Inteligjenca

Mençuria (lat. intelligentia, nga fjalët inter- ndër; lego - lidh; përzgjedh, kuptoj) është tërësia e funksioneve të lindura njohëse, përshtatëse dhe përfytyruese, të krijuara nga veprimtaria trunore e njeriut dhe e disa kafshëve. Përkufizohet edhe si aftësia e arsyetimit, kuptimit, zgjidhjes së problemeve, rrokjen e ideve dhe gjuhës. Megjithëse shumë dijetarë e mendojnë konceptin e mençurisë si një fushë më të gjerë, shumë rryma psikologjike e cilësojnë mençurinë si dallim mes formave të personalitetit si karakterin, krijimtarinë apo diturinë.

Në psikologji, është aftësia e përgjithëshme mendore që ka të bëjë me njehsimin, arsyetimin, dallimin e përkatësive dhe ngjashmërive, mësimin e shpejtë, ruajtjen dhe rikthimin e informacionit, duke përdorur një gjuhë të rrjedhëshme, renditjen, përgjithesimin, dhe përshtatshmërinë me gjendjet (rrethanat) e reja. Alfred Binet, një psikolog francez, e ka përkufizuar mençurinë si tërësia e ecurive mendore lidhur me përshtatjen ndaj mjedisit. Megjithëse ka prirje të shumta që e shohin mençurinë vetëm si një funksion kuptimor apo njohës, dëshmi të shumta parashtrojnë se mençuria ka shumë veçori të tjera. Nuk ka ndonjë përkufizim të pranuar përgjithshësisht mbi mençurinë. Ka pasur shumë përpjekje për matjen e mençurisë, dëshmia më e mirë dhe prova e standartizuar është matja sasinë e mençurisë njerëzore (SM, ang. IQ). SM është shuma e moshës mendore (zakonisht e shprehur në përqindje %) dhe përdoret shpesh si tregues i zhvillimit mendor.

Në pedagogji, mençuria është aftësia e mësimit apo kuptimit apo marrdhënia me apo gjendjet e reja. Mençuria mendohet zakonisht si rrjedhje nga një ndërthurje e veçorive të trashëguara dhe ndikuesve mjedisorë (zhvillimorë dhe shoqërorë). Kjo çështje është shumë e debatueshme, dhe shumë shkencëtarë janë përpjekur të tregojnë se as biologjia (veçanërisht genet) apo mjedisi (veçanërisht kushtet që pasqyrojnë klasën ekonomiko-shoqërore) nuk janë përgjegjës për krijimin e dallimit në mençuri.

Intelligjenca shoqërore

Intelligjenca sociale përbën aftësinë e krijimit të marrëdhënieve në mënyrë të vlefshme dhe të ftytshme shoqërisht të pranueshme. Përkufizimi i parë i konceptit i përket viteve 1922 falë studimeve të psikologut amerikan Edward Lee Thorndike.

Thënie

• "Mençuria është ajo që përdorim kur nuk dimë ç´të bëjmë". - Jean Piaget
• "Nuk është e vërtetë se jam më i mençur, unë u qëndroj më gjatë problemeve mbi kokë" - Albert Ajnshtajn
• "Asgjë në botë nuk është e ndarë me kaq drejtësi se sa mençuria. Gjithkush beson, se ai ka mjaft prej saj." - Rene Descartes

Shiko edhe

• Psikometrika

Lidhje të jashtme

• Stampa:ItMençuria