Angjelina Araniti: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
No edit summary
Rreshti 6: Rreshti 6:
Angjelina Arianit Komneni u lind në [[Berat]], në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të [[Kisha ortodokse|krishterë ortodoksë]]<ref>[http://www.roca.org/OA/34/34k.htm Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich]</ref> dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut [[Gjergj Arianit Komneni]].<ref>{{cite web|url=http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|title=1515 | John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty|last=Musachi|first=John|year=1515|accessdate=3 October 2010}}</ref> Angjelina ishte e motra e [[Donika Kastrioti]]t, e cila ishte gruaja e [[Gjergj Kastrioti Skënderbeu]]t.<ref name=Elsie>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|title=A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture|url=http://books.google.com/books?id=aAtQZ0vjf5gC&printsec=frontcover&source=gbs_slider_thumb#v=onepage&q&f=false|year=2000|publisher=New York University Press|isbn=0-8147-2214-8|page=9}}</ref> Angjelina u martua me udhëheqësin serb [[Stefan Brankoviç]] (afro. 1460—1461) në [[Shkodra|Shkodër]],<ref name="pirroprifti">{{cite web | url = http://www.zemrashqiptare.net/news/id_19243/rp_0/act_print/rf_1/Printo.html | title = Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare | accessdate = 5-04-2013 | last = Prifti | first = Pirro | date = 31.12.2010 | language = sq}}</ref> të birin e despotit serb [[Đurađ Brankoviç]] (afro. 1427—1456).<ref name=Antiochian>[http://www.antiochian.org/node/19134 St. Angelina of Serbia]</ref><ref>[http://www.saintstevens.org/history.htm Saint Angelina of Serbia]</ref>
Angjelina Arianit Komneni u lind në [[Berat]], në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të [[Kisha ortodokse|krishterë ortodoksë]]<ref>[http://www.roca.org/OA/34/34k.htm Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich]</ref> dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut [[Gjergj Arianit Komneni]].<ref>{{cite web|url=http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|title=1515 | John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty|last=Musachi|first=John|year=1515|accessdate=3 October 2010}}</ref> Angjelina ishte e motra e [[Donika Kastrioti]]t, e cila ishte gruaja e [[Gjergj Kastrioti Skënderbeu]]t.<ref name=Elsie>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|title=A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture|url=http://books.google.com/books?id=aAtQZ0vjf5gC&printsec=frontcover&source=gbs_slider_thumb#v=onepage&q&f=false|year=2000|publisher=New York University Press|isbn=0-8147-2214-8|page=9}}</ref> Angjelina u martua me udhëheqësin serb [[Stefan Brankoviç]] (afro. 1460—1461) në [[Shkodra|Shkodër]],<ref name="pirroprifti">{{cite web | url = http://www.zemrashqiptare.net/news/id_19243/rp_0/act_print/rf_1/Printo.html | title = Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare | accessdate = 5-04-2013 | last = Prifti | first = Pirro | date = 31.12.2010 | language = sq}}</ref> të birin e despotit serb [[Đurađ Brankoviç]] (afro. 1427—1456).<ref name=Antiochian>[http://www.antiochian.org/node/19134 St. Angelina of Serbia]</ref><ref>[http://www.saintstevens.org/history.htm Saint Angelina of Serbia]</ref>


Njohja e saj me Stefanin e verbër, djalin e Despotit të Sërbisë, ndodhi më 1960 kur ai erdhi për vizitë tek [[Skënderbeu]].
Njohja e saj me Stefanin e verbër djalin e Despotit të Sërbisë ndodhi më 1459 në kohën kur Despoti i Serbisë së bashku me djalin e tij u strehua tek i ati i Angjelinës, [[Gjergj Araniti]] për shkak të ndjekjes që i bënë [[Perandoria osmane|osmanët]] pas rënies së [[Smeredeva|Smederevës]]. Aty ata u dashuruan. Stefan Brankoviçi u verbua nga sulltani turk me 8 maj 1441 pasi sipas sulltanit i ati i Stefanit i shkeli kushtet e paqes.<ref name="pirroprifti" />


Angjelina dhe Stefani patën dy djem Gjergjin (Maksim) e Joanin<ref name="pirroprifti" /> dhe dy (ose tre) vajza Maria, Milica (e ndoshta dhe Irena). Zonja Angjelina dhe despoti Brankoviç u larguan për në territoret e [[Lidhja e Lezhës|lidhjes së Lezhës]] dhe më pas në [[Friuli]], [[Itali]], kur [[Despotati serb]] dhe territoret e Lidhjes u pushtuan nga [[Perandoria osmane]].<ref name=Elsie/> Territori i despotatit që nga viti 1459 ishte nën pushtimin osman.
Angjelina dhe Stefani patën dy djem Gjergjin (Maksim) e Joanin<ref name="pirroprifti" /> dhe dy (ose tre) vajza Maria, Milica (e ndoshta dhe Irena). Zonja Angjelina dhe despoti Brankoviç u larguan për në territoret e [[Lidhja e Lezhës|lidhjes së Lezhës]] dhe më pas në [[Friuli]], [[Itali]], kur [[Despotati serb]] dhe territoret e Lidhjes u pushtuan nga [[Perandoria osmane]].<ref name=Elsie/> Territori i despotatit që nga viti 1459 ishte nën pushtimin osman.

Versioni i datës 5 prill 2013 17:38

Skeda:St. Angelina of Serbia.jpg
Shën Angjelina në një ikonë serbe.

Angjelina Araniti Komneni (l. shek. XV, Berat - v. 30 korrik 1520, Krushedoli; shqip: Angjelina Arianit Komneni, Shën Angjelina, Shën Angjelina e Krujës, Shën Angjelina e Arbërisë, serbisht: Angelina Branković, Мати Ангелина, Ангелина Бранковић, Shën Angjelina e Serbisë) ishte një despoteshë e shekullit të XV, bashkëshortja e despotit serb Stefan Brankoviç. Ajo rridhte nga një familje fisnike shqiptare dhe ishte kunatë e Skënderbeut. Për jetën e saj të devotshme ajo është shpallur shenjtore dhe nderohet si e tillë nga Kisha ortodokse serbe.

Jeta

Relike me eshtrat e Shën Angjelinës në manastirin Krušedol

Angjelina Arianit Komneni u lind në Berat, në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të krishterë ortodoksë[1] dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut Gjergj Arianit Komneni.[2] Angjelina ishte e motra e Donika Kastriotit, e cila ishte gruaja e Gjergj Kastrioti Skënderbeut.[3] Angjelina u martua me udhëheqësin serb Stefan Brankoviç (afro. 1460—1461) në Shkodër,[4] të birin e despotit serb Đurađ Brankoviç (afro. 1427—1456).[5][6]

Njohja e saj me Stefanin e verbër, djalin e Despotit të Sërbisë, ndodhi më 1960 kur ai erdhi për vizitë tek Skënderbeu.

Angjelina dhe Stefani patën dy djem Gjergjin (Maksim) e Joanin[4] dhe dy (ose tre) vajza Maria, Milica (e ndoshta dhe Irena). Zonja Angjelina dhe despoti Brankoviç u larguan për në territoret e lidhjes së Lezhës dhe më pas në Friuli, Itali, kur Despotati serb dhe territoret e Lidhjes u pushtuan nga Perandoria osmane.[3] Territori i despotatit që nga viti 1459 ishte nën pushtimin osman.

Stefan Stefan Brankoviç vdiq në vitin 1476. Në vitin 1485, me shpalljen e të birit, Gjergjit, despot titullar i Despotatit serb në ekzil Angjelina shkoi në Mbretërinë e Hungarisë. Mbreti hungarez Mateja i jep në pronësi qytetin dhe pasurinë e Kupinovës në Vojvodinë. Duke parë se ajo vetë nuk ishte në gjendje të mbante të gjithë manastiret, i shkruan një letër prekëse Princit të Madh të Moskës, Vasilit III Ivanoviç:

Pushteti tonë po i vjen fundi, ndërsa tëndi sa vjen e rritet. Prandaj edhe të marresh përsipër detyren tonë për tu përkujdesur e ndihmuar Kishat edhe manastiret e shenjta, të ngritura prej të parëve tuaj të pershpirtshem edhe të mitë.

— Letër e Angjelinës drejtuar Princit të Moskës, Vasilit III Ivanoviç

Me ndihmat që dërgoi Vasili III, Angjelina ndërtoi manastirin e Krushedolit dhe disa manastire të tjerë. Besohet se ndërtimi i këtij mmanastiri filloi në vitin 1509. Më vonë Angjelina u bë murgeshë në manastirin e Krushedolit, në malin Frushka Gora, Syrmia, ku edhe vdiq në fillim të shek. XVI.[3] Eshtrat e saj ruajtën në këtë manastir. Më 1716, kur turqit u vunë zjarrin këtyre kishave dhe manastireve, murgeshat arritën ta shpëtojnë vetëm një pjesë të eshtrave të Shën-Angjelinës, dorën e majtë, që sot e kësaj dite ruhet në kivotin e kishës së Manastirit të Krushedoll-it.[4]

Ajo nderohet si shenjtore nga Kisha ortodokse serbe me emrin Shën Angjelina e Serbisë dhe dita e saj festohet më 30 korrik dhe më 10 dhjetor.[3][5] Ajo shkroi një hagiografi të njohur si Hagiografia e Nënë Angjelinës (serbisht: Житије мајке Ангелине).

Mirënjohje

Kisha ortodokse serbe e ka shpallur Angjelinën shenjtore. Shumë kisha të tjera në Serbi mbajnë emrin e saj. Manastiri në Prats-de-Mollo-la-Preste mban një statujë të Angjelinës. Rrethanat se si është vendosur një statujë ortodokse në një manastirn katuloik ende nuk dihen. Në Beograd një rrugë mban emrin Majke Angeline (serbisht: Мати Ангелина) 44°47′18″N 20°31′09″E / 44.788308°N 20.519146°E / 44.788308; 20.519146.

Burime

Artikuj gazete
Dokumente dhe libra

Referenca

  1. ^ Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich
  2. ^ Musachi, John (1515). "1515". Marrë më 3 tetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Është injoruar "John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty" (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  3. ^ a b c d Elsie, Robert (2000). A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture. New York University Press. fq. 9. ISBN 0-8147-2214-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b c Prifti, Pirro (31.12.2010). "Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare". Marrë më 5-04-2013. {{cite web}}: Shiko vlerat e datave në: |accessdate= dhe |date= (Ndihmë!)
  5. ^ a b St. Angelina of Serbia
  6. ^ Saint Angelina of Serbia
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Angjelina_Araniti&oldid=1336520"