Perëndesha
Një perëndeshë është një hyjni femër.[1] Në shumë kultura të njohura, perëndeshat shpesh lidhen me shtatzëninë e mirëfilltë ose metaforike ose me role të imagjinuara femërore të lidhura me mënyrën se si gratë dhe vajzat perceptohen ose priten të sillen. Kjo përfshin temat e tjerrjes, thurjes, bukurisë, dashurisë, seksualitetit, amësisë, familjes, krijimtarisë dhe pjellorisë (e ilustruar nga kulti i lashtë i perëndeshës së nënës). Shumë perëndesha kryesore lidhen gjithashtu me magjinë, luftën, strategjinë, gjuetinë, bujqësinë, mençurinë, fatin, tokën, qiellin, fuqinë, ligjet, drejtësinë dhe më shumë. Disa tema, të tilla si mosmarrëveshja ose sëmundja, të cilat konsiderohen negative brenda konteksteve të tyre kulturore, gjithashtu gjenden të lidhura me disa perëndesha. Ka po aq perëndesha të përshkruara dhe të kuptuara ndryshe sa ka perëndi mashkullore, që ndryshojnë formën ose asnjanës.
Në disa besime, një figurë e shenjtë femërore zë një vend qendror në lutjet dhe adhurimet fetare. Për shembull, Shaktizmi (një nga tre sektet kryesore hindu), mendon se hyjnia përfundimtare, burimi i gjithë realitetit, është Mahadevi (Hyjnesha Supreme) dhe në disa forma të Shaivizmit Tantric, çifti Shiva dhe Shakti janë parimi përfundimtar (me perëndeshën që përfaqëson fuqinë aktive dhe krijuese të Zotit). Ndërkohë, në Budizmin Vajrayana, realiteti përfundimtar shpesh shihet si i përbërë nga dy parime të përshkruara si dy hyjni në bashkim (yab yum, "baba-nënë") që simbolizojnë jo-dualitetin e dy parimeve të urtësisë së përsosur (femër) dhe dhembshurisë së aftë (mashkull).[2]
Fetë politeiste, duke përfshirë rindërtuesit politeistë, nderojnë perëndesha dhe perëndi të shumta dhe zakonisht i shohin ato si qenie diskrete dhe të ndara. Këto hyjni mund të jenë pjesë e një panteoni, ose rajone të ndryshme mund të kenë hyjnitë tutelare.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Ellwood, Robert S.; Alles, Gregory D. (2007). The encyclopedia of world religions. Internet Archive. New York : Facts on File. ISBN 978-0-8160-6141-9.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Simmer-Brown, Judith (2002-12-10). Dakini's Warm Breath: The Feminine Principle in Tibetan Buddhism (në anglisht). Shambhala Publications. ISBN 978-0-8348-2842-1.