Angjelina Araniti: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
| Rreshti 10: | Rreshti 10: | ||
Angjelina dhe Stefani patën dy djem Gjergjin (Maksim) e Joanin<ref name="pirroprifti" /> dhe dy (ose tre) vajza Maria, Milica (e ndoshta dhe Irena). Zonja Angjelina dhe despoti Brankoviç u larguan për në territoret e [[Lidhja e Lezhës|lidhjes së Lezhës]] dhe më pas në [[Friuli]], [[Itali]], kur [[Despotati serb]] dhe territoret e Lidhjes u pushtuan nga [[Perandoria osmane]].<ref name=Elsie/> Territori i despotatit që nga viti 1459 ishte nën pushtimin osman. |
Angjelina dhe Stefani patën dy djem Gjergjin (Maksim) e Joanin<ref name="pirroprifti" /> dhe dy (ose tre) vajza Maria, Milica (e ndoshta dhe Irena). Zonja Angjelina dhe despoti Brankoviç u larguan për në territoret e [[Lidhja e Lezhës|lidhjes së Lezhës]] dhe më pas në [[Friuli]], [[Itali]], kur [[Despotati serb]] dhe territoret e Lidhjes u pushtuan nga [[Perandoria osmane]].<ref name=Elsie/> Territori i despotatit që nga viti 1459 ishte nën pushtimin osman. |
||
Stefan [[Stefan Brankoviç]] vdiq në vitin 1476. Në vitin 1485, me shpalljen e të birit, Gjergjit, despot titullar i [[Despotati serb|Despotatit serb]] në ekzil Angjelina shkoi në [[Mbretëria e Hungarisë|Mbretërinë e Hungarisë]]. Mbreti hungarez Mateja i jep në pronësi qytetin dhe pasurinë e [[Kupinova|Kupinovës]] në [[Vojvodina|Vojvodinë]]. Duke parë se ajo vetë nuk ishte në gjendje të mbante të gjithë manastiret, i shkruan një letër prekëse Princit të Madh të Moskës, Vasilit III Ivanoviç: |
|||
{{Citat|Pushteti tonë po i vjen fundi, ndërsa tëndi sa vjen e rritet. Prandaj edhe të marresh përsipër detyren tonë për tu përkujdesur e ndihmuar Kishat edhe manastiret e shenjta, të ngritura prej të parëve tuaj të pershpirtshem edhe të mitë.|Letër e Angjelinës drejtuar Princit të Moskës, Vasilit III Ivanoviç}} |
{{Citat|Pushteti tonë po i vjen fundi, ndërsa tëndi sa vjen e rritet. Prandaj edhe të marresh përsipër detyren tonë për tu përkujdesur e ndihmuar Kishat edhe manastiret e shenjta, të ngritura prej të parëve tuaj të pershpirtshem edhe të mitë.|Letër e Angjelinës drejtuar Princit të Moskës, Vasilit III Ivanoviç}} |
||
Me ndihmat që dërgoi Vasili III, Angjelina ndërtoi [[manastiri i Krushedolit|manastirin e Krushedolit]] dhe disa manastire të tjerë. Besohet se ndërtimi i këtij mmanastiri filloi në vitin 1509. Më vonë Angjelina u bë murgeshë në [[manastiri i Krushedolit|manastirin e Krushedolit]], në malin [[Frushka Gora]], [[Syrmia]], ku edhe vdiq në fillim të [[shekulli VI|shek. XVI]].<ref name=Elsie/> Eshtrat e saj ruajtën në këtë manastir. Më 1716, kur turqit u vunë zjarrin këtyre kishave dhe manastireve, murgeshat arritën ta shpëtojnë vetëm një pjesë të eshtrave të Shën-Angjelinës, dorën e majtë, që sot e kësaj dite ruhet në kivotin e kishës së Manastirit të Krushedoll-it.<ref name="pirroprifti" /> |
Me ndihmat që dërgoi Vasili III, Angjelina ndërtoi [[manastiri i Krushedolit|manastirin e Krushedolit]] dhe disa manastire të tjerë. Besohet se ndërtimi i këtij mmanastiri filloi në vitin 1509. Më vonë Angjelina u bë murgeshë në [[manastiri i Krushedolit|manastirin e Krushedolit]], në malin [[Frushka Gora]], [[Syrmia]], ku edhe vdiq në fillim të [[shekulli VI|shek. XVI]].<ref name=Elsie/> Eshtrat e saj ruajtën në këtë manastir. Më 1716, kur turqit u vunë zjarrin këtyre kishave dhe manastireve, murgeshat arritën ta shpëtojnë vetëm një pjesë të eshtrave të Shën-Angjelinës, dorën e majtë, që sot e kësaj dite ruhet në kivotin e kishës së Manastirit të Krushedoll-it.<ref name="pirroprifti" /> |
||
Versioni i datës 5 prill 2013 17:12
Angjelina Araniti Komneni (l. shek. XV, Berat - v. 30 korrik 1520, Krushedoli; shqip: Angjelina Arianit Komneni, Shën Angjelina, Shën Angjelina e Krujës, Shën Angjelina e Arbërisë, serbisht: Angelina Branković, Мати Ангелина, Ангелина Бранковић, Shën Angjelina e Serbisë) ishte një despoteshë e shekullit të XV, bashkëshortja e despotit serb Stefan Branković. Ajo rridhte nga një familje fisnike shqiptare dhe ishte kunatë e Skënderbeut. Për jetën e saj të devotshme ajo është shpallur shenjtore dhe nderohet si e tillë nga Kisha ortodokse serbe.
Jeta
Angjelina Arianit Komneni u lind në Berat, në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të krishterë ortodoksë[1] dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut Gjergj Arianit Komneni.[2] Angjelina ishte e motra e Donika Kastriotit, e cila ishte gruaja e Gjergj Kastrioti Skënderbeut.[3] Angjelina u martua me udhëheqësin serb Stefan Brankoviç (afro. 1460—1461) në Shkodër,[4] të birin e despotit serb Đurađ Brankoviç (afro. 1427—1456).[5][6]
Njohja e saj me Stefanin e verbër djalin e Despotit të Sërbisë ndodhi më 1459 në kohën kur Despoti i Serbisë së bashku me djalin e tij u strehua tek i ati i Angjelinës, Gjergj Araniti për shkak të ndjekjes që i bënë osmanët pas rënies së Smederevës. Aty ata u dashuruan. Stefan Brankoviçi u verbua nga sulltani turk me 8 maj 1441 pasi sipas sulltanit i ati i Stefanit i shkeli kushtet e paqes.[4]
Angjelina dhe Stefani patën dy djem Gjergjin (Maksim) e Joanin[4] dhe dy (ose tre) vajza Maria, Milica (e ndoshta dhe Irena). Zonja Angjelina dhe despoti Brankoviç u larguan për në territoret e lidhjes së Lezhës dhe më pas në Friuli, Itali, kur Despotati serb dhe territoret e Lidhjes u pushtuan nga Perandoria osmane.[3] Territori i despotatit që nga viti 1459 ishte nën pushtimin osman.
Stefan Stefan Brankoviç vdiq në vitin 1476. Në vitin 1485, me shpalljen e të birit, Gjergjit, despot titullar i Despotatit serb në ekzil Angjelina shkoi në Mbretërinë e Hungarisë. Mbreti hungarez Mateja i jep në pronësi qytetin dhe pasurinë e Kupinovës në Vojvodinë. Duke parë se ajo vetë nuk ishte në gjendje të mbante të gjithë manastiret, i shkruan një letër prekëse Princit të Madh të Moskës, Vasilit III Ivanoviç:
Pushteti tonë po i vjen fundi, ndërsa tëndi sa vjen e rritet. Prandaj edhe të marresh përsipër detyren tonë për tu përkujdesur e ndihmuar Kishat edhe manastiret e shenjta, të ngritura prej të parëve tuaj të pershpirtshem edhe të mitë.
— Letër e Angjelinës drejtuar Princit të Moskës, Vasilit III Ivanoviç
Me ndihmat që dërgoi Vasili III, Angjelina ndërtoi manastirin e Krushedolit dhe disa manastire të tjerë. Besohet se ndërtimi i këtij mmanastiri filloi në vitin 1509. Më vonë Angjelina u bë murgeshë në manastirin e Krushedolit, në malin Frushka Gora, Syrmia, ku edhe vdiq në fillim të shek. XVI.[3] Eshtrat e saj ruajtën në këtë manastir. Më 1716, kur turqit u vunë zjarrin këtyre kishave dhe manastireve, murgeshat arritën ta shpëtojnë vetëm një pjesë të eshtrave të Shën-Angjelinës, dorën e majtë, që sot e kësaj dite ruhet në kivotin e kishës së Manastirit të Krushedoll-it.[4]
Ajo nderohet si shenjtore nga Kisha ortodokse serbe me emrin Shën Angjelina e Serbisë dhe dita e saj festohet më 30 korrik nga serbët dhe më 10 dhjetor nga Kisha ortodokse shqiptare.[3][5] Ajo shkroi një hagiografi të njohur si Hagiografia e Nënë Angjelinës (serbisht: Житије мајке Ангелине).
Mirënjohje
- Në Beograd një rrugë mban emrin Majke Angeline (serbisht: Мати Ангелина) 44°47′18″N 20°31′09″E / 44.788308°N 20.519146°E.
Burime
- Artikuj gazete
- Artikulli Shën Angjelina Shqiptare, e bija e Arianit Komnenit : Historia e princeshës shqiptare, që ngriti Manastirin e Krushedolit në Serbi Republika. - nr. 268, 11 nëntor, 2001, faqe. 21
- Artikulli Shenjtore shqiptare në Manastirin Kushedol të Vojvodinës : Shën Angjelina Shqiptare Gazeta 55. - Nr. 200, 24 gusht, 2002, f. 16
- Dokumente dhe libra
Referenca
- ^ Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich
- ^ Musachi, John (1515). "1515". Marrë më 3 tetor 2010.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Është injoruar "John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty" (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ a b c d Elsie, Robert (2000). A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture. New York University Press. fq. 9. ISBN 0-8147-2214-8.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c d Prifti, Pirro (31.12.2010). "Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare". Marrë më 5-04-2013.
{{cite web}}: Shiko vlerat e datave në:|accessdate=dhe|date=(Ndihmë!) - ^ a b St. Angelina of Serbia
- ^ Saint Angelina of Serbia