Bioteknologjia

Kristali i insulines

Bioteknologjia është fushë e biologjisë së aplikuar që përfshin përdorimin e organizmave të gjallë dhe bioproceseve në inxhinieri, teknologji, mjekësi dhe fusha të tjera që kërkojnë bioprodukte.

Termi përfshin inxhinierinë gjenetike sikurse edhe teknologjitë e kulturave te indeve e qelizave. Koncepti përmbledh një rang te gjere procedurash (dhe histori) për modifikimin e organizmave te gjalle sipas qëllimeve njerëzore- duke filliar që nga zbutja e kafshëve, kultivimi i bimëve, dhe "përmirësimet" e tyre nëpërmjet programeve te shartimit që përdorin zgjedhjen artificiale dhe hibridizimin. Konventa Nacionale e Diversitetit Biologjik e përkufizon bioteknologjinë si : Çdo aplikim teknologjik që përdor sisteme biologjike, organizma te gjalla, ose derivate te tyre, për te bere ose modifikuar produkte ose procese për përdorim specifik.

Bioteknologjia përzgjedh në shkencat e pastra biologjike (gjenetike, mikrobiologji, kultura e qelizave te kafshëve, biologjia molekulare, biokimia, embrionologjia, biologjia qelizore) dhe në shume instanca vaet gjithashtu nga njohjet dhe metodat e sferave jashtë biologjisë (inxhinieri kimik, inxhinieri bioprocesesh, teknologjia informacionit, biorobotika). Ndërsa, shkencat moderne te biologjisë (duke përfshire edhe koncepte te tilla si ekologjia molekulare) varen plotërisht nga metodat e zhvilluara nëpërmjet Bioteknologjisë dhe asaj çka zakonisht mendohet si industria e shkencës se jetës.

Variete të aplikimeve të trajtimit të mbeturinave të ujit dhe mbeturinave, si një diagnoze, apo arritjet e terapisë gjenit premtues.

Edhe pse Bioteknologjia është e shkencë e re, biznesi është po aq i vjetër sa prodhimin e birrës nga fermentimi i elbit dhe prodhimin e bukës 9.000 vjet më parë në Babiloni.

Bioteknologjia përdor arritjet e biologjisë moderne molekulare dhe përdor një shumëllojshmëri të teknikave, duke përfshirë teknologjinë e ADN rekombinante (teknika izolimin e ADN, prerje e saktë e përdorimit endonoukleason kufizuese, transferimin e plasmids automjetit dhe viruseve e baktereve që klonuar), teknikat kultura e indeve dhe kultura e qelizave në një shkallë të madhe, PCR, etj).

Ajo ka aplikime të shumta në shkencat e shëndetit, mjedisit (p.sh. përdorimi i menaxhimit të mbeturinave) në Gjeorgji, në bujqësi dhe industri.

Historia

Bioteknologjia nuk limitohet në aplikime mjekësore/shëndeti (ndryshe nga inxhinieria biomjekësore, te cilat përfshijnë shume bioteknbioteknologji). Megjithëse nuk mendohet shpesh si bioteknologji, agrikultura qartësisht nxë në përkufizimin e "përdorimi i sistemit bioteknologjik për te bere produkte" te tilla që kultivimi i bimëve mund te shihet si ndërmarrja me e herët e bioteknologjisë. Agrikultura është teorizuar te jete bere mënyra me dominante e prodhimit te ushqimit që nga revolucioni Neolitik. Proceset dhe metodat e agrikulturës janë përmirësuar nga shkenca te tjera biologjike dhe mekanike që nga fillimi i tyre. Gjate bioteknologjisë se herët, fermerët ishin te afte te zgjidhnin produktet me te përshtatshme dhe me rendiment me te mire për te prodhuar ushqim te mjaftueshëm për te mbështetur rritjen e popullsisë. Përdorime te tjera te saj u kërkuan ndërsa te mbjellat dhe fushat u rriten dhe u be e vështire te mbahen. Organizma specifike dhe organizma nga produkte u përdorën për te fertilizuar, ridepozituar azotin, dhe kontrolluar pesticidet. Nëpërmjet përdorimit te agrikulturës, fermerët në mënyre te pa paralajmërueshme kane alternuar gjenet e te mbjellave te tyre duke i prezantuar ato me ambiente te reja dhe duke i rritur bime tjera te formës se pare te bioteknologjisë. Kultura te tilla si ato në Mesopotami, Egjipt, dhe Indi zhvilluan proceset e prodhimit te birrës. Ende prodhohet nga e njëjta metode bazike e përdorimit te kokrrave te maltit (që përmbajnë enzima) për ta konvertuar nga fara në sheqer dhe duke i shtuar produkte shtese për te dhëne birrën. Në ketë proces karbohidratet në fara u shpërbenë në alkoole te tilla si etanoli. Indianet e lashte gjithashtu përdorën lëngjet e bimës Ancient Indians Ephedra vulgaris dhe e quanin Soma. Kultura te tjera te mëvonshme prodhuan procesin e fermentimit te acidit laktik i cili lejonte fermentimin dhe ruajtjen e formave te tjera te ushqimit. Fermentimi gjithashtu u përdor në ketë periode për te prodhuar bukën e mbrujtur. Megjithatë procesi i fermentimit laktik nuk u kuptua plotësisht deri në punën e Pasterit në 1857, është ende përdorimi i pare i bioteknologjisë për te konvertuar një burim ushqimor në një tjetër.