Ernest Rutherford: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v r2.7.1) (roboti shtoj: als:Ernest Rutherford
No edit summary
Rreshti 10: Rreshti 10:
* 3. Vetëm shumë pak grimca alfa nuk përshkonin pllakën dhe ktheheshin prapa.
* 3. Vetëm shumë pak grimca alfa nuk përshkonin pllakën dhe ktheheshin prapa.


Duke u menduar rreth ketyre rezultateve, Rutherfordi u perpoq te merrte me mend se cfare takonin grimcat alfa kur pershkonin pllaken.
Duke u menduar rreth këtyre rezultateve, Rutherfordi u përpoq te merrte me mend se çfarë takonin grimcat alfa kur përshkonin pllaken.


Pothuajse te gjitha grimcat pershkojne pllaken duke e lene te pademtuar: ato nuk gjenin pergese qe t'i ndalonin dhe trajektorja e tyre mbetej e pandryshuar. Grimcat e pakta qe ktheheshin pas, gjenin nje pengese te pakapercyeshme, megjithate shume e vogel meqenese ndodhia ngjet vetem rralle here. Rutherfordi doli ne konkuzionin se kjo pengese duhej te ishe berthama e vogel, e rende, e pajisur me ngarkese pozitive, meqe grimcat alfa qe shmangen nga levizja drejtvizore jane ato, trajektorja e te cilave kalon afer berthamave pozitive.
Pothuajse te gjitha grimcat përshkojnë pllaken duke e lene te pademtuar : ato nuk gjenin përgese t'i ndalonin dhe trajektorja e tyre mbetej e pandryshuar. Grimcat e pakta ktheheshin pas, gjenin një pengese te pakapercyeshme, megjithatë shume e vogël meqenese ndodhia ngjet vetëm rralle here. Rutherfordi doli konkuzionin se kjo pengese duhej te ishe bërthama e vogël, e rende, e pajisur me ngarkese pozitive, meqë grimcat alfa shmangen nga lëvizja drejtvizore janë ato, trajektorja e te cilave kalon afër bërthamave pozitive.


Rezultatet eksperimentale te arritura nga Rutherfordi dhe te vertetuara edhe nga studiues te tjere lejuan te perpunohet i ashtequajturi model atomik berthamor. Ne te cilin, atomi paraqitej si nje sfere, ne qender te se ciles eshte e vendosur berthama, dhe elektronet rrotullohen rreth berthames duke ndjekur orbitale eliptike si ato te planeteve rreth diellit dhe per kete shkak, ky model u njoh edhe si modeli planetar. Nese atomin do ta krahasonim me nje stadium futbolli, berthama e tij do te ishte sa nje kokerr arre ne mes te stadiumit. Vellimi i atomit perputhet me hapesiren e zene nga elektronet ne levizje te vazhdueshme perreth berthames, dhe eshte nje milion miliard here me e madhe, prandaj atomi ka nje diameter qe eshte rreth njeqind mije here me i madh se ai i berthames se tij.
Rezultatet eksperimentale te arritura nga Rutherfordi dhe te vërtetuara edhe nga studiues te tjerë lejuan te përpunohet i ashtequajturi model atomik bërthamor. te cilin, atomi paraqitej si një sfere, qendër te se cilës është e vendosur bërthama, dhe elektronet rrotullohen rreth bërthames duke ndjekur orbitale eliptike si ato te planeteve rreth diellit dhe për ketë shkak, ky model u njoh edhe si modeli planetar. Nëse atomin do ta krahasonim me një stadium futbolli, bërthama e tij do te ishte sa një kokerr arre mes te stadiumit. Vellimi i atomit përputhet me hapësirën e zëne nga elektronet lëvizje te vazhdueshme përreth bërthames, dhe është një milion miliard here me e madhe, prandaj atomi ka një diametër është rreth njëqind mije here me i madh se ai i bërthames se tij.


[[Kategoria:Çmimi Nobel për Kimi]]
[[Kategoria:Çmimi Nobel për Kimi]]

Versioni i datës 25 mars 2012 19:02

Skeda:Ernest Rutherford.jpg
Ernest Rutherford

Sir Ernest Rutherford, Baron i parë Rutherford of Nelson, lindi më 30 gusht 1871Brightwater afër NelsonZelandë e re dhe vdiq më 19 tetor 1937Cambridge. Ishte nga Zelanda e Re, por punoi në Angli si studiues i fizikës bërthamore. Në vitin 1908 mori çmimin Nobel. Dhe që nga viti 1931 ishte baron i Rutherford of Nelson.

Eksperimenti

Në vitin 1911 fizikani neozelandez Ernest Rutherford dhe bashkëpunëtoret e tij kryen një eksperiment, i cili më pas u bë historik, në një laborator të Universitetit të Kembrixhit, në Britaninë e Madhe. Ai i kishte vene si qellim vetës të vërtetonte vlefshmërinë e modelit atomik të Thomsonit përmes vëzhgimit të sjelljes së grimcave alfa të lëshuara me shpejtësi shumë të madhe kundër një pllakë shumë të hollë floriri.

Përfundimet e vërejtura qene si më poshtë :

  • 1. Pjesa më e madhe e grimcave alfa përshkonte pllakën metalike sikur ajo të mos përbente asnjë pengese.
  • 2. Disa grimca alfa pësonin një devijim pak a shumë të madh në krahasim me vijën imagjinare pingul mbi pllake.
  • 3. Vetëm shumë pak grimca alfa nuk përshkonin pllakën dhe ktheheshin prapa.

Duke u menduar rreth këtyre rezultateve, Rutherfordi u përpoq te merrte me mend se çfarë takonin grimcat alfa kur përshkonin pllaken.

Pothuajse te gjitha grimcat përshkojnë pllaken duke e lene te pademtuar : ato nuk gjenin përgese që t'i ndalonin dhe trajektorja e tyre mbetej e pandryshuar. Grimcat e pakta që ktheheshin pas, gjenin një pengese te pakapercyeshme, megjithatë shume e vogël meqenese ndodhia ngjet vetëm rralle here. Rutherfordi doli në konkuzionin se kjo pengese duhej te ishe bërthama e vogël, e rende, e pajisur me ngarkese pozitive, meqë grimcat alfa që shmangen nga lëvizja drejtvizore janë ato, trajektorja e te cilave kalon afër bërthamave pozitive.

Rezultatet eksperimentale te arritura nga Rutherfordi dhe te vërtetuara edhe nga studiues te tjerë lejuan te përpunohet i ashtequajturi model atomik bërthamor. Në te cilin, atomi paraqitej si një sfere, në qendër te se cilës është e vendosur bërthama, dhe elektronet rrotullohen rreth bërthames duke ndjekur orbitale eliptike si ato te planeteve rreth diellit dhe për ketë shkak, ky model u njoh edhe si modeli planetar. Nëse atomin do ta krahasonim me një stadium futbolli, bërthama e tij do te ishte sa një kokerr arre në mes te stadiumit. Vellimi i atomit përputhet me hapësirën e zëne nga elektronet në lëvizje te vazhdueshme përreth bërthames, dhe është një milion miliard here me e madhe, prandaj atomi ka një diametër që është rreth njëqind mije here me i madh se ai i bërthames se tij.