Svirca (Dardanë)

Stampa:Infobox KS fshat Svirca është fshat kufitar në Komunën e Dardanës (ish Kamenica). I ndarë padrejtësisht në Kongresin e Berlinit për gjysmë më 1878.Pjesa e Svirces se mbetur është rreth 2 here me e madhe dhe ndodhet në Komunën e Medvegjës. Pas shpërnguljeve të mëdha të shqiptarëve nga Toplica Svirca merret si fashta gjysmë i shpërngulur, ku një pjesë e popullatës u shpërngul kryesisht në pjesën malore të Gollakut (Krilevë, Gregjenik, Siqevë, Marec,Hajvali etj), por edhe në Kmetovc, Gjilan, Prishtinë dhe pjesërisht në Turqi.

Është vendbanim i hershëm ilirik. Në vitet e pesëdhjeta të shekullit të kaluar janë gjet themele, por edhe gjësende me vlerë arkeologjike. Svirca është e njohur edhe me një kodër të lartë me emrin Tepe e cila e ndanë fshatin për gjysmë. Tash ka shumë pak banorë.

Toponimet

Ndër toponimet që përmenden janë : Maja e Tepes, Mejtepi, Laku i Ahave, Karrolli i Bunarit, Kroni i Askerit, Kroni i Mullarve, Kodra e Basave, Roga e Gjokës, Kapia, Livadhi i Malokut, Livadhi i Idrizit, Livadhi i Xhitit, Matana, Te shkolla, Te Xhamia, Hoxhovit, Novaku, Reka e Dodave, Bregu i Zenamit, Kroni i Musë, Musnika, Kodra e Demajve, Laku i Pusave,Gurët e Lahut, Shpati i Ahmetit, etj.

Demografia

Sipas Entit Krahinor të Statistikave, në regjistrimin e parë që është bërë në vitin 1948, fshati Svircë ka pasur 645 banorë, në vitin 1953 ka pasur 650 banorë, në vitin 1961, 686 banorë, në vitin 1971,(nuk ka shënime) ndërsa në vitin 1981, 341 banorë. Nga viti 1981 e këndej ka pasur vazhdimisht zvogëlim të popullsisë si pasojë e emigrimit të banorëve në drejtim të qendrës komunale të Dardanës, Gjilanit dhe Prishtinës. Ramje të numrit të popullsisë ka shkaktuar lufta e fundit kur nga ky fshat u shpërngulën shumica e popullsisë si pasoj e pasigurisë. Sot në këtë fshat jetojnë 59 banorë shqiptar,sipas rexhistrimit te mbajtur ne Kosovë më 2011.

Statistikat

		Grafiku
1948	645 banorë (93 shtëpi)
1953	650 banorë (90 shtëpi)
1961	686 banorë (87 shtëpi)
1971	(s'ka shënime)
1981	341 banorë (43 shtëpi)
1991	(s'ka shënime)
2011	59 banorë (8 - 10 shtëpi) përafërsisht

Shkolla e Svircës

Skeda:Shkolla e Svircës.jpg

Shkolla e Svircës, sot e braktisur

Një foto me nxënës, në oborrin e shkollës, në vitin 1962

Kroni i Musës: Karakteristikë e krojeve të Svircës nën rrënjë të ahut

Xhamia e Svircës e ndërtuar në vitin 1890 – sot, e braktisur

Shkolla e Svircës për herë të parë është hapur më 1948, në shtëpinë (shtëpi-shkollë) e Zahir Bilall Berishës. Në shkollë mësimin e vijonin rreth 110 nxënës, ku afro gjysma ishin femra. Objekti i ri shkollor u ndërtua në vitin 1954 në një skaj të fshatit, ku ishte shumë larg për disa familje e sidomos për lagjjen e Dodave. Me shpërnguljen e familjeve nga fshati numri i nxënësve në këtë shkollë gradualisht vjen duke u zvogëlua, ndërsa pas vitit 1999, shkolla mbetet pa nxënës. Sot shkolla e Svircës është një shkollë e braktisur.

Pishtarët e parë të arsimit

Svirca kishte njerëz të arsimuare edhe më parë në Mejtepin (shkollë fetare) në Tepe në kohën e Turqisë, mirëpo kishte edhe që e kanë vazhduar medresenë në Shkup e Gjilan (Ramë Berisha, Kadri Berisha, Xhafer Berisha, Hamëz Berisha, etj.). Ndërsa mësues të parë nga Svirca pas viteve 1945 janë : Ferit Berisha, Ismail Doda, Sali Berisha, Esat Berisha, Gani Berisha, Sahit Doda, Rrustem Berisha, Liman Kadriu,etj.

Personalitete

• Agnesa Demaj - gazetare
• Arta Berisha - gazetare
• Bajram Berisha - rapsod
• Besart Berisha - futbollist
• Edona Demaj - gazetare
• Fitore Berisha - këngëtare
• Naser Berisha - këngëtar
• Nazmi Demaj - vallëtar, koreograf
• Nuhi Berisha - hero i kombit
• Selajdin Berisha - rapsod
• Xhafer Hysen Berisha Inxh.i Dip.i Bujqësisë
• Ymer dhe Afrim Hysen Berisha Pronar i Qumështorës Bylmeti në Miradi e E. Fushë Kosovë
• Jehona Ymer Berisha - Ekonomik banka Financa-Kontabilitet
• Ismet Hysen Berisha Orëndreqës i parë me këtë profeson të kësaj ane.
• Dr.Kadri Ferid Berisha - Profesor në Universitetin e Prishtines
• Zaim Beqir Berisha - epror ushtarak (i burgosur)
• Qazim Doda - gazetar
• Etrit Beisha - futbollist
• Mehmet Ramiz Berisha Atlet dhe udhëheqës i klubit atletika në Fushë Kosovë
• Arbresha Berisha - Atletikiste e njohur në nivel të Republikës së Kosovës

Manifestime

Në Kapi të Svircës, në fillim të muajit korrik, para viteve të nëntëdhjeta është mbajt takimi tradicional, ndërsa nga viti 2008 (fundi i korrikut)mbahet në vendin Laku i Pusave Takimi i mërgimtarëve i cili do të jetë tradicional.

Familjet e shpërngulura pas vitit 1945

Në Turqi

• Demë Sylë Berisha

Prishtinë

• Ajvaz Mustaf Berisha
• Rushit Ajvaz Berisha
• Dukagjin Rushit Berisha
• Fadil Rushit Berisha
• Mus Ajvaz Berisha
• Hamdi Mus Berisha
• Gzim Hamdi Berisha
• Florim Hamdi Berisha
• Ismet Mus Berisha
• Flamur Ismet Berisha
• Kastriot Ismet Berisha
• Njazi Mus Berisha
• Elion Njazi Berisha
• Jetmir Njazi Berisha
• Nuhi Mus Berisha
• Gentrit Nuhi Berisha
• Lentrit Nuhi Berisha
• Arif Hasan Rafuna (Berisha)
• Aziz Sefedin Bersha
• Bajram R. Berisha
• Bilall Lil Demaj
• Bislim Brisha
• Din Tafë Berisha
• Faik Asllan Demaj
• Ferid Kadri Berisha
• Hamzë Berisha
• Hazir Mustafë Berisha
• Hazir Selim Berisha
• Hysen Ahmet Berisha
• Jashar K. Berisha
• Kadri Naman Berisha

• Mehmet Bilall Berisha
• Muharrem Isuf Berisha
• Murat Xhafer Doda
• Nel Tif Berisha
• Ramë Rahim Berisha
• Rexhep Isuf Berisha
• Sheqir Halil Berisha
• Shukri Bersha
• Sylë Musli Berisha
• Tafë Halit Berisha
• Zahir Bilall Berisha
• Halil Ibish Kadriu
• Xhemajl Beqir Doda
• Gani Muharrem Doda
• Nazmi Halim Kadriu
• Kadri Jashar Berisha

Hajvali

• Rexhep Sheqir Berisha-shperngul me 1964
• Rrustem Sheqir Berisha- 1964
• Kadri Sheqir Berisha- 1964
• Halim Munish Kadriu
• Liman Ibish Kadriu
• Bejtush Sahit Berisha
• Ramiz Rame Berisha
• Idriz Rame Berisha
• Lam Feti Demaj
• Ramadan Feti Demaj
• Xheme Salih Desipojci
• Ali Zahir Berisha
• Hafiz Rahim Berisha
• Rexhep Isuf Berisha
• Rexhep Hasan Demaj
• Male Jakup Berisha

Fushë Kosovë

• Adem Shaban Berisha

Adem Berisha njeriu i madh ne svirc

Gjilan

• Idriz Dalip Berisha
• Qazim Halil Berisha
• Ramiz Mustafë Berisha
• Rexhep Sylë Berisha
• Rifat Isuf Berisha
• Vesel Sylë Berisha
• Januz Beqir Doda
• Azem Beqir Doda
• Skender Ferid Berisha

Kamenicë

• Bajram Ruhan Berisha
• Esat Ajvaz Berisha
• Naim Esat Berisha
• Alban Naim Berisha
• Burim Naim Berisha
• Korab Naim Berisha
• Selajdin Esat Berisha
• Valon Selajdin Berisha
• Meriton Selajdin Berisha
• Zejadin Esat Berisha
• Enis Zejadin Berisha
• Nezir Bellan Berisha
• Ramiz Tal Berisha
• Rrustem Berisha
• Halim Adem Berisha
• Ali SHeqir Berisha
• Halim Rexhepiaka Halim CILOKI

Ferizaj

• Haqif Demaj

Shtimje

• Mursel Asllan Berisha

Lipjan

• Ismail Doda

Rahovec

• Hetem Muharrem Doda

Lushnje{Tiranë}

• Hamdi Kadri Berisha- është shpërngulur në vitin 1945 [vdiq me 23 shkurt 2010]

Miradi e Epërme {Dobrevë}

• Azem Qerim Demaj
• Asllan Azem Demaj
• Hazir Asllan Demaj
• Faik Asllan Demaj
• Fehmi Asllan Demaj
• Remzi Asllan Demaj
• Hysen Brahim Kadriu

• Sinan Azem Demaj
• Nazmi Sinan Demaj
• Burim Nazmi Demaj
• Noldi Burim Demaj
• Besnik Nazmi Demaj
• Ervin Besnik Demaj
• Leonis Besnik Demaj
• Berat Nazmi Demaj
• Shemsi Sinan Demaj
• Nderim Shemsi Demaj
• Ramiz Latif Berisha
• Safet Ramiz Berisha
• Valon Safet Berisha
• Avni Safet Berisha
• Altrin Safet Berisha
• Sadik Ramiz Berisha
• Agron Sadik Berisha
• Arjan Sadik Berisha
• Veton Sadik Berisha
• Dibran Sadik Berisha
• Ramiz Sadik Berisha
• Mevlud Ramiz Berisha
• Mehmet Ramiz Berisha
• Enver Ramiz Berisha

• Hysen Latif Berisha
• Ismet Hysen Berisha
• Driton Ismet Berisha
• Drilon Ismet Berisha
• Ymer Hysen Berisha
• Granit Ymer Berisha
• Gamos(i parë) Ymer Berisha
• Gramos(i dytë) Ymer Berisha
• Xhafer Hysen Berisha
• Kushtrim Xhafer Berisha
• Latif Hysen Berisha
• Ari Latif Berisha"
• Argjend Latif Berisha
• Afrim Hysem Berisha
• Ylli Afrim Berisha

• Idriz Latif Berisha
• Milazim Idriz Berisha
• Xheladin Idriz Berisha
• Fazli Idriz Berisha
• Fatmir Idriz Berisha

Sarajeve

• Hajdar Rushit Berisha

Turqi

• Miftar Miftar Berisha

Shih edhe këtë

• Vue satellitaire de Svirce
• Svirce