Presidenti i Shqipërisë: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Rreshti 14: | Rreshti 14: | ||
==Procedura e zgjedhjes së Presidentit== |
==Procedura e zgjedhjes së Presidentit== |
||
Procedura e zgjedhjes së Presidentit është paraparë në nenin 87 i cili ka |
Procedura e zgjedhjes së Presidentit është paraparë në nenin 87 i cili ka gjashtë pika dhe sipas tij kandidati për President i propozohet Kuvendit nga një grup prej jo më pak se 20 deputetësh. Një deputet nuk lejohet të propozojë në të njëjtën kohë më shumë se një kandidat. |
||
Presidenti i Republikës zgjidhet me votim të fshehtë dhe pa debat nga Kuvendi. Për zgjedhjen e Presidentit, Kuvendi zhvillon deri në pesë votime. Votimi i parë zhvillohet jo më vonë se shtatë ditë nga fillimi i procedurës për zgjedhjen e Presidentit. Secili nga votimet e tjera zhvillohet jo më vonë se shtatë ditë nga përfundimi pa sukses i votimit pararendës. Votimi quhet i kryer edhe kur në konkurrim nuk paraqitet asnjë kandidat. Në votimin e dytë, të tretë dhe të katërt mund të paraqiten kandidatë të rinj, sipas kushteve të paragrafit të parë si më sipër. |
|||
Presidenti zgjidhet në votimin e parë, të dytë ose të tretë kur një kandidat merr jo më pak se tri të pestat e votave të të gjithë anëtarëve të Kuvendit. Në votimin katërt dhe të pestë zgjidhet President kandidati që siguron më shumë se gjysmën e votave të të gjithë anëtarëve të Kuvendit. |
|||
Në rast se në votim asnjë kandidat nuk ja arrin që të fitojë shumicën (3/5) e votave, brenda shtatë ditëve organizohet një votim i dytë. Po që se edhe në këtë votim nuk ka kandidat me shumicë të votave brenda shtatë ditëve organizohet një votim i tretë. |
|||
Votimi i pestë zhvillohet kur në votimin e katërt asnjë kandidat nuk ka siguruar shumicën e kërkuar të votave. Votimi i pestë zhvillohet vetëm midis dy kandidatëve që kanë marrë më shumë vota në votimin e katërt. Në rast se ka më shumë se dy kandidatë me të njëjtin numër votash, kandidati që merr pjesë në votim caktohet me short. |
|||
Në rast se nuk ka |
Në rast se pas votimit të katërt nuk ka mbetur asnjë kandidat në konkurrim, për këtë votim mund të paraqiten kandidatë të rinj, sipas kushteve të paragrafit të parë si më sipër. Kur paraqiten më shumë se dy kandidatë, votimi zhvillohet midis dy kandidatëve që kanë siguruar numrin më të lartë të deputetëve propozues. |
||
Në rast se edhe pas votimit të pestë asnjë kandidat nuk siguron shumicën e kërkuar, ose kur pas votimit të katërt pa sukses nuk paraqitet asnjë kandidaturë e re, Kuvendi shpërndahet. Zgjedhjet e reja zhvillohen brenda 45 ditëve nga shpërndarja e tij. |
|||
⚫ | |||
Në rast se edhe në votimin e katërt asnjëri prej dy kandidatëve nuk ka marrë shumicën e kërkuar, bëhet një votim i pestë. |
|||
Në rast se edhe pas votimit të pestë asnjëri prej dy kandidatëve nuk ka marrë shumicën e kërkuar, Kuvendi shpërndahet dhe brenda 60 ditëve bëhen zgjedhjet e reja të përgjithshme. |
|||
Kuvendi i ri zgjedh Presidentin sipas procedurës së parashikuar nga paragrafët 1 deri në 7 të këtij neni. Në rast se edhe Kuvendi i ri nuk e zgjedh Presidentin, ai shpërndahet dhe brenda 60 ditëve bëhen zgjedhje të reja të përgjithshme. |
|||
⚫ | |||
==Mandati i Presidentit== |
==Mandati i Presidentit== |
Versioni i datës 22 maj 2012 15:06
Ky artikull është pjesë e një serie në |
Sistemin shtetëror të Shqipërisë |
---|
Presidenti i Shqipërisë apo Institucioni kushtetues i Presidentit të Republikës sipas Kushtetutës së Shqipërisë është kryetari i shtetit. Kryetar i Republikës së Shqipërisë është Presidenti Bamir Topi.
Në Kushtetutën e Republiks së Shqiperisë është përcaktuar mënyra e zgjedhjes, mandatit, shkarkimit ose të zëvendësimit të Presidentit të Republikës.
Kushtet për zgjedhjen e Presidentit të Republikës së Shqipërisë janë të parapara në nenin 86 të Kushtetutës. Sipas këtij neni Presidenti i Republikës është kryetar shteti dhe përfaqëson unitetin e popullit. Si president mund të zgjidhen vetëm personat me moshë mbi 40 vjeçare me shtetësi shqiptar nga lindja dhe që së paku dhjetë vitet e fundit i kanë kaluar në Shqipëri.
Historia
- Artikulli kryesor : Kryetarët e Shqipërisë
Përfundimi i luftës së Dytë Botërore dhe çlirimi i Shqipërisë më 1944 u shoqërua me zgjedhjet e para parlamentare të dhjetorit vitit 1945 dhe me kalimin e funksionit të Kryetarit të Shtetit në organ kolegjial, si Presidium i Kuvendit Popullor. Në periudhën 11 janar 1946 – 12 dhjetor 1990, gjatë të cilës Shqipëria udhëhiqej nga komunistët, funksionet e Kryetarit të Shtetit u kryen nga Omer Nishani (10 janar 1946 - 1 gusht 1953), Haxhi Lleshi (1 gusht 1953 - 22 nëntor 1982) dhe Ramiz Alia (22 nëntor 1982 – 22 shkurt 1991). Më 22 shkurt 1991 u krijua Këshilli Presidencial i drejtuar nga Ramiz Alia, i cili i ushtroi funksionet deri më 30 prill 1991.
Më 30 prill 1991 me zgjedhjen e Presidentit të parë të Republikës parlamentare nga ana e një parlamenti shumëpartiak, krijohet Institucioni kushtetues i Presidentit të Republikës.
Procedura e zgjedhjes së Presidentit
Procedura e zgjedhjes së Presidentit është paraparë në nenin 87 i cili ka gjashtë pika dhe sipas tij kandidati për President i propozohet Kuvendit nga një grup prej jo më pak se 20 deputetësh. Një deputet nuk lejohet të propozojë në të njëjtën kohë më shumë se një kandidat. Presidenti i Republikës zgjidhet me votim të fshehtë dhe pa debat nga Kuvendi. Për zgjedhjen e Presidentit, Kuvendi zhvillon deri në pesë votime. Votimi i parë zhvillohet jo më vonë se shtatë ditë nga fillimi i procedurës për zgjedhjen e Presidentit. Secili nga votimet e tjera zhvillohet jo më vonë se shtatë ditë nga përfundimi pa sukses i votimit pararendës. Votimi quhet i kryer edhe kur në konkurrim nuk paraqitet asnjë kandidat. Në votimin e dytë, të tretë dhe të katërt mund të paraqiten kandidatë të rinj, sipas kushteve të paragrafit të parë si më sipër. Presidenti zgjidhet në votimin e parë, të dytë ose të tretë kur një kandidat merr jo më pak se tri të pestat e votave të të gjithë anëtarëve të Kuvendit. Në votimin katërt dhe të pestë zgjidhet President kandidati që siguron më shumë se gjysmën e votave të të gjithë anëtarëve të Kuvendit. Votimi i pestë zhvillohet kur në votimin e katërt asnjë kandidat nuk ka siguruar shumicën e kërkuar të votave. Votimi i pestë zhvillohet vetëm midis dy kandidatëve që kanë marrë më shumë vota në votimin e katërt. Në rast se ka më shumë se dy kandidatë me të njëjtin numër votash, kandidati që merr pjesë në votim caktohet me short. Në rast se pas votimit të katërt nuk ka mbetur asnjë kandidat në konkurrim, për këtë votim mund të paraqiten kandidatë të rinj, sipas kushteve të paragrafit të parë si më sipër. Kur paraqiten më shumë se dy kandidatë, votimi zhvillohet midis dy kandidatëve që kanë siguruar numrin më të lartë të deputetëve propozues. Në rast se edhe pas votimit të pestë asnjë kandidat nuk siguron shumicën e kërkuar, ose kur pas votimit të katërt pa sukses nuk paraqitet asnjë kandidaturë e re, Kuvendi shpërndahet. Zgjedhjet e reja zhvillohen brenda 45 ditëve nga shpërndarja e tij. Kuvendi pasardhës e zgjedh Presidentin e Republikës me shumicën e të gjithë anëtarëve të tij.
Mandati i Presidentit
Mandati i Presidentit të Republikës së Shqipërisë është paraparë në nenin 88 të kushtetutës. Ky nen ka katër pika dhe sipas tij Presidenti i Republikës, në çdo rast, zgjidhet për 5 vjet, me të drejtë rizgjedhjeje vetëm një herë. Ndërsa procedura për zgjedhjen e Presidentit fillon jo më vonë se 30 ditë para mbarimit të mandatit presidencial paraardhës. Në pikën e tretë të nenit 88 thuhet se Presidenti fillon detyrën pasi bën betimin para Kuvendit, por jo më parë se të ketë mbaruar mandati i Presidentit që largohet. Presidenti bën këtë betim: "Betohem se do ti bindem Kushtetutës dhe ligjeve të vendit, do të respektoj të drejtat dhe liritë e shtetasve, do të mbroj pavarësinë e Republikës së Shqipërisë dhe do ti shërbej interesit të Përgjithshëm dhe përparimit të popullit Shqiptar. Presidenti mund të shtojë edhe: Zoti me ndihmoftë!" Neni 88. (Mandati i Presidentit). Për rastet e dorëheqjes në këtë nen është caktuar pika e katërt dhe e fundit e cila thotë se Presidenti që jep dorëheqjen para mbarimit të mandatit të vet, nuk mund të kandidojë në zgjedhjet presidenciale që behen pas dorëheqjes së tij.
Veprimtaritë private
Rreth veprimtarive private dhe anëtarësimit në parti dhe organizata politike, flet ligji i 89-të i kushtetutës mbi papajtueshmërinë, i cili thotë se: Presidenti i Republikës nuk mund të mbajë asnjë detyrë tjetër publike, nuk mund të jetë anëtar partie dhe as të kryejë veprimtari tjetër private.
Shkarkimi i presidentit
Në nenin 90-të të kushtetutës së Republikës së Shqipërisë flitet mbi procedurën e shkarkimit të Presidentit të Republikës në tri pika të këtij neni. Në pikën e parë bëhet fjalë mbi përgjegjësitë dhe thuhet se Presidenti i Republikës nuk ka përgjegjësi për aktet e kryera në ushtrim të detyrës së tij. Ndërsa pika e dytë jep shpjegime për veprim ndaj shkeljeve të rënda kushtetuese nga ana e Presidentit dhe thuhet se Presidenti i Republikës mund të shkarkohet për shkelje të rëndë të Kushtetutës dhe për kryerjen e një krimi të rëndë. Propozimi për shkarkimin e Presidentit në këto raste mund të bëhet nga jo më pak se një e katërta e anëtarëve të Kuvendit dhe duhet të mbështetet nga jo më pak se dy të tretat e të gjithë anëtarëve të tij.
Vendimi i kuvendit në bazë të pikës 2. të nenit 90 të kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, sipas pikës 3. të po këtij neni, i dërgohet Gjykatës Kushtetuese, e cila, kur vërteton fajësinë e Presidentit të Republikës, deklaron shkarkimin e tij nga detyra.
Zëvendësimi në rast pamundësie
Për rastet në të cilat Presidenti përkohësisht nuk është në gjendje të kryej detyrat e tij fletë neni 91 i kushtetutës së Republikës së Shqipërisë që ka një pikë. Ky nen thotë se: Kur Presidenti i Republikës është në pamundësi të përkohshme për të ushtruar funksionet e tij ose kur vendi i tij mbetet vakant, Kryetari i Kuvendit zë vendin dhe ushtron kompetencat e tij.
Në rast se Presidenti nuk mund të ushtrojë detyrën për më shumë se 60 ditë, Kuvendi, me dy të tretat e të gjithë anëtarëve, vendos dërgimin e çështjes në Gjykatën Kushtetuese, e cila vërteton përfundimisht faktin e pamundësisë. Në rast të vërtetimit të pamundësisë, vendi i Presidentit mbetet vakant dhe zgjedhja e Presidentit të ri fillon brenda 10 ditëve nga dita e vërtetimit të pamundësisë.
Të drejtat dhe detyrat e Presidentit
Ushtrimi i funksionit President i Republikës është i lidhur për të drejtat dhe detyrat e ktij funksioni.
Dekoratat në Republikën e Shqipërisë
- Artikulli kryesor : Dekoratat në Republikën e Shqipërisë
Në bazë nenit 1 të Ligjit për Dekoratat në Republikën e Shqipërisë, Nr.8113 më datë 28 mars 1996 të nxjerur na Kuvendi i Republikës është e rregulluar që dekoratat të jepen nga Presidenti i Republikës.
Këto dekorata janë
- Urdhri i Flamurit Kombëtar
- Urdhri "Gjergj Kastrioti Skënderbeu"
- Urdhri "Nderi i Kombit"
- Urdhri "Mjeshtër i Madh i Punës"
- Urdhri "Nënë Tereza"
- Urdhri "Naim Frashëri"
- Medalja e Artë e Shqiponjës
- Medalja "Martir i Demokracisë"
- Medalja "Pishtar i Demokracisë"
- Medalja "Për Shërbime Ushtarake"