Parajsa: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v Bot: Migrating 45 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3363340 (translate me)
v Roboti: Duke korrigjuar ridrejtimet
Rreshti 1: Rreshti 1:
{{fjala}}
{{fjala}}
[[Skeda:Jan Bruegel d. Ä. 003.jpg|thumb|Parajsa nga [[Jan Brygel]].]]
[[Skeda:Jan Bruegel d. Ä. 003.jpg|thumb|Parajsa nga [[Jan Brygel]].]]
'''Parajsa''' është një fjalë që e ka prejardhjen nga [[sanskritja]] ''paradesha'' ose "vend i lartë" dhe më vonë u përshtat në perëndim në ''pairidaeza'' ([[Persishtja|persisht]]) që përbëhet nga ''pairi'' (përreth) dhe ''diz'' (krijoj), "paràdhisos" ([[Greqishtja|greqisht]]), "pardes" ([[Hebraishtja|hebraisht]]), "partez" ([[Armenishtja|armenisht]]) (kopësht) dhe "paradisus" ([[Latinishtja|latinisht]]), [[Italishtja|italisht]] ''Paradiso'' nga e cila vjen edhe ne shqip fjala ''parajsë'' ose ''parriz''.
'''Parajsa''' është një fjalë që e ka prejardhjen nga [[sanskritja]] ''paradesha'' ose "vend i lartë" dhe më vonë u përshtat në perëndim në ''pairidaeza'' ([[Persishtja|persisht]]) që përbëhet nga ''pairi'' (përreth) dhe ''diz'' (krijoj), "paràdhisos" ([[Greqishtja|greqisht]]), "pardes" ([[gjuha hebraike|hebraisht]]), "partez" ([[gjuha armene|armenisht]]) (kopësht) dhe "paradisus" ([[gjuha latine|latinisht]]), [[gjuha italiane|italisht]] ''Paradiso'' nga e cila vjen edhe ne shqip fjala ''parajsë'' ose ''parriz''.
Në tekstet fetare zakonisht lidhet me jetën e amshuar të lumtur të të vdekurve që shijojnë shikimin dhe praninë e fytyrës së [[Zoti]]t.
Në tekstet fetare zakonisht lidhet me jetën e amshuar të lumtur të të vdekurve që shijojnë shikimin dhe praninë e fytyrës së [[Zoti]]t.


Rreshti 25: Rreshti 25:
* '''Jeruzalemi i Ri''' - banesa e të drejteve të ribashkuar me Perëndinë pas Fundit të Botës. [[Gjoni]] e përshkruan atë në pamjen e një katërkëndëshi të madh (''<<gjatësia e gjerësia dhe lartësia e tij janë të njëjta>>'' Zbulesa 21:16), që ngrihej në qiell. Gjerësia e brinjës së katërkëndëshit është 300km (12000 stade). Trashësia e mbulesës 72 metra (144 kubite). Katërkëndëshi do të ketë 12 porta, nga 3 porta nga çdo anë. Brenda katërkëndëshit do të ketë rrugë, dhe nga froni rjedh '''[[uji i gjallë]]''', që ushqen '''[[Pema e jetës|pemën e jetës]]'''.
* '''Jeruzalemi i Ri''' - banesa e të drejteve të ribashkuar me Perëndinë pas Fundit të Botës. [[Gjoni]] e përshkruan atë në pamjen e një katërkëndëshi të madh (''<<gjatësia e gjerësia dhe lartësia e tij janë të njëjta>>'' Zbulesa 21:16), që ngrihej në qiell. Gjerësia e brinjës së katërkëndëshit është 300km (12000 stade). Trashësia e mbulesës 72 metra (144 kubite). Katërkëndëshi do të ketë 12 porta, nga 3 porta nga çdo anë. Brenda katërkëndëshit do të ketë rrugë, dhe nga froni rjedh '''[[uji i gjallë]]''', që ushqen '''[[Pema e jetës|pemën e jetës]]'''.


== Përfytyrimi i parajsës nga [[Dante Aligieri|Dantja]] ==
== Përfytyrimi i parajsës nga [[Dante Alighieri|Dantja]] ==
[[Skeda:Paradiso Canto 31.jpg|thumb|right|250x|[[Gustav Dor]]: Dantja dhe Beatriçja në rrethin e fundit të parajsës]]
[[Skeda:Paradiso Canto 31.jpg|thumb|right|250x|[[Gustav Dor]]: Dantja dhe Beatriçja në rrethin e fundit të parajsës]]
* Qielli i parë ([[Hëna]]) - banorë me detyrë ruajtëse
* Qielli i parë ([[Hëna]]) - banorë me detyrë ruajtëse
* Qielli i dytë ([[Mërkuri]]) - banorë reformues dhe vuajtës padrejtësisht.
* Qielli i dytë ([[Mërkuri]]) - banorë reformues dhe vuajtës padrejtësisht.
* Qielli i tretë ([[Afërdita]]) - banorë të dashuruar.
* Qielli i tretë ([[Afërdita]]) - banorë të dashuruar.
* Qielli i katërt ([[Dielli]]) - banorë të mençur e me dituri të medha ([[Tomas Akuini]]).
* Qielli i katërt ([[Dielli]]) - banorë të mençur e me dituri të medha ([[Tomas Akuinas|Tomas Akuini]]).
* Qielli i pestë ([[Marsi]]) - luftëtarë të së vërtetës ([[Juda Makabea]]).
* Qielli i pestë ([[Marsi]]) - luftëtarë të së vërtetës ([[Juda Makabea]]).
* Qielli i gjashtë ([[Jupiteri]]) - banorë sundimtarë të drejtësisë.
* Qielli i gjashtë ([[Jupiteri]]) - banorë sundimtarë të drejtësisë.
Rreshti 40: Rreshti 40:
== Parajsa në Islam ==
== Parajsa në Islam ==
{{Kryesor|Xheneti}}
{{Kryesor|Xheneti}}
* [[Islami]] parajsën ''(të njohur si [[xheneti|xhenet]]), vetitë, jetën dhe të mirat në të i përshkruan duke u bazuar në argumentet [Kur'ani|Kur'anore]] si dhe dëshmitë e [[Muhammedi]]t, të dërguarit të fundit në Islam.
* [[Feja Islame|Islami]] parajsën ''(të njohur si [[xheneti|xhenet]]), vetitë, jetën dhe të mirat në të i përshkruan duke u bazuar në argumentet [Kur'ani|Kur'anore]] si dhe dëshmitë e [[Muhammedi]]t, të dërguarit të fundit në Islam.


Parajsa sipas argumenteve islame është një vend ku rrjedhin lumenj e rriten të gjitha bimët e mundëshme (Kurani [[Suretu El Bejjine|98:8]]). Në veçanti përmenden katër lumenj: uji, qumështi, vera dhe mjalti (Kurani [[Suretu Muhammed|47:15]]).
Parajsa sipas argumenteve islame është një vend ku rrjedhin lumenj e rriten të gjitha bimët e mundëshme (Kurani [[Suretu El Bejjine|98:8]]). Në veçanti përmenden katër lumenj: uji, qumështi, vera dhe mjalti (Kurani [[Suretu Muhammed|47:15]]).

Versioni i datës 12 qershor 2013 01:12

Gjendeni te artikulli Parajsa. Për shprehjet e ngjashme në shkrim, kuptim apo tingëllim, shikoni këtu.
Parajsa nga Jan Brygel.

Parajsa është një fjalë që e ka prejardhjen nga sanskritja paradesha ose "vend i lartë" dhe më vonë u përshtat në perëndim në pairidaeza (persisht) që përbëhet nga pairi (përreth) dhe diz (krijoj), "paràdhisos" (greqisht), "pardes" (hebraisht), "partez" (armenisht) (kopësht) dhe "paradisus" (latinisht), italisht Paradiso nga e cila vjen edhe ne shqip fjala parajsë ose parriz. Në tekstet fetare zakonisht lidhet me jetën e amshuar të lumtur të të vdekurve që shijojnë shikimin dhe praninë e fytyrës së Zotit.

Burime si Ksenofoni e përdornin këtë emërtim për të treguar kopshtin e famshëm "parajsë". Tre prejardhjet kryesore të emërtimit perëndimor (hebraisht pardès, persisht pairidaēza dhe greqisht paràdhisos), përmbajnë idenë themelore të një parku ose kopshti.

Sot emërtimi "parajsë" nënkupton "qiellin" ose vendin e fundit e të lumtur, dhe rrjedh nga domethënia e fjalës greke paràdhisos të përdorur në Bibël për të treguar kopshtin e edenit.

Parajsa në Bibël: Edeni dhe Jeruzalemi i Ri

Adami dhe Eva dëbohen nga parajsa

Siguria e jetës së amshuar e të lumtur shfaqet vetëm kah fundi i Besëlidhjes së Vjetër. Më parë mendohej që të vdekurit zbritnin në "mbretërinë e të vdekurve" ose sheol, "vendi i hijeve", pa kënaqësi.

librin e makabejve, dhe libra të dytë kanonike të pa përfshirë në kanonin hebraik shprehet siguria e ringjalljes së të vdekurve dhe jetën e amshuar. Jezusi e ka paraqitur shumë qartë këtë mësim në krahasime të ndryshme e fjalime:

  • gjykimin botëror (Mateu 25,31-46)
  • Tek "vjedhësi i mirë" (shprehje e përkthyer më mirë si "keqbërësi i penduar" në kryq) Jezusi i premton parajsën duke përdorur këto fjalë: Me të vërtetë po të them, sot do të jesh me mua në parriz (Luka 23,39-43).
Dita e gjykimit, nga Mikelangjelo.

Emërtimi shfaqet edhe tek 2Kor 12,4. Apostoli Pal pohon të ketë qënë i rrëmbyer në parajsë e të ketë dëgjuar fjalë të pathënëshme që nuk i lejohet askujt të thuhen.

Zbulesa 2,7 e përdor fjalën në lidhje me Edenin që e quan Parajsë. Fitimtarit do t´i jap për të ngrënë nga pema e jetës, që është në parajsën e Perëndisë.

  • Edeni - vendi i parë i banuar nga njerëzit. I shtrirë në Lindje. (Ngjarjet 2:8). Njerëzit që banonin në Eden ishin të pavdekshëm dhe të përkryer. Në këtë shikim Parajsa është e ngjashme me Amshimin e Artë. Të shtyrë në tundim nga gjarpëri, ata hëngrën nga fruti i pemës së dijes, si përfundim ata u dënuan me vdekje dhe vuajtje. Zoti e mbylli parajsën për njerëzit, duke vënë një engjëlli kerubim me një shpatë të flaktë në hyrjen e saj (Ngjarjet 3:24).
  • Jeruzalemi i Ri - banesa e të drejteve të ribashkuar me Perëndinë pas Fundit të Botës. Gjoni e përshkruan atë në pamjen e një katërkëndëshi të madh (<<gjatësia e gjerësia dhe lartësia e tij janë të njëjta>> Zbulesa 21:16), që ngrihej në qiell. Gjerësia e brinjës së katërkëndëshit është 300km (12000 stade). Trashësia e mbulesës 72 metra (144 kubite). Katërkëndëshi do të ketë 12 porta, nga 3 porta nga çdo anë. Brenda katërkëndëshit do të ketë rrugë, dhe nga froni rjedh uji i gjallë, që ushqen pemën e jetës.

Përfytyrimi i parajsës nga Dantja

Gustav Dor: Dantja dhe Beatriçja në rrethin e fundit të parajsës
  • Qielli i parë (Hëna) - banorë me detyrë ruajtëse
  • Qielli i dytë (Mërkuri) - banorë reformues dhe vuajtës padrejtësisht.
  • Qielli i tretë (Afërdita) - banorë të dashuruar.
  • Qielli i katërt (Dielli) - banorë të mençur e me dituri të medha (Tomas Akuini).
  • Qielli i pestë (Marsi) - luftëtarë të së vërtetës (Juda Makabea).
  • Qielli i gjashtë (Jupiteri) - banorë sundimtarë të drejtësisë.
  • Qielli i shtatë (Saturni) - banorë teologë dhe murgj.
  • Qilelli i tetë - (lëmshi i yllit) - banorë ngadhënjyes (Krishti, Zoja, Sh.Pjetri, Sh.Gjoni, Adami)
  • Qielli i nëntë - (Krijuesi) Perëndia, engjëjt
  • Qielli i dhjetë (Empirikët) - Lumi i Dritës dhe Trëndafili i Zjarrtë - banorë hyjnorë (Perëndia, Zoja, Moisiu, etj.) .

Parajsa në Islam

  • Islami parajsën (të njohur si xhenet), vetitë, jetën dhe të mirat në të i përshkruan duke u bazuar në argumentet [Kur'ani|Kur'anore]] si dhe dëshmitë e Muhammedit, të dërguarit të fundit në Islam.

Parajsa sipas argumenteve islame është një vend ku rrjedhin lumenj e rriten të gjitha bimët e mundëshme (Kurani 98:8). Në veçanti përmenden katër lumenj: uji, qumështi, vera dhe mjalti (Kurani 47:15).

Vetitë e mrekullueshme të parajsës në Islam janë prania e hyrijeve - vashave syzeza të bukura të virgjëra e të paprekura nga xhinët apo njerëzit (Kurani 55:55-76).

Njerëzve të drejtë që do të jenë banorë të parajsës u shërbejnë djelmosha të veshur në të gjelbërt me zbukurime të argjendëta (Kurani 76:19-21; 56:17).

Sipas argumenteve Islame parajsa është një vend i ndarë ku njerëzit do të ndahen sipas përkushtimit dhe devotshmërisë në nivele të ndryshme të parajsës.

Parajsa në judaizëm

Parajsa sipas Dëshmitarëve të Jehovës

Parajsa sipas mormonëve

Shiko edhe

Lidhje të jashtme