shkaba e rrezikuar egjiptiane dhe rrëqebullin ballkanik të rrezikuar në mënyrë kritike. [3]
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Vjosa u shpall parku i parë kombëtar i lumit të egër në Evropë në një ceremoni të organizuar në Tepelenë më 15 mars 2023, ku ishte i pranishëm edhe kryeministri shqiptar Edi Rama, i cili finalizoi një nismë të përbashkët shumëvjeçare të Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit, në bashkëpunim me organizatën mjedisore Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) si edhe organizata të ndryshme lokale së bashku me aktorë te shoqërise . [4]
Vjosa, nga burimi deri në derdhjen e saj në detin Adriatik – duke përfshirë degët e saj kryesore ( Drino, Kardhiq, Bënçë, Shushicë ) – mori një mbrojtje kombëtare si një lum i egër, me rrjedhje të lirë, në dobi të popullsisë vendase dhe habitatit natyror përreth tij. [5]
Gjeografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit].jpg)
Mbi një gjatësi prej 270 kilometres (170 mi),190 km prej të cilave ndodhen në Shqipëri, lumi rrjedh natyrshëm i patrazuar nëpër kanione të ngushta, pragje, ishuj dhe kthesa që krijojnë gjarpërime me peizazhe tërheqëse.
Parku në tërësi ka një sipërfaqe të kombinuar prej 12727 ha (127.27 km2) dhe i është dhënë një përcaktim IUCN Kategoria II që synon ta mbrojë atë nga digat, nxjerrja e zhavorrit dhe aktivitetet e tjera të dëmshme, duke siguruar integritetin e tij ekologjik duke lejuar proceset natyrore të ndodhin dhe mbështesin popullatën e specieve të saj vendase. [6]
Flora dhe fauna
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Parku është shtëpia e mbi 1100 llojeve të kafshëve të egra. [7] Në park gjenden 257 lloje zogjsh, 31 lloje peshqish, 70 lloje gjitarësh dhe 150 lloje insektesh me krahë, nga të cilat 13 janë në Listën e Kuqe të Llojeve të Kërcënuara të Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës. [8]
Shihni gjithashtu
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Ministria e Turizmit dhe Mjedisit e Shqipërisë (2023-03-17). "Vjosa, krijohet Parku i Parë Kombëtar i një lumi të egër në Evropë". turizmi.gov.al. Arkivuar nga origjinali më 2025-01-31. Marrë më 2025-01-31.
- ^ "Histori Suksesi: Lumi Vjosa shpallet Park Kombëtar". ecoalbania.org. Qendra për Mbrojtjen e Ekosistemeve Natyrore në Shqipëri. Arkivuar nga origjinali më 7 tetor 2024. Marrë më 31 janar 2025.
- ^ McVeigh, Karen. "'Historic moment' for nature as Europe's first wild river national park announced in Albania" (në anglisht). The Guardian. Marrë më 15 mars 2023.
- ^ "Lumi Vjosa shpallet "Park Kombëtar"". akzm.gov.al. Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura. Arkivuar nga origjinali më 13 tetor 2024. Marrë më 16 mars 2023.
- ^ "Vendime të miratuara në mbledhjen e Këshillit të Ministrave". kryeministria.al. Marrë më 13 mars 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Various authors (2018). "The Vjosa catchment – a natural heritage" (PDF). Zobodat.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Albania boasts Europe's first wild river national park". Lonely Planet (në anglisht). Marrë më 2023-05-06.
- ^ "Biodiversity". www.vjosanationalpark.al. Marrë më 2023-05-06.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)