Arabët

Arabët janë populli në Gadishullin e Arabisë, si dhe në Lindjen e Mesme dhe në Afriken veriore.

Në kuptimin e gjerë arabë është çdo njeri që fletë gjuhën arabe si gjuhë amtare. Shtrirja e arabëve në kuptimin e gjerë është nga pjesa jug-perëndimore e Azisë nëpër Afrikën veriore deri në mes dhe jug të Sudanit dhe në bregdetin lindorë të Afrikës, diku 150 milion njerëz.

Arabët janë pjesërisht popuj endacakë (Beduinët) dhe pjesërisht popuj bregdetarë të vendosur (Fehlahët), Zanatli dhe Tregtarë. Në shekullin e VII ishin bartës të fesë së myslimanëve dhe e shtrinë ndikimin e fesë Islame nëpër Afrikën veriore deri në Spanjë.

Arabët në mesjetë dhanë kontribute të dalluara në literaturë dhe shkencë. Në shekullin e XVI ranë nën sundimin osmanë. Ndërsa në kohën moderne nën sundimin të pjesërisht të britanikëve dhe francezëve. Pas luftës së parë dhe të dytë botërore u krijuan disa shtete arabe.

Po me këtë fjalë në rrethet e ngushta të kalorësve dhe blegtorëve që merren me rritjen e kuajve përdoret ky termë për kuajt e rasës araba, një ndër rasat më të mira.

Historia

Nga historianët llogaritet që arabët deri para shekullit I-të p.e. sonë kanë jetuar në pjesën veriperëndimore të gadishullin arab dhe diku nga fundi i shekullit e kanë populluar edhe pjesën jugore të gadishullit.

Si degë ekonomike kishin të zhvilluar punimin e tokës dhe kultivimin e Deveve (gjithashtu por më pak të deleve dhe dhive) që ishin ngushtë të lidhura me jetë fshatare endacake (nomade). Kultivimi i Deveve ishte një degë që përdorej për tregti me vendet e largëta dhe që e garantonte ekonomin e çobanëve dhe fshatarëve. Fjala "Arab" përshkruan një fshatarë apo çobanë të këtyre vendeve. Jeta shoqërore këtyre fshatarëve e çobanëve ishte e ndikuar nga fisi i cili kryesohej nga Prirësi (arab.: Sheik). prirësi i fisit kryente detyra të ndryshme shoqërore përbrenda fisit siç është p.sh. gjykimin e ngatërresave, dhënien ndihmë të vobektëve si dhe shpalljen e luftës. Këto detyra ai i kryente në pajtim me plakun e fisit që ishte njëherit anëtari më i moshuar.

Shikuar nga besimi, arabët besonin në shumë perëndi (Politeistë). Në shekullin IV dhe V në disa grupe arabe si Nabateët dhe Lamidët përhapet feja krishtere. Sipas Kuranit (22/78) përmendet një varrezë e "Besimit të Ibrahimit". Këta nuk e përdornin për ushqim mishin e derrit mirëpo jetonin me norma e zakone të këtij religjioni.