Ekonomia e Çekisë: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v r2.7.1) (roboti shtoj: ar:اقتصاد التشيك
Rreshti 37: Rreshti 37:
[[Category:Çeki]]
[[Category:Çeki]]


[[ar:اقتصاد التشيك]]
[[bg:Икономика на Чехия]]
[[bg:Икономика на Чехия]]
[[cs:Ekonomika Česka]]
[[cs:Ekonomika Česka]]

Versioni i datës 4 shtator 2012 03:10

Autoudha në Pragë

Çekia hapat eparë të zhvillimit ekonomik i ka bërë në kohën e shtetit Austro-Hungarisë. Pas Luftës së Dytë Botërore me vendosjen e shtetit socialist fillon një kthesë në zhvillimin ekonomik të vendit. Me nacionalizimin e minierave, industrisë dhe bankave fillon etapa më e rëndësishme ekonomike. Ndryshimet më të mëdha bëhen me reformen agrare , qëllimi i sëcilës ka qenë ndarja e tokave fshatarëve të varfër. Me një ritëm të shpejtuar gjatë kësaj periudhe të pasluftës ka arritur jo vetëm ti mënjanoj pasojat e luftës , por edhe të ketë një strukturë më të favorshme eknomike, përkatësisht të jetë një shtet industrialo-agrar.

Me ndarjen e Çekisë nga Sllovakia , në vitin 1992, ekonomia ka ruajtur strukturën industrialo-agrare. Një zhvillim të tillë pa dyshim i kotribuan baza deri diku e mirë energjetike. Burimi më i rëndësishëm i energjisë është qymyrguri. Burimët më të mëdha të qymyrit gjenden në pellgun Ostrava-Karvin, i cili jep afro 80% të prodhimtarisë.

Hidroenergjia

Potenciali hidroenergjetik është i madh, por shfrytëzimi është i vogël. Në strukturën energjetike hidroenergjia merr pjesë me 3 %. Hidrocentralet më të mëdha janë ngritur në lumin Vëlltava. Përkundër kësaj, energjia nukleare ka patur një zhvillim të konsiderueshëm duke zënë vitet e fundit një vend të rëndësishëm në strukturën e përgjithshme të energjisë. Ajo me 22% sa realizon kjo energji, radhitet menjëherë pas asajë termike.

Energjia elektrike është përherë në rritje. Aktualisht Çekia realizon afro 60 miliard kwh, ose më se 15 herë më shum se para gjashtë dekadash.

Metalurgjia

Metalurgjia është degë kryesore e industrisë së Çekisë. Ajo mbështetet në importin e lëndëve të para, gjerësisht të mineralit të hekurit. Eksploatimi i mineralit të hekurit, megjithëse në rritje , është në gjendje të plotësojë vetëm një të tretën e nevojave të metalurgjisë. Me rezerva të mineralit të hekurit ëshë e pasur Çekia e Mesme . Edhe pse me rezerva të vogla të mineralit të hekurit , ne saje të importit te kësaj lënde ajo prodhom afro 5 milion ton gizë dhe afro 7 milion ton çelik, duke siguruar një vend solid në kontinentin e Evropës.

Industria

Industria e rëndë

Zhvillimi i industrisë së rëndë ka pasur mbështëtje në metalurgji. Tradita e gjatë e zhvillimit të industrisë dhe kuadri profesionali i punëtorëve e kanë afirmuar industrinë e makinave . Industria e sajë është especializuar për makina të rënda për komiunikacion, energjetikë, metalurgji, industri të traktorëve etj. Industria e automobilave në Pëlzen prodhon më se 370 000 automobila të tipit “ Shkoda”. Përveë tyre, industria e Çekisë është e njohur për prodhimin e kazanëve, turbinave, turbogjeneratorëve dhe transformatorëve me qenra më tëmëdha prodhuese në Pragë, Pëlzen dhe Ostaravë. Industria e makinave për xehtari dhe metalurgji është lokalizuar në Ostarvë dhe Klladno. Inmdustria e makinave bujqësore në Bërnë

Industria kimike

Industria kimike është zhvilluar duke u bazuar në pasurive me qymyr të cilësisë së dobët kalorike dhe naftas së importuar e cila ka pasur një ritëm të shpjtuar në kohë të fundit. Prodhimet më të rëndësishme të kësaj industrie janë masat plastike, soda, acidi sulfurik, plehrat organke, medikamentet etj. Kjo industri është përqëndruar në Pragë, Usti, produbice, Ostravë etj.

Industria e tekstile dhe e këpucëve

Industria tekstile dhe e këpucëve është ndër më të vjetrat. Përqendrimi i industrisë së tekstilit në pjesën veriperëndimore të shtetit është në lidhje me fazën e parë të industrializimit të vendit. Këtij lokacioni përveç kushteve të mira në lëmdët e para, i kan kombinuar edhe baza e mirë energjetike e përfituar prej lumenjëve dhe fuqia puntore elirë. Nevojat e mëdha për prodhimin e sajë kanë ndikuar edhe në përhapjen sajë në tërë shtetin. Qendrat më të njohura të industrisë teksile janë : Praga, Liberci dhe Trutnova. Industria e këpucëve është përqëndruar në Moravi. Në Gotvaldovë është qendra më e madhe e industrisësë këpucëve.

Industria ushqimore

Duhet të veçohet nga ajo e përfitimit të sheqerit dhe të birës. Kjo degë e industrisë është e para për numrin e fabrikave të sheqert dhe e dyta për cilësinë e lartë të birrës.

Bujqësia

Duhet të veçohet nga ajo e përfitimit të sheqerit dhe të birës. Kjo degë e industrisë është e para për numrin e fabrikave të sheqert dhe e dyta për cilësinë e lartë të birrës. Zhvillimi i përgjithshëm ekonoik ka ndikuar që edhe bujqësia si degë e sajë të jetë e zhvilluar shum. Tokapunohet me mjete agriteknike, e në çdo hektarë tësipërfaqevs hidhet 320 kg. pleh organik dhe çdo traktori mesatarisht i takojnë 68 ha të tokës punuese. Zbatimi i tillë i jeteve agroteknike është manifestuar me rendimente të larta. Në strukturën agrare arat marrin pjesë me 41%, livadhet dhe kullotat me 11%, pyjet me 33% dhe toka joproduktive me 13%. Në fushën e Moravës kultivohen drthërat dhe panxharsheqeri. Krahinat me livadhe dhe kullota janë orientuar në blegtori. Prodhimi vjetor i grurit arrinë 3.6 milion tonë, elbit 2.5 milion tonë, patate 1.4 milion tonë etj.

Transpoti dhe tregëtia