Tirana: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Tëfcí (diskuto | kontribute) vNo edit summary |
|||
Rreshti 802: | Rreshti 802: | ||
[[nov:Tirana]] |
[[nov:Tirana]] |
||
[[oc:Tirana]] |
[[oc:Tirana]] |
||
[[or:ଟିରାନା]] |
|||
[[os:Тиранæ]] |
[[os:Тиранæ]] |
||
[[pa:ਤਿਰਾਨਾ]] |
|||
[[pap:Tirana]] |
[[pap:Tirana]] |
||
[[pl:Tirana]] |
[[pl:Tirana]] |
Versioni i datës 6 janar 2013 18:09
Stampa:Qytet në Shqipëri Tirana (vendasit: Tirona) është kryeqendra e qarkut dhe rrethit me të njëtin emër dhe kryeqyteti i Republikës së Shqipërisë. Tirana ndodhet në qendër të Shqipërisë, rreth 35 km në lindje të Durrësit dhe rreth 40 km në veri-perëndim të Elbasanit, në një luginë e rrethuar nga Mali i Dajtit në lindje, kodrat e Kërrabës dhe Saukut në jug, kodrat e Vaqarrit dhe Yzberishtit në perëndim dhe ato të Kamzës në veri.[1]
Qyteti u themelua në vitin 1614 nga Sulejman Pashë Bargjini, me origjinë nga fshati Mullet dhe u përmend për herë të parë emri i Tiranës përmendet në vitin 1418 në një dokument të Venedikut. Tirana u shpall kryeqytet i përkohshëm i Shqipërisë në 9 shkurt 1920 nga Kongresi i Lushnjës dhe pjesëtarët e Këshillit Kombëtar hynë në qytet në 11 shkurt 1920. Përfundimisht Tirana u shpall kryeqytet i Shqipërsisë në vitin 1925 nga Asambleja Kushtetuese.
Qyteti i Tiranës është qyteti më i madh i Shqipërisë dhe qendra më e madhe ekonomike, administrative, politike, industriale, mediale, akademike, sociale dhe kulturore e vendit.[1] Tirana ndodhet vetëm 17 km larg aeroportit "Nënë Tereza", i vetmi aeroport ndërkombëtar në Shqipëri i njohur dhe me emrin Rinas. Ky aeroport është hyja më e rëndësishme lidhëse ndërmjet Shqipërisë dhe pjesës tjetër të botës.[1] Tirana shtrihet në koordinatat 41.33° veri dhe 19.82° lindje.
Gjeografia
Tirana ndodhet 110 metra mbi nivelin e detit. Lartësia mesatare e fushës së Tiranës është 521 m, kurse dy malet më të larta rrëz të cilëve shtrihet janë Mali i Dajtit me 1612 m dhe Mali me Gropa me 1828 m.
Qyteti gjendet rreth 34 kilometra larg detit Adriatik në perëndim. Nga jugu dhe perëndimi rrethohet nga kodra relativisht të ulta, kurse nga ana veriperëndimore Tirana shtrihet mbi një zonë të rrafshët.
Në periferinë veriore kalon lumi i Tiranës. Disa kilometra më tutje nga ana jugore rrjedh lumi i Erzenit. Sipërfaqja e qytetit të Tiranës është rreth 31 km², ndërsa sipërfaqja e gjithë rrethit është 1288 km² dhe përfshin katër qendra: Tiranën, Vorën, Krrabën dhe Kamzën si dhe 150 fshatra.
Qendrën e Tiranës e përshkon përroi i Lanës i cili në grykëderdhje bashkohet me lumin Ishëm.
Tirana ndodhet në të njëjtin paralel me Napolin, Madridin dhe Stambollin dhe në të njëjtin meridian me Budapestin dhe Krakovin.
Klima
Në Tiranë mbizotëron një klimë nëntropikale-mesdhetare me rreshje dimërore dhe me temperatura mesatare vjetore në korrik + 24° Celsius dhe në janar +7° Celsius. Në vit bie 1 189 mm shi.
Tirana - Temperatura dhe reshjet mesatare mujore
Burimi: BBC Weather Service:Tirana
|
Historia
- Artikulli kryesor: Historia e Tiranës
Regjistrimi i tokave të qytetit u bë nën pushtimin osman, në vitet 1431-1432. Tirana u themelua në 1614 nga Sulejman Pashë Bargjini nga fshati Mullet, i cili ne fillim ndërtoi një xhami, një furrë pjekje dhe një hamam. Dy shekuj me vonë drejtimin e qytetit e mori familja Toptani nga Kruja. Dy lagjet më të vjetra të Tiranës kanë qenë ajo e Mujos dhe e Pazarit, të ndodhura sot në zonën mes qëndrës aktuale dhe rrugës së Elbasanit.
Si kryeqytet i përkohshëm Tirana u shpall më 8 shkurt 1920 nga Kongresi i Lushnjës dhe përfundimisht e mori këtë status më 31 dhjetor 1925. Në vitin 1990 Tirana numëronte vetëm 244.200 banorë. Aktualisht, dyndja masive e banorëve nga gjitha anët e tjera të vendit përdrejt kryeqytetit, të cilët shpresojnë të gjejnë aty punë dhe jetë me të mirë, e ka çuar popullsinë e Tiranës në rreth 830.000 banorë. Tirana, siç quhet dhe nga vendasit Zemra e Shqipërisë, është qyteti që lulëzon dhe zhvillohet më shpejt, ai është tepër ritmik dhe ofron mundësi të shumëllojshme aktiviteti jo vetëm për banorët vendas, por edhe atyre të huaj.
Kryeqyteti
Tirana u shpall kryeqytet i përkohshëm i Shqipërisë në 9 shkurt 1920 nga Kongresi i Lushnjës dhe pjesëtarët e Këshillit Kombëtar hynë në qytet në 11 shkurt 1920. Përfundimisht Tirana u shpall kryeqytet i Shqipërisë në vitin 1925 nga Asambleja Kushtutetuese.
Në Historinë e Popullit Shqiptar , "Periudha e Pavarësisë" (28 Nëntor 1912 – 7 Prill 1939), në faqen 249 përmendet shpallja e Republikës Shqiptare nga Asambleja Kushtetuese dhe miratimi i statutit apo kushtetutës republikane, në të cilat Tirana shpallet përfundimisht kryeqytet i Shqipërisë.
Në Tiranë, përkundrazi kundërshtimi i Esat Pashë Toptanit, hëpërhë ishte eleminuar, për sa kohë ai ishte kundërshtar i qeverisë së Durrësit. Veç kësaj Tirana ndonëse kishte një popullsi të barabartë me atë të Elbasanit, kishte kushte më të mira për organet qeveritare. Këtu kishte më tepër ndërtesa të mëdha, më tepër lokale publike, më tepër rrugë të gjera, më tepër hotele. Duke marrë parasysh këto faktorë, qeveria e Lushnjës mori vendim më 9 shkurt 1920, që ta vendoste kryeqytetin e Shqipërisë përkohësisht në Tiranë, duke e lënë të hapur çështjen e vendosjes përfundimtare të kryeqytetit kur të mblidhej e para asamble kushtetuese. Me miratimin e të gjithë pjesëtarëve të Kongresit të Lushnjës, anëtarët e Këshillit të Lartë, së bashku me pjesëtarët e qeverisë dhe të Këshillit Kombëtar, hynë më 11 shkurt 1920 në Tiranë, fill pasi repartet e ushtrisë italiane ishin larguar nga qyteti dhe vendosur në Durrës. Banorët e Tiranës e pritën me entuziasëm hyrjen e organeve të larta shtetërore, në kryeqytetin e përkohshëm të Shqipërisë, të cilin asambleja kushtetuese e vitit 1925 e shpalli përfundimisht kryeqytet të saj. Sidoqoftë jeta e Tiranës si kryeqytet i Shqipërisë fillon më 11 shkurt 1920.[2]
Etimologjia
Ekzistojnë disa hipoteza për prejardhjen e emrit Tiranë:
- Tiranë mendohet se vjen nga fjala Theranda, e përmendur në burimet e lashta greke dhe latine, që vendasit e quanin Të ranat, meqë fusha ishte formuar si rezultat i materialeve të ngurta që sillnin ujërat nga malet përreth.
- Tirana vjen nga Tirkan. Tirkan ka qenë një kështjellë në shpat të malit të Dajtit. Akoma ekzistojnë rrënojat e kësaj kështjelle të lashtë që daton në fillimin e shekullit të parë para lindjes së Krishtit, e cila mendohet të këtë qenë kështjella që historiani bizantin Prokop (shek.VI), e quan kështjella e Tirkanit.
- Tirana vjen nga Greqishtja e Vjetër Tyros (Τύρος) që do të thotë bulmet. Në fushën e Tiranës, bëhej tregtimi i bulmetrave nga barinjtë e zonave përreth.
- Tirana ose Tirônë, siç quhet në dialektin e vendit, e ka origjinën nga mënyra se si thirreshin banorët e këtij vendi. Duke qenë se popullsia e vendosur në këtë territor vinte kryesisht nga malet e zonës përreth atëherë nga vendasit ato quheshin "Të rônë" (të rënë). Edhe sot, në gjuhën e përditshme, për familjet që vijnë nga zonat malore përdoret shprehja "kanë rënë (psh) në Durrës" (apo diku tjetër).[3]
Për herë të parë emri i Tiranës përmendet në vitin 1418 në një dokument të Venedikut.
Arkeologjia
Mozaiku i Tiranës është i vetmi monument arkeologjik brenda territorit të qytetit të Tiranës. Në vitin 1972, gjatë punës për ndërtimin e pallateve të bllokut "Partizani" në lagjen nr. 9 të qytetit të Tiranës, u zbuluan rrënojat e një ndërtese antike, njëri nga ambientet e të cilit ishte i shtruar me mozaik. Sipas autorëve, kemi të bëjmë me një qendër fshatare të shekujve të parë pas Krishtit që në fillim të shek. III u zëvendësua me një vilë fshatare (rustica). Salla me mozaik e pajisur dhe me një absidë ishte ambjenti kryesor i saj. Autorët mendojnë edhe që në shek. V-VI vendin e vilës e zuri një bazilikë paleokristiane. Pjesa e gërmuar e monumentit u rrethua dhe u vu në mbrojtje nga Instituti i Monumenteve të Kulturës (IMK). Gjatë viteve 2003-2004 punimet e sistemimit të rrugëve dhe instalimeve të ndryshme të bllokut "Partizani" zbuluan pranë rrethimit të monumentit pjesë të tjera të kompleksit. Më kryesoret këtu ishin vaskat e fermentimit të mushtit të rrushit, por edhe pjesë të tjera muresh në dy pika të ndryshme. Brenda këtij kompleksi u zbuluan tre stela varresh të periudhës romake. Gërmimet e fundit përforcuan mendimin se kemi të bëjmë me një vilë fshatare, ndërkohë që nuk është gjetur asnjë e dhënë për transformimin në bazilikë paleokristiane të mbështetur nga autorët e gërmimit të parë të viteve ’70. Në mënyrë konvencionale, siti arkeologjik është emërtuar dhe njihet me emrin "Mozaiku i Tiranës".[4]
Politika
Kryebashkiakët e Tiranës
Pas pavarësisë (1912) |
|
Halil Meniku |
1943 – 1944 |
Ndue Marashi |
1974 – 1975 |
Pas rënies së komunizmit
Që nga tetori i vitit 2000 deri më 23 maj 2011 kryetar i bashkisë se Tiranës ishte piktori dhe lojtari i dikurshëm i basketbollit, si dhe për një kohë të shkurtër ministër i kulturës, rinisë dhe sportit, Edi Rama. Në tetor të vitit 2003 ai u rizgjodh sërish pas zgjedhjeve komunale. Paraardhësit e tij të viteve '90 ishin kryebashkiakët Sali Kelmendi (1992-1996) dhe Albert Brojka (1996-2000) të Partisë Demokratike (PD). Më 23 maj u shpall Lulzim Basha kryetari i ri i bashkisë.
Këshilli Bashkiak
Burimi: http://www.tirana.gov.al/
Këshilli Bashkiak zgjidhet për një periudhë 3-vjeçare. Mandati i këshilltarit është i vlefshëm nga koha që këshilltarët bëjnë betimin dhe e nënshkruajnë atë, deri në konstituimin e këshillit pasardhës. Mandati i këshilltarit pushon para afatit 3-vjeçar në rastet që parashikon neni 27, pika 4 (gërmat a,b,c,c,d,dh,e,ë) e ligjit 8652, dt.31.07.2000, Për Organizimin dhe Funksionimin e Qeverisjes Vendore. Këshilltari që mbaron mandatin para kohe në përputhje me ligjin, lëshon një deklaratë me shkrim ku shpjegon arsyet përkatëse.[5]
Për zëvendësimin e tij komisioni i mandateve i paraqet Këshillit Bashkiak kandidatin e rradhës të listës shumëemërore të subjektit elektoral të cilit ai i përkiste duke ndjekur këtë rradhe pune:
- Verifikon vlefshmërinë e mandatit
- Harton procesverbalin dhe e lexon atë përpara këshillit
- Organizon betimin e këshilltarit dhe nënshkrimin e tekstit prej tij
Në periudhën nga data e shpalljes së zgjedhjeve të rradhës deri në konstituimin e këshillit të ri, Këshilli Bashkiak ushtron funksione të kufizuara dhe merr vendime vetëm për raste të situatave emergjente.[5]
Komisionet
Këshilli Bashkiak i Tiranës përbëhet nga 55 këshilltarë. Ai ka 14 komisione të cilat janë:
- Komisioni i Financave (7 anëtarë)
- Komisioni Juridik (5 anëtarë)
- Komisioni i Ekonomisë dhe Çështjeve Sociale (5 anëtarë)
- Komisioni i Arsimit (5 anëtarë)
- Komisioni i Shëndetësisë, Veterinarisë, Mbrojtjes së Mjedisit (5 anëtarë)
- Komisioni i Shërbimeve Publike (5 anëtarë)
- Komisioni i Rregullimit të Territorit (5 anëtarë)
- Komisioni i Jashtëm (5 anëtarë)
- Komisioni i Mandatave (5 anëtarë)
- Komisioni i Rendit Publik dhe Mbrojtjes civile (5 anëtarë)
- Komisioni i Strehimit (5 anëtarë)
- Komisioni i Kulturës, Rinisë dhe Sporteve (5 anëtarë)
- Komisioni i Kontrollit Financiar (5 anëtarë)
- Komisioni i Vlerësimit të Figurave të Shquara të Qytetit (7 anëtarë)
Gjatë periudhës janar-qershor 2010, Këshilli Bashkiak i Tiranës ka miratuar 14 Vendime.[5] [6]
Binjakëzimet
Njësitë bashkiake
Njësitë bashkiake e Tiranës të numëruara. Numërat i përkasin mini-bashkive të Tiranës. |
- Artikulli kryesor: Njësitë bashkiake e Tiranës
Bashkia e Tiranës është ndarë në njëmbëdhjetë bashkitë të vogla.
Popullsia
Turizmi
- Artikulli kryesor: Turizmi në Tiranë
Sipas Ministrisë së Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve deri në Mars të vitit 2007 në Tiranë janë 64 subjekte të liçensuara për ushtrim veprimtarie turistike si agjenci turistike udhëtimi dhe 18 njësi akomoduese turistike të liçensuara. Tabela e mëposhtme jep të dhëna mbi klasifikimin e njësive akomoduese turistike të licencuara.
Emërtimi | Numër | Dhoma | Shtretër |
---|---|---|---|
Hotele me 1 yll | 2 | 38 | 72 |
Hotele me 2 yje | 2 | 37 | 51 |
Hotele me 3 yje | 6 | 129 | 212 |
Hotele me 4 yje | 4 | 364 | 706 |
Hotele me 5 yje | 1 | 151 | 302 |
Hotele të tjera | 3 | 100 | 193 |
Burimi: [7]
Disa nga pikat turistike që mund të vizitohen në Tiranë janë:
- Mozaiku i Kishës Paleokristiane
- Kompleksi muzeal i Bulevardit "Dëshmorët e Kombit" dhe Sheshit "Skënderbej"
- Parlamenti (Teatri i Kukullave)
- Xhamia e Et'hem Beut
- Kulla e Sahatit e ndërtuar në vitin 1830.
- Varri monumental i Kapllan Pashës
- Kalaja e Tiranës
- Pallati i Princeshës Sanije Rezidenca Mbretërore
- Kompleksi monumental i Sheshit të Flamurit
- Lulishtja publike më e vjetër e qytetit
- Shatërvani i parë i qytetit
- Ura e Tabakëve
- Vendi ku është shpallur Pavarësia
- Rrapi monumental i Tabakëve
- Varrezat e Dëshmorëve si pikë turistike dhe monument artistik.
- Pallati i Brigadave
- Kalaja e Petrelës
Dajti Ekspres
Hotele
Hotele të njohura në Tiranë janë:
Kalatë
Kalaja e Petrelës
- Artikulli kryesor: Kalaja e Petrelës
Kalaja e Petrelës nga zbulimet e bëra, është kala mesjetare e ndërtuar në kohën e sundimit të Perandorit Bizantin Justinianit të I, në shekullin e VI pas Krishtit. Kjo qe një prej kalave të ngritura prej tij në sistemin mbrojtës së Perandorisë. Është kala e ngritur mbi një terren me shpate mjaft të pjerrëta, madje nga ana jugore dhe juglindore të thepisura, të cilat e kanë bërë kalanë shumë të mbrojtur. Ajo u ngrit në momentin kur Kalaja e Vilës, kala antike, e cila ndodhet përballë Kalasë së Petrelës, e humbi rëndësinë e saj. Ajo u ngrit kryesisht për qëllime ushtarake. Kalaja e Petrelës kontrollonte rrugën Egnatia, dega Durrës-Tiranë-Elbasan, e cila për kohën kishte rëndësi të veçantë. Në fillim të shek. XIV-të ishte nën sundimin e Topiajve, në atë kohë zotërues midis Matit e Shkumbinit, në një faqe të murit ruhet dhe emblema e parë e Topiajve.[8]
Kalaja e Prezës
- Artikulli kryesor: Kalaja e Prezës
Barleti përmend Prezën si qyteza e Parthinëve. Fakti që e përmend Barleti tregon se ajo duhet të jetë ndërtuar para rrethimeve të Krujës dhe ndërtimi i saj duhet të jetë në fillim të shek. XV nga Topiasit të cilët ishin zotëruesit e kësaj zone. Me sa kuptohet, braktiset në kohën e Gjon Kastriotit dhe vetë i biri i tij. Pas pushtimit turk asaj iu bënë disa riparime, ndërmjet të tjerave u ndërtua edhe një xhami.[9]
Ekonomia
- Artikulli kryesor: Ekonomia e Tiranës
Tirana është qendra më e rëndësishme industriale në Shqipëri. Për tu përmendur janë industria e lehtë dhe ushqimore si dhe industria ndërtimore, por edhe industria e ndërtimit të makinerive apo ajo e tekstileve dhe e përpunimit të qelqit. Si në të gjithë vendin ashtu edhe kryeqyteti i Shqipërisë ndodhet në një periudhë tranzicioni. Pas rrëzimit të diktaturës komuniste shumë vepra të dikurshme industriale kanë dalë pjesërisht jashtë përdorimit dhe nuk funksionojnë rregullisht. Por ndërkohë po merren masa të shpejta për rimëkëmbjen dhe vënjen sa më të shpejtë në punë të veprave ekzistuese dhe të reja. Shumica e popullsisë janë sot të punësuar në sektorin e tregtisë dhe atë të ndërtimit, në sektorin e shërbimeve publike, atë turistik dhe si punonjës të shtetit.
Transporti
Transporti rrugor
- Artikulli kryesor: Linjat e autobuzave në Tiranë
Tirana ndodhet rreth 40 km larg portit më të rëndësishëm të vendit, që ndodhet në Durrës. Qysh prej vitit 2000 dy qytetet lidhen me autostradë. Nga Tirana udhëtojnë përditë autobuzë për në qytetet më të rëndësishme të vendit. Tirana ndodhet rreth 40 km larg portit më të rëndësishëm të vendit, që ndodhet në Durrës. Qysh prej vitit 2000 dy qytetet lidhen me autostradë. Nga Tirana udhëtojnë përditë autobuzë për në qytetet më të rëndësishme të vendit. Autobusë të rinj, sipas të gjitha standardeve evropiane dhe me të gjitha kushtet e një shërbimi cilësor urban. Ashtu siç është premtuar, Bashkia e Tiranës fillon ndërhyrjen në mjetet e transportit publik si pjesë e paketës së masave të përmirësimit të shërbimit, hartuar në kuadër të strategjisë së transportit, në të cilën u konsiderua parësore përmirësimi i kushteve të komoditetit dhe të lëvizjes në shërbimin e Transportit Publik. E konsideruar si një revolucion i madh në standartet e transportit të Tiranës, ky rinovim do të shtrihet në të gjitha linjat urbane të kryeqytetit, me vënien në funksionim të autobusëve të niveleve më të larta bashkëkohore.
Transporti hekurudhor
Trena pasagjerësh të Hekurudhës së Shqipërisë udhëtojnë gjithashtu rregullisht për në qytetet e Durrësit dhe me tej për në Vlorë si dhe për në Pogradec dhe për në Shkodër.
Transporti ajror
Në Rinas gjendet Aeroporti Ndërkombëtar "Nënë Tereza", i cili është rreth 25 km larg nga Tirana. Linjat ajrore lidhin Tiranën direkt me metropolet e Evropës Perëndimore, Evropën Lindore dhe prej andej me mbarë botën. Qarkullimi rrugor vitet e fundit ka pasur nje rritje të jashtëzakonshme. Autobuzët, makina të shumta private dhe automjete të rënda transporti qarkullojnë në mbarë vendin. Perveç kësaj është planifikuar dhe ndërtimi i një linje hekurudhore, mbi të cilën do të qarkullojë treni ekspres nga Tirana për në aeroport dhe anasjelltas.
Institucione e Tiranës
Qyteti i Tiranës është qendra më e rëndësishme industriale, politike, mediale, akademike dhe kulturore të Shqipërisë.
- Universitetin e Tiranës (1957)
- Institutin e Agrokulturës (1951)
- Akademinë e Shkencave (1972)
- Bibliotekën Kombëtare (1922)
Biblioteka
Institucione arsimore
Institucione qeveritare
Muzetë
- Muzeu i Kulturës Kombëtare
- Muzeu i Shkencave të Natyrës (1948)
- Muzeu i Arkeologjisë (1948)
- Muzeu i Historisë Kombëtare (1981)
Mediat
Radio
|
|
|
|
|
Gazeta
Televizioni
Sporti
Trivia
- Lagjja e parë e Tiranës ishte ajo e Bamit.
- Xhamia në qendër të Tiranës, e quajtur Xhamia e Ethem Beut, filloi të ndërtohej më 1789 nga Molla beu i ardhur prej Petrelës dhe u përfundua më 1821 nga i biri, Haxhi Et’hem Beu, stërnipi i Sulejman Pashës. Për të punuan mjeshtërit më të mirë të Shqipërisë.
- Kulla e Sahatit u fillua nga Haxhi Et’hem Beu rreth vitit 1821-1822 dhe u përfundua me ndihmat e familjeve të pasura të Tiranës. Montimi i sahatit u bë nga familja Tufina. Më 1928 u ble në Gjermani nga shteti shqiptar një Sahat modern dhe kulla u ngrit në lartësinë 35 m. Gjatë Luftës së Dytë Botërore Sahati u dëmtua, por u rivu në punë në korrik të vitit 1946.
- Ura e Tabakëve (përballë Parlamentit) daton në shekullin XVIII.
- Tyrbja e Kapllan Pashës (pranë monumentit Ushtari i panjohur) është ndërtuar në vitin 1816.
- Kalaja e Petrelës ndodhet 12 km nga Tirana dhe daton në shekullin IV para Krishtit. Formën e saj aktuale e mori në shekullin e XIII nën sundimin e Topiajve dhe më vonë kaloi pronë e familjes së Kastriotëve.
- Mali i Dajtit, në lindje të Tiranës është 1612 m i lartë.
- Tirana u shpall kryeqytet i përkohshëm më 8 shkurt 1920 nga Kongresi i Lushnjës dhe përfundimisht e mori këtë status më 31 dhjetor 1925.
- Tirana është kryeqendra botërore e bektashinjve nga viti 1925, vit kur bektashinjtë u ndaluan dhe u përzunë nga Turqia.
- Rruga e Durrësit është hapur me 1922 dhe quhej «Nëna Mbretëreshë». Për ndërtimin e saj u prishën shumë shtepi e kopshte.
- Godina ekzistuese e Parlamentit u ngrit më 1924 dhe fillimisht ka shërbyer si Klubi i Oficerëve. Aty, më 1 shtator 1928 Ahmet Zogu shpalli monarkinë.
- Qendra e Tiranës është projektuar nga arkitektët të njohur italianë të periudhës musoliniane Florestano de Fausto dhe Armando Brasini. Pallati i Brigadave (ish-pallati mbretëror), godinat e Ministrive, Banka Kombëtare dhe Bashkia janë vepra të tyre.
- Bulevardi «Dëshmorët e Kombit» është ndërtuar në vitin 1930 me emrin Bulevardi Zogu I. Në periudhën e komunizmit pjesa nga Sheshi Skënderbej deri tek Stacioni i trenit u quajt Bulevardi Stalin.
- Pallati i Kulturës, ku ndodhet Teatri i Operas dhe Baletit dhe Biblioteka Kombëtare, u përfundua më 1963. Ai u ndërtua mbi ish-pazarin e vjetër të Tiranës dhe tulla e parë u vendos nga Hrushovi më 1959.
- Monumenti i Skënderbeut i ngritur më 1968, është vepër e Odhise Paskalit në bashkëpunim me Andrea Mano dhe Janaq Paço. Ai u vendos me rastin e 500 vjetorit te vdekjes së heroit kombëtar
- Monumenti Nëna Shqipëri, 12 m i lartë, u përurua në varrezat « Dëshmorët e Kombit » më 1971.
- Akademia e Shkencave u përfundua më prill 1972.
- Galeria e Arteve Figurative u krijua më 1976 dhe në të përfshihen rreth 3200 vepra të autorëve shqiptarë dhe të huaj.
- Muzeu Historik Kombëtar u ndërtua më 1981 dhe mozaiku në ballë të tij titullohet « Shqipëria ».
- Qendra Ndërkombëtare e Kulturës, ish-muzeu Enver Hoxha u përurua më 1988. «Piramida» u projektua nga një grup arkitektësh nën drejtimin e Pranvera Hoxhës dhe Klement Kolanecit.
- Ne shek. XVII, Tirana kishte reth 4000 banorë. Në vitin 1920 – 17.000 banorë. 1938 – 25.000 banorë.1945 – 40.000 banorë. 1990 – 250.000 banorë. Aktualisht, dyndja masive e banorëve nga gjithë pjesët e tjera të vendit drejt Metropolit, e ka çuar popullsinë e Tiranës mbi 700.000 banorë.
Qytetarë nderi
|
|
|
Pamje nga qyteti
-
Qendra e Tiranës
-
Twin Towers
-
Kishë katolike
Panorama
- Artikulli kryesor: Wikipedia:Projekti Fotoalbumi/Tirana
- Tirana nga Dajti
Referencat
- ^ a b c Dokumenti "Tirana, kryeqyteti me zhvillim të vrullshëm" 21 maj 2011
- ^ www.tirana.gov.al/Historia e Tiranës/Tirana kryeqytet
- ^ www.tirana.gov.al/Historia e Tiranës/Tri hipotezat për prejardhjen e emrit të Tiranës
- ^ www.tirana.gov.al/Historia e Tiranës/Të dhëna arkeologjike
- ^ a b c www.tirana.gov.al/Bashkia/Këshilli bashkiak 21 maj 2011
- ^ Dokumenti "6 mujori 2010" 21 maj 2011
- ^ www.tirana.gov.al >> Statistikat 06
- ^ www.tirana.gov.al/Historia e Tiranës/Kalaja e Petrelës
- ^ www.tirana.gov.al/Historia e Tiranës/Kalaja e Prezës
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Konti Galeacio Ciano
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Anton Jugov
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Nikita Khrushov
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Mahatir Bin Mohammed
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Norman Wisdom
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Ibrahim Kodra
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Wolfgang Schüssel
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Osman Kazazi
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Azem Hajdari
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Ismail Kadare
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Shefqet Ndroqi
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Hans Peter Furrer
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Sadik Kaceli
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Hysen Kazazi
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Dritëro Agolli
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Robert Shvarc
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Reshat Bardhi
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Rrok Mirdita
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Anastasi Janullatos
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Haxhi Hafis Sabri Koçi
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah
- ^ www.tirana.gov.al/Qytetarë Nderi/George Soros
Lidhje të jashtme
- Komuniteti i kryeqytetit të Shqipërisë
- Faqja zyrtare e Tiranës
- Foto albumi i Tiranës
- Faqja e Tiranes
- Harta e Tiranës
- A e dini se? -Tirana
- ClickTirana.Com - faqe mbi Tiranën
- Njësitë bashkiake e Tiranës
- Maredheniet me jashte
Shiko dhe këtu
Bashkia Tiranë |
---|
Tirana 1 · Tirana 2 · Tirana 3 · Tirana 4 · Tirana 5 · Tirana 6 · Tirana 7 · Tirana 8 · Tirana 9 · Tirana 10 · Tirana 11 |
redaktoni kutinë |
Vora | Kamza | |||
Durrësi | ||||
Tirana | ||||
Komuna Baldushk Elbasani |
Komuna Krrabë |
Wikimedia Commons ka materiale multimediale në lidhje me: Tirana. |