Sintra

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Sintra
Popullsia
 • Gjithsej377.835
{{{postal_code_type}}}
2714
Faqja zyrtarehttp://www.cm-sintra.pt

Sintra (shqiptimi portugez: [ˈsĩtɾɐ]) është një komunë në nënrajonin e Grande Lisboa (Rajonit të Lisbonës), Portugali, që konsiderohet pjesë e Rivierës portugeze. Komuna përmban dy qytete: Queluz dhe Agualva-Cacém. Popullsia në vitin 2011 ishte 377,835,[1] në një sipërfaqe prej 319.23 square kilometres (123.26 sq mi).[2]

Sintra është i njohur për shumë monumente arkitekturore romantike të shekullit të 19-të, e cila ka rezultuar në klasifikimin e saj nga UNESCO si një Vend të Trashëgimisë Botërore. Edhe pse trashëgimia e saj në ndërtesa dhe natyra është fytyra më e dukshme e individualitetit historik të Sintrit, një trashëgimi letrare e tërë e ka bërë zonën një referencë legjendare në kulturën portugeze. Ajo është bërë një qendër e madhe turistike, e vizituar nga shumë udhëtarë që udhëtojnë nga kryeqyteti Lisbonë. Përveç maleve Sintra dhe Parkut Natyror të Sintra-Cascais, famullitë e qytetit Sintra janë të mbushura me veçori, prona, kështjella dhe ndërtesa të tjera mbretërore, duke përfshirë Castelo dos Mouros mesjetare, Pena National Palace dhe Pallati Kombëtar Sintra.

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kështjella e Moors, në kodrat e Sintra
Prona e stilit arabik Monserrate në një kodër tjetër në afërsi të qytetit të Sintra
Pallati i Sintra, për një kohë të gjatë qëndrimi i familjes mbretërore gjatë verës

Rrënojat më të hershme të okupimit njerëzor u zbuluan në Penha Verde: këto gjurmë dëshmojnë për një pushtim që daton në fillim të Paleolitit.[3] Rrënjët e krahasueshme u gjetën në një vend të hapur në São Pedro de Canaferrim, së bashku me kapelën e Castelo dos Mouros (Kalaja maurike), që datojnë nga Neolitike, dhe përfshijnë qeramika të zbukuruara dhe enë mikrolitike nga shekulli i pestë para Krishtit. Fragmente qeramike të gjetura në vend, duke përfshirë shumë vazo të vonë të Chalcolithic nga malet e Sintra sugjerojnë se në mes të mijëvjeçarit të katërt dhe të tretë pes, rajoni (afër fshatit aktual Sintra) ishte i pushtuar nga një vendbanim neolitik/çaloktik, me karakteristika të krahasueshme me vendbanimet e fortifikuara në Lisbonë dhe Setubal. Provat e zbuluara në Quinta das Sequoias dhe São Pedro de Canaferrim dallojnë në mënyrë dramatike me ato mbetje të zbuluara në qytetin e rrethuar me mure të Penha Verde dhe monumentin funeral të Bella Vista. Gjurmët e disa mbetjeve të Epokës së Bronzit u zbuluan gjithashtu në shumë vende në malet Sintra, duke përfshirë pranë qytetit, në zonën Monte do Sereno dhe një vendbanim të vonë të Bronzit brenda kështjellës maure që daton në shekujt IX-VI pes. Objekti më i famshëm nga kjo periudhë është e ashtuquajtura "Kular Sintra", një qafore ari e Epokës së Mesme të Bonzit e gjetur afër qytetit në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë, e cila që nga viti 1900 ka qenë pjesë e koleksionit të Muzeut Britanik. Relativisht afër, në Santa Eufemia da Serra, është një vendbanim i Epokës së Hekurit ku u zbuluan objekte nga fiset indigjene dhe popujt e origjinës mesdhetare (kryesisht nga periudha punike). Këto datojnë që nga shekulli i 4-të, para romanizimit të gadishullit, i cili në zonën e Foz do Tejo ndodhi në mes të shekullit të 2-të pes.

Afërsia e një qendre të madhe tregtare (Olisipo) e themeluar nga fiset Turduli në gjysmën e parë të mijëvjeçarit të parë të erës sonë, do të thoshte se rajoni i Sintrës ishte i ndikuar nga vendbanimi njerëzor nëpër epoka të ndryshme, kultura që kanë lënë mbetjet në zonë edhe sot . Toponimi Sintra rrjedh nga Suntria mesjetare dhe tregon për një shoqatë me kultura radikale Indo-Europiane; fjala përkthen në yll ose diell të ndritshëm, zakonisht të rëndësishëm në ato kultura. [3]Marcus Terentius Varro dhe Cadizian Lucio Junio Moderato Columela e quajti vendin si "mali i shenjtë" dhe Ptolemeun e përmend atë si "malet e hënës".[3]


Mbretëria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Mbetjet e kishëzës së São Pedro de Canaferrim, të ndërtuara nga Afonso Henriques pas dorëzimit të Moorsëve në Sintra

Në korrik 1109, Konti Henry rimori Kështjellën e Sintra.[3] Kjo u parapri një vit më parë nga një përpjekje e Princit Sigurd, biri i Magnus III të Norvegjisë, për të pushtuar kështjellën nga Moorsët gjatë udhëtimit të tij për në Tokën e Shenjtë. Forcat e Sigurd-it u zbarkuan në grykën e lumit Colares por nuk arritën të merrnin kështjellën. Vetëm pas pushtimit të Lisbonës, në tetor 1147, nga Afonso Henriques (mbështetur nga kryqtarët), kështjella u dorëzua në nëntor. [3] Ajo u integrua nën sundimin e krishterë së bashku me Almada dhe Palmela pas dorëzimit të tyre. Afonso Henriques themeloi Kishën e São Pedro de Canaferrim brenda mureve të Kalasë maure për të shënuar suksesin e tij.[3]

Më 9 janar 1154, Afonso Henriques nënshkroi një akt (statut) për qytetin e Sintra, me të gjitha shenjat mbretërore të saj përkatëse. Akti themeloi komunën e Sintra, territori i së cilës përfshinte një zonë të madhe, eventualisht të ndarë në katër famullitë e mëdha: São Pedro de Canaferrim (në kështjellë); São Martinho (në qytetin e Sintra); Santa Maria; Dhe São Miguel (në selinë kishtare të Arrabalde).[3] Selia e hershme komunale, qyteti i Sintra, ishte qendra e një komuniteti të rëndësishëm sefardik, me një sinagogë dhe një çerek. Ky komunitet nuk u kufizua vetëm në qytetin e Sintrës: enklavat përmenden gjatë mbretërimit të mbretit Denis në Colares, por ishin të shtyrë nga fluksi i krerëve të krishterë.[3]

Monumentet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Peizazhi Kulturor i Sintra
UNESCO World Heritage Site
Referenca723
Fasada e përparme dhe shatërvani i Pallatit Kombëtar Queluz
Pallati Kombëtar i Sintra. Pallati më i mirë i ruajtur mesjetar i Mbretëror në Portugali, i banuar pak a shumë në mënyrë të vazhdueshme nga fillimi i shekullit të 15-të deri në fund të shekullit të 19-të.
Një paraqitje e shkurtër e Pallatit Kombëtar të Pena nga Kalaja e Moors

Komuna ka një numër të madh ndërtesash arkitekturore të ruajtura ose të klasifikuara:

Prehistorike[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Dolmen e Adrenunes (Portugalisht: Anta de Adrenunes)
  • Dolmen e Agualva (Portugalisht: Anta de Agualva/Anta do Carrascal)
  • Dolmen e Estria (Portugalisht: Anta da Estria)
  • Dolmen e Monte Abraão (Portugalisht: Anta de Monte Abraão)
  • Monument prehistorik i Praia das Maçãs (Portugalisht: Monumento Pré-Histórico de Praia das Maçãs)
  • Varri Tholos i Monge (Portugalisht: Tholos do Monge)

Qytetare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Aguas Livres Aqueduct-Sintra Line (Portugalisht: Aqueduto das Águas Livres-Troço de Sintra)
  • Prona Penha Verde (Portugalisht: Quinta de Penha Verde/Quinta do Fonte de El'Rei)
  • Rezidencë e Penha Verde (Portugalisht: Solar da Quinta de Penha Verde)
  • Pallati kombëtar Pena (Portugalisht: Convento de São Jerónimo/Palácio Nacional de Pena)
  • Pallati kombëtar Queluz (Portugalisht: Palácio Nacional de Queluz)
  • Pallati kombëtar Sintra (Portugalisht: Palácio Nacional de Sintra/Palácio da Vila)
  • Palacette of the Counts of Almeida-Araújo (Portugalisht: Palácio Pombal/Palacete dos Condos de Almeida Araújo)
  • Pillory of Colares (Portugalisht: Pelourinho de Colares)
  • Quinta da Regaleira duke përfshirë Pallatin dhe Kishën
  • Pallati Monserrate
  • Pallati Seteais
  • Pallati Ramalhão

Kulturore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Casa da Marioneta de Sintra - https://web.archive.org/web/20170423012254/http://casadamarioneta.com/

Valdevinos Associação Kulturore - http://www.valdevinos.net

Ushtarake[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fetare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Kisha e Santa Maria (Portugalisht: Igreja Paroquial de Santa Maria)
  • Manastiri Penha Longa (Portugalisht: Convento de Penha Longa)
  • Convento dos Capuchos

Qytetet binjake[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sintra është binjakëzuar me qytetet e mëposhtme:

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Instituto Nacional de Estatística
  2. ^ "Direção-Geral do Território". Arkivuar nga origjinali më 29 shtator 2014. Marrë më 14 maj 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b c d e f g h Câmara Municipal, red. (2011). "Sintra e a sua Historia" (në portugalisht). Sintra, Portugal: Câmara Municipal de Sintra. Arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2011. Marrë më 10 tetor 2011.(Portuguese). Câmara Municipal de Sintra (2011). Vizituar në 10 tetor 2011.

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]