Luigji XV: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: lv:Luijs XV
v Bot: Migrating 59 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7738 (translate me)
Rreshti 17: Rreshti 17:
[[Kategoria:Shekulli XVIII]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII]]
[[Kategoria:Vdekje - Shekulli XVIII]]
[[Kategoria:Vdekje - Shekulli XVIII]]

[[an:Loís XV de Francia]]
[[ar:لويس الخامس عشر ملك فرنسا]]
[[arz:لويس الخمستاشر]]
[[be:Людовік XV]]
[[bg:Луи XV (Франция)]]
[[br:Loeiz XV (Bro-C'hall)]]
[[bs:Luj XV, kralj Francuske]]
[[ca:Lluís XV de França]]
[[cs:Ludvík XV.]]
[[cy:Louis XV, brenin Ffrainc]]
[[da:Ludvig 15. af Frankrig]]
[[de:Ludwig XV.]]
[[el:Λουδοβίκος ΙΕ΄ της Γαλλίας]]
[[en:Louis XV of France]]
[[eo:Ludoviko la 15-a (Francio)]]
[[es:Luis XV de Francia]]
[[et:Louis XV]]
[[eu:Luis XV.a Frantziakoa]]
[[fa:لوئی پانزدهم]]
[[fi:Ludvig XV]]
[[fr:Louis XV de France]]
[[fy:Loadewyk XV fan Frankryk]]
[[ga:Louis XV na Fraince]]
[[gd:Louis XV na Frainge]]
[[he:לואי החמישה עשר, מלך צרפת]]
[[hr:Luj XV., kralj Francuske]]
[[hu:XV. Lajos francia király]]
[[id:Louis XV dari Perancis]]
[[io:Louis 15ma]]
[[it:Luigi XV di Francia]]
[[ja:ルイ15世 (フランス王)]]
[[ka:ლუი XV]]
[[ko:루이 15세]]
[[la:Ludovicus XV]]
[[lb:Louis XV. vu Frankräich]]
[[lv:Luijs XV]]
[[mk:Луј XV]]
[[mr:पंधरावा लुई, फ्रान्स]]
[[nl:Lodewijk XV van Frankrijk]]
[[nn:Ludvig XV av Frankrike]]
[[no:Ludvig XV av Frankrike]]
[[oc:Loís XV de França]]
[[pl:Ludwik XV]]
[[pt:Luís XV de França]]
[[ro:Ludovic al XV-lea al Franței]]
[[ru:Людовик XV]]
[[sh:Luj XV., kralj Francuske]]
[[simple:Louis XV of France]]
[[sk:Ľudovít XV.]]
[[sl:Ludvik XV. Francoski]]
[[sr:Луј XV]]
[[sv:Ludvig XV av Frankrike]]
[[th:พระเจ้าหลุยส์ที่ 15 แห่งฝรั่งเศส]]
[[tr:XV. Louis]]
[[uk:Людовик XV]]
[[vec:Louis XV de Fransa]]
[[vi:Louis XV của Pháp]]
[[yo:Louis 15k ilẹ̀ Fránsì]]
[[zh:路易十五]]

Versioni i datës 4 prill 2013 17:01

Luigji i XV

Biografia

Lui XV (i Burobonëve), i quajtur i dashuruari lindi në (Versailles, 15 shkurt 1710 - Versailles, 10 maj 1774), ka qenë mbreti i Francës nga viti 1715 deri në vdekje,babai i Luigji XVI. Luigji XV trashëgoi fronin mbretëror nga stërgjyshi i tij Luigji XIV, në moshen 5 - vjeçare. Kaloi vitet e para te jetës se tij realtivisht ne qetësi dhe në begati, duke studiuar shumë, falë mësuesve qe mbreti kishte ai zhvilloi nje kulturë të madhe. Detyrën për te udhequr shtetin francez e kishin ne dorë disa fisnikë mbretëror. Ne fundin e femijërisë, Lui ia besoi udheheqjen e shtetit kardianlit Fleury, qe ishte mësues i tij. Ndyshe nga Luigji XIV ai nuk kishte asnjehere kontakte direkte me politiken e shtetit, takonte shume rrallë ministrat, dhe shpesh merrte vendime te paparashikushme kundër ministrave, arriti deri ne pikën e ndërtimit të nje rrjeti të perberë nga spiunë dhe dipllomatë. Interesi i pakët në politike dhe administrata jo e shkelqyer e qeverisë, ministrat shkarkoheshin nga detyra shpesh, çoi ne dobesimin e fuqisë se Frances ne shkallën Evropiane, dhe kontribuoi qe të hidhen bazat për revolucionin francez. Ne fillimin e mbretërise mori shumë favore dhe mbështetje nga populli, i cili arriti ta quante "i dashuruari". Me kalimin e kohës, mungesa e aftësisë per te marrë vendime te rëndesishme për qeverisjen e vendit, dashnoret e shumta dhe te vazhdueshme bënë që popullariteti i tij te biente ne sytë e popullit, urrejtja ndaj tij nga populli Francez u duk shumë kur ai vdiq, sepse ne rruget e Parisit menjëherë pas vdekjes filluan festimet, ky fakt ndodhi edhe me Luigjin e XIV. Varrimi u bë fshehurazi ne darkë, për të evituar daljen e arkivolit të tij përpara publikut te indinjuar, ky fakt ndodhi edhe me paraardhesin e tij. Në vitet e qeverisjes së tij Franca korri suksese të mëdha ushtarake brenda kontinentit Evropian, si fitorja e dukatës së Lorenës, por humbi kontrollin në perandorinë koloniale, në favor te Britanisë së Madhe.