Talini: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v r2.7.3) (Roboti: Duke redaktuar tl:Tallinntl:Tallin
v Bot: Migrating 147 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1770 (translate me)
Rreshti 95: Rreshti 95:
[[Kategoria:Kryeqytete në Evropë]]
[[Kategoria:Kryeqytete në Evropë]]
[[Kategoria:Kryeqytete të botës]]
[[Kategoria:Kryeqytete të botës]]

[[ace:Tallinn]]
[[af:Tallinn]]
[[am:ታሊን]]
[[an:Tallinn]]
[[ar:تالين]]
[[arz:تالين]]
[[az:Tallin]]
[[bat-smg:Talins]]
[[be:Горад Талін]]
[[be-x-old:Талін]]
[[bg:Талин]]
[[bn:তাল্লিন]]
[[bo:ཏཱལ་་ལིན།]]
[[br:Tallinn]]
[[bs:Tallinn]]
[[ca:Tallinn]]
[[ce:Таллин]]
[[ckb:تاڵین]]
[[co:Tallinn]]
[[cs:Tallinn]]
[[csb:Tallinn]]
[[cv:Таллин]]
[[cy:Tallinn]]
[[da:Tallinn]]
[[de:Tallinn]]
[[dsb:Tallinn]]
[[ee:Tallinn]]
[[el:Ταλίν]]
[[en:Tallinn]]
[[eo:Talino]]
[[es:Tallin]]
[[et:Tallinn]]
[[eu:Tallinn]]
[[fa:تالین]]
[[fi:Tallinna]]
[[fiu-vro:Talliin]]
[[fo:Tallinn]]
[[fr:Tallinn]]
[[frr:Tallinn]]
[[fy:Tallin]]
[[ga:Taillinn]]
[[gag:Tallinn]]
[[gd:Tallinn]]
[[gl:Talín - Tallinn]]
[[gn:Talin]]
[[gv:Tallinn]]
[[he:טאלין]]
[[hi:ताल्लिन]]
[[hif:Tallinn]]
[[hr:Tallinn]]
[[hsb:Tallinn]]
[[ht:Talin]]
[[hu:Tallinn]]
[[hy:Տալլին]]
[[ia:Tallinn]]
[[id:Tallinn]]
[[ie:Tallinn]]
[[io:Tallinn]]
[[is:Tallinn]]
[[it:Tallinn]]
[[ja:タリン]]
[[ka:ტალინი]]
[[kk:Таллин]]
[[kl:Tallinn]]
[[ko:탈린]]
[[koi:Таллинн]]
[[ku:Tallinn]]
[[kv:Таллинн]]
[[kw:Tallinn]]
[[ky:Таллин]]
[[la:Castrum Danorum]]
[[lad:Tallin]]
[[lb:Tallinn]]
[[lij:Tallinn]]
[[lmo:Tallinn]]
[[ln:Tallinn]]
[[lt:Talinas]]
[[ltg:Talins]]
[[lv:Tallina]]
[[mdf:Таллинн]]
[[mg:Tallinn]]
[[mhr:Таллинн]]
[[mi:Tallinn]]
[[mk:Талин]]
[[ml:ടാലിൻ]]
[[mr:तालिन]]
[[mrj:Таллинн]]
[[ms:Tallinn]]
[[mt:Tallinn]]
[[myv:Таллин ош]]
[[mzn:تالین]]
[[na:Tallinn]]
[[nah:Tallin]]
[[nds:Revel]]
[[nl:Tallinn]]
[[nn:Tallinn]]
[[no:Tallinn]]
[[nov:Tallinn]]
[[oc:Tallinn]]
[[os:Таллин]]
[[pa:ਤਾਲਿਨ]]
[[pap:Tallinn]]
[[pdc:Tallinn]]
[[pl:Tallinn]]
[[pms:Tallin]]
[[pnb:ٹالن]]
[[pt:Tallinn]]
[[qu:Tallinn]]
[[rmy:Tallinn]]
[[ro:Tallinn]]
[[roa-rup:Tallinn]]
[[ru:Таллин]]
[[sah:Таллинн]]
[[scn:Tallin]]
[[sco:Tallinn]]
[[se:Tallinn]]
[[sh:Talin]]
[[simple:Tallinn]]
[[sk:Tallinn]]
[[sl:Talin]]
[[sr:Талин]]
[[st:Tallinn]]
[[stq:Tallinn]]
[[sv:Tallinn]]
[[sw:Tallinn]]
[[ta:தாலின்]]
[[tg:Таллин]]
[[th:ทาลลินน์]]
[[tl:Tallin]]
[[tpi:Talin]]
[[tr:Tallinn]]
[[tt:Tallinn]]
[[udm:Таллин]]
[[ug:تاللىن]]
[[uk:Таллінн]]
[[ur:ٹالن]]
[[vec:Tallinn]]
[[vep:Tallinn]]
[[vi:Tallinn]]
[[vo:Tallinn]]
[[war:Tallinn]]
[[wo:Talin]]
[[yi:טאלין]]
[[yo:Tallinn]]
[[zh:塔林]]
[[zh-min-nan:Tallinn]]
[[zh-yue:塔林]]

Versioni i datës 1 prill 2013 02:13

Stampa:Qytet Talini është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Estonisë me sipërfaqe prej 159.2 km² dhe popullsi prej 415 416 banorësh. Gjendjet në pjesën veriperëndimore të Estonisë, 80 km më në jug se Helsinki. Qyteti i vjetër i Talinit është një ndër qytetet e vjetra më të ruajtura në Evropë, dhe vizitohet nga më shumë se 1 milion turistë çdo vit.

Pak histori

Gjurmët e para të vendbanimeve të hershme datojnë rreth 5000 vjet më parë. Në 1050-ën u ndërtua fortesa në Toompea, pika më e lartë e Talinit. Duke qenë një pikë kyçe për tregtinë mes Rusisë dhe Skandinavisë, Talini ra pre e pushtimeve nga kalorësit Teutonikë, Danimarka, dhe Lidhja Hansaetike. Nga 1561-1710, Talini ishte nën pushtetin suedez. Nga 1710-1918, Talini ruajti autonominë ekonomike nën Perandorinë Ruse. Me marrjen e pavarësisë së Estonisë me 24 shkurt 1918, Talini u bë kryeqyteti i Estonisë. Qyteti vuajti gjatë luftimeve të Luftës së Dytë Botërore, ku një pjesë e mirë e tij u bombardua nga avionët sovjetikë. Gjatë viteve 70 popullsia e Talinit u dyfishua nga ardhja e shumë qytetarëve të Bashkimit Sovketik, kryesisht nga Rusia, Ukraina etj.

Gjeografia

Panorama e qendrës së Talinit

Talini ka një sipërfaqe prej 159.2 km². Talini gjendet në buzë të Gjirit të Finlandës, në veriperëndim të Estonisë. Talini ka dy liqene brenda vijës administative të qytetit, Liqeni Ülemiste (Liqeni i Sipërm) dhe Liqeni Harku. Talini furnizohet me ujë të pijshëm nga Liqeni Ülemiste i cili ka një sipërfaqe prek 9.6 km². Talini përshkohet nga Lumi Pirita në pjesën veriore të qytetit. Pika më e lartë e qytetit është 64 m mbi nivelin e detit dhe gjendet në pjesën jugore të qytetit, në Nõmme. Talini ka një numër të madh parqesh, dhe është një ndër kryeqytetet me ajrin më të pastër në Evropë. Bregdeti i Talinit ka një sërë gjiresh, gadishujsh dhe plazhesh me rërë.

Ekonomia

Demografia

Talini ka një popullsi prej 415 416 banorësh, duke e bërë kështu qytetin më të populluar të Estonisë, ku banon 1/3 e popullsisë së Estonisë. Popullsia e Talinit përbëhet nga 53% estonezë, 38% rusë, 4% ukrainas dhe pjesa tjetër finlandezë e të huaj nga vende të ndryshme.

Kultura

Politika

Shiko edhe këtë

Lidhje të jashtme

 Commons: Talini – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale