Justin Martiri: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
Rreshti 45: Rreshti 45:
18Për këtë duhet mençuri. Kush ka mend, mund ta zbulojë kuptimin e shifrës, sepse ajo shënon emrin e një njeriu. Kjo shifër është 666.**
18Për këtë duhet mençuri. Kush ka mend, mund ta zbulojë kuptimin e shifrës, sepse ajo shënon emrin e një njeriu. Kjo shifër është 666.**
_______________________________
_______________________________
* do të jetë toka e Izraelit ku do të përqëndrohet sprova e madhe.
* do të jetë toka e Izraelit ku do të përqëndrohet sprova e madhe. ** 6 = njeriu, x 3 = Perëndia, d.m.th. njeriu që hiqet si Perëndi.
** 6 = njeriu, x 3 = Perëndia, d.m.th. njeriu që hiqet si Perëndi.


Kjo egërsirë po dilte nga toka, e toka do të thotë toka e Izraelit (hebr. ha-arec = erec Jisrael). Ky njeri lidh një marrëveshje prej 7 vjetësh me diktatorin perëndimor që garanton mbrojtjen e Izraelit si edhe lirinë e kultit fetar. Pas 3 vjetësh e gjysmë (një vit, dy vjet dhe një gjysmë viti - shih Dan 7,25) ose 42 muaj ose 1.260 ditë. shih Zb 12,6.14), kjo marrëveshje shkelet kur diktatori perëndimor pushton Izraelin dhe e detyron me adhurimin e vetvetes në Tempull. Kështu kombi izraelit bie në idhujtari. Për këtë bie dënimi nga Perëndia në mbarë kombin në formën e ngushticës së madhe. Vetëm kthimi i Mesisë, në kulmin e shkatërrimit, e shpëton kombin nga shuarja e plotë nga duart e armiqve. Profecia në librin apokaliptik të Danielit thotë: 24Brirët tregojnë që në këtë perandori do të sundojnë dhjetë mbretër, por pastaj do të vijë në pushtet një mbretb i njëmbëdhjetë, i cili dallohet nga të gjithë paraardhësit e tij. Ai do të rrëzojë tre mbretër nga froni. 25Ai do të flasë me përbuzje për Perëndinë më të lartë dhe do ta shtypë popullin e tij. Ai do të kërkojë ta anulojë Ligjin e Perëndisë (d.m.th. Izraelin) dhe festat e shenjta. Për një vit, dy vjet dhe një gjysmë viti, do ta shtjerë në dorë popullin e Perëndisë. 26Por pastaj do të mblidhet gjyqi qiellor dhe do t’ia heqë pushtetin; ai do të shkatërrohet përfundimisht. 27Perëndia më i lartë do t’ia kalojë pushtetin mbi mbarë botën popullit të tij të shenjtë. Perandoria e tij do t’i zëvendësojë të gjitha perandoritë e tjera, dhe do ta bashkojë në një perandori pushtetin dhe madhështinë e tyrea. Por Perëndia do ta ketë pushtetin përgjithmonë, dhe të gjithë të fuqishmit do t’i shërbejnë dhe do t’i nënshtrohen.» (Dan 7,24-27, i cil i referohet egërsisë së parë (Zb 13,1-8).
Kjo egërsirë po dilte nga toka, e toka do të thotë toka e Izraelit (hebr. ha-arec = erec Jisrael). Ky njeri lidh një marrëveshje prej 7 vjetësh me diktatorin perëndimor që garanton mbrojtjen e Izraelit si edhe lirinë e kultit fetar. Pas 3 vjetësh e gjysmë (një vit, dy vjet dhe një gjysmë viti - shih Dan 7,25) ose 42 muaj ose 1.260 ditë. shih Zb 12,6.14), kjo marrëveshje shkelet kur diktatori perëndimor pushton Izraelin dhe e detyron me adhurimin e vetvetes në Tempull. Kështu kombi izraelit bie në idhujtari. Për këtë bie dënimi nga Perëndia në mbarë kombin në formën e ngushticës së madhe. Vetëm kthimi i Mesisë, në kulmin e shkatërrimit, e shpëton kombin nga shuarja e plotë nga duart e armiqve. Profecia në librin apokaliptik të Danielit thotë: 24Brirët tregojnë që në këtë perandori do të sundojnë dhjetë mbretër, por pastaj do të vijë në pushtet një mbretb i njëmbëdhjetë, i cili dallohet nga të gjithë paraardhësit e tij. Ai do të rrëzojë tre mbretër nga froni. 25Ai do të flasë me përbuzje për Perëndinë më të lartë dhe do ta shtypë popullin e tij. Ai do të kërkojë ta anulojë Ligjin e Perëndisë (d.m.th. Izraelin) dhe festat e shenjta. Për një vit, dy vjet dhe një gjysmë viti, do ta shtjerë në dorë popullin e Perëndisë. 26Por pastaj do të mblidhet gjyqi qiellor dhe do t’ia heqë pushtetin; ai do të shkatërrohet përfundimisht. 27Perëndia më i lartë do t’ia kalojë pushtetin mbi mbarë botën popullit të tij të shenjtë. Perandoria e tij do t’i zëvendësojë të gjitha perandoritë e tjera, dhe do ta bashkojë në një perandori pushtetin dhe madhështinë e tyrea. Por Perëndia do ta ketë pushtetin përgjithmonë, dhe të gjithë të fuqishmit do t’i shërbejnë dhe do t’i nënshtrohen.» (Dan 7,24-27, i cil i referohet egërsisë së parë (Zb 13,1-8).

Profecia paralele te Danieli 9,27: 27Për një periudhë prej shtatë vjetësh sundimtari i ri (Titi i dytë = diktator evropean) do të lidhë një marrëveshje të sigurt me shumicënë e popullit (izraelit), por në mesin e kësaj periudhe prej 7 vjetësh do të ndalohet shërbesa e flijimit në Tempull. Në majin e Tempullit do të ngrihet shtatorja idhujtare (e diktatorit), që do të mbetet atje, derisa të bjerë mbi atë që e vendosi atje (antikrishti) shkatërrimi i cili i është paracaktuar.»
Profecia paralele te Danieli 9,27: 27Për një periudhë prej shtatë vjetësh sundimtari i ri (Titi i dytë = diktator evropean) do të lidhë një marrëveshje të sigurt me shumicënë e popullit (izraelit), por në mesin e kësaj periudhe prej 7 vjetësh do të ndalohet shërbesa e flijimit në Tempull. Në majin e Tempullit do të ngrihet shtatorja idhujtare (e diktatorit), që do të mbetet atje, derisa të bjerë mbi atë që e vendosi atje (antikrishti) shkatërrimi i cili i është paracaktuar.»

Të dhënat e metejshme rreth antikrishtit naset te 2 Selanikasve 2:
Vëllezër, ju pritni që të vijë Jezusi, Zoti ynë, dhe që të bashkohemi me të. Por ju lutemi: 2Mos u ngatërroni aq shpejt, as mos u trembni për shkak të pohimit se tashmë mbërriti dita e Zotit. Mos i besoni edhe në qoftë se ndokush pretendon ta bazojë pohimin e tij në ndonjë vegim gjoja profetik, në ndonjë fjalë ose në ndonjë letër gjoja të shkruar nga ne. 3Mos lejoni të gënjeheni kurrsesi nga askush! Më parë duhet të vijë apostazia e madhe* dhe të shfaqet Mesia i rremë, që bashkon në vete gjithçka të keqe dhe që është paracaktuar për rrënim. 4Ai do të ngrihet përmbi çdo të ashtu-quajtur perëndi ose objekt të adhurimit, saqë ta ngrejë fronin e tij edhe në Tempullin e Perëndisë duke pohuar se ai është vetë Perëndi.
5Po a nuk ju bie ndër mend se jua kam thënë këtë gjë kur isha mes jush? 6Tani e dini se çfarë e pengon që (Mesia i rremë) të shfaqet në kohën e paracaktuar. 7Vërtet, fuqia e kryengritjes tashmë po vepron, por ka diçka që e pengon atë të shfaqet derisa të jetë hequr nga mesi.


=== Një kohë, disa kohë dhe për gjysmën e një kohe ===
=== Një kohë, disa kohë dhe për gjysmën e një kohe ===

Versioni i datës 7 tetor 2013 13:39

Shën Justini dëshmor.

Shën Justini dëshmor (edhe Justini i Çezaresë, Justin Filozofi) lindi në vitin 100Flavia Neapolis dhe vdiq në Romë në vitin 165. Justini ishte filozof, mbrojtës i krishterimit dhe dëshmor i krishterimit. Kisha katolike romake e nderon atë si shenjtor dhe e ka renditur atë midis Etërve të kishës, ai nderohet poashtu si shenjtor edhe nga Kisha ortodokse. Shkrimet e tij më të njohura janë “Apologjia e parë e të krishterëve” dhe “Apologjia e dytë e të krishterëve” që e kanë bërë atë një nga mbrojtësit e parë të mendimit të krishterë. Dita e tij përkujtimore është 1 qershori.

Jeta

Justini lindi në fillim të shekullit II. në Flavia Neapolis (sot Nablus, Sihemi i vjetër), në Samari, nga një familje me prejardhje romake. Lindi rreth kohës kur martirizohej shën Ignaci. Justini ishte pagan. Fenë e krishterë e pranoi në moshë të pjekur. Në kohën e tij filozofet në Romë kishin të drejtat e mëdha qytetare dhe ishin të privilegjuar. Ashtu edhe Justini merr rrugën për në Romë dhe aty hap një shkollë filozofike. Në këtë mënyrë sa më tepër që vinin njerëz nga bota greke, Roma pushtohej me kulturën helenistike dhe religjione orientale. Panteoni mbushej me hyjni të ndryshme. Ndërkaq filozofet zgjonin kurreshtje tek njerëzit. Romakët kishin një specifikë: bashkonin hyjni të shumta sikurse të pasurit që i grumbullojnë skulpturat e ndryshme anembanë botës. Kjo ishte praktikë romake. Historia u bë komike në Romë dhe për fat të keq kjo histori zhvillohej në një herezi tëjet të madhe. Mendimtarët e drejtë së shpejti lodhen në këto rrethana të jetës. Në vete ndiejnë zbrazëti dhe ashtu fillojnë të interesohen për gjëra të reja. Kështu në këto rrethana edhe feja e krishterë filloi të jetë mjaft tërheqëse. Filozofia e saj hap pas hapi, dalngadalë i afronte njerëzit kah pragu i fesë. Ashtu edhe Justini deri tek pragu i fesë arritit nëpërmes filozofisë. Kur Justini kthehet në fenë e krishterë, krishterimi ishte në vlimin e plotë, sepse kishte profet të rrejshëm, shkolla të ndryshme. Ato ishin bashkësi të vogla, por ishin shumë dhe në të gjitha këto vështirë ishte të njihej edhe Kisha Katolike e Krishtit. Justini pati fat të kthehet në fenë e krishterë pikërisht atëherë kur ende ishin gjallë njerëzit të cilët i kishin njohur Pjetrin e Palin, ndërsa në Efez takohej me ata që e kishin njohur dhe dëgjuar Gjonin. Justini, pra, ishte afër trungut, burimeve të pastra fetare, të krishtëra. Justini u martirizua në vitin 166. Përkujtimin e tij e festojmë më 1 qershor.

Vepra

Justini shkruan dy Apologji, të cilat janë mjaft të njohura. Njëra është ajo që ia drejton Antoninit dhe tjetra Dialogu me Trifonin. Këto dy vepra e reflektojnë organizimin e Kishës në atë kohë. Apologjia e parë ishte shkruar rreth vitit 155 dhe ishte e përbërë prej dy pjesëve. Në pjesën e parë Justini kundershtonte paganet për akuzat që ata ua bënin të krishterëve (kapitulli 1-12). Paganet thonin se të krishterët janë ateistë, sepse nuk i nderojnë zotat e tyre, ndersa Justini ju përgjigjet: “Të krishterët vërtetë nuk i nderojnë zotat që janë fantazmë e njerzëve, por kjo nuk do të thotë se janë ateistë, sepse ata e nderojnë Zotin e vërtetë.” Në pjesën e dyte autori sqaron përmbajtjen e mësimit të krishterë dhe dëshmon për besimin dhe hyninë e Jezu Krishtit, përkatësisht se Jezu Krishti është Zot i vërtetë (kapitulli 30-53) Për sakramentet e hyrjes në bashkësi të krihsterë shkruan në kapitujt 61-67. Ndërsa në kapitullin 68. thotë: Që mos t`i denojnë njerëzit e pafaj vetëm se janë të krishterë. Justini mendon se të krishterët denohen vetëm e vetëm pse njerëzit nuk i njohin mirë. Po t`i njihnin mirë ata dhe fenë e tyre, të krishterët nuk do të pësonin salvime dhe keqtrajtime të shumta deri edhe me vdekje. Ai i jep rëndësi mësimit mbi fenë, traditën dhe Shkrimin shenjt. Apologjia e dytë është plotësim i së parës. Arsyeja e këtij shkrimi ishte Urbiku i Romës. Ky ishte prefekt i qytetit të Romës, i cili i gjykon për vdekje tre të krishterë vetëm e vetëm pse e dëshmojnë fenë. Justini ia tërheq vërejtjen Urbikut për krimet që iu bënë të krishterëve. Ai thotë: salvimi vjen nga demonet të cilët e urrejnë të vërtetën. Kjo është vepër djallëzore. Pjesa kryesore flet për rrymat kryesore filozofike siç është stoicizmi dhe platonizmi. Justini lartëson në këtë kontekst krishterimin mbi të gjitha filozofitë e tilla. Dialogu që bën me Trifonin hebre, është vepër e gjërë e Justinit. Ky polemizon me judenjtë. Judenjtë mendojnë se judaizmi është keqëtrajtuar, ndersa Justini thotë se judaizmi nuk është keqtrajtuar, por është i mangët me mospranimin e Jezu Krishtit si Mesi, të cilin e paralajmëruan profetet. Justini në mësimet e veta dëshiron të zberthejë të vërtetën, e cila mbron të krishterët. Flet për Logosin por nuk e sqaron kjart sikurse e sqaroi Filoni. Justini thotë: Logosi hyjnor u mishërua në Jezu Krishtin dhe na shpalli të vërtetën e plotë. Më tutje shton se çdo njeri si qenie racionale participon në një mënyrë në Logosin hyjnor, i cili ka në vete një pjesë të tij. Duke iu falënderuar këtij participimi, mund të vijmë deri tek e vërteta. Për fund mund të thuhet se të krishterët duhet ta dëshmojnë Zotin me jetë, ndërsa Kisha me sinqeritet të bëjë dialog me botën. Justini kërkonte që bota të jetë reale ndaj Kishës, ta nderojë atë, sepse besimtarët e saj nuk janë më pak njerëz dhe si të krishterë edhe ata duhet të jenë të nderuar dhe të pranuar.

Vlerësim

JUSTIN MARTIRI (100-165) në mbrojtjen e tij të fesë kundër gnostikëve, parashtronte interpretimin grek të Logosit (dritë = arsye, kurse në botëkuptimin hebre dritë = zbulim). Sipas tij çdokush e ka këtë dritë, por kjo varet nga interpretimi i rreshtit te ungjilli sipas Gjonit (1,9): Drita e vërtetë, që shndrit çdo njeri, erdhi në botë. ose: (Ai, Fjala, është drita e vërtetë). Ai erdhi në botë për t’ua dhënë këtë dritë njerëzve. Gnostikët besonin se çdokush kishte një shkëndijë (grimë) hyjnore, prandaj Justini dëshironte ta përdorte këtë nocion në mbrojtjen e tij të fesë.

Për shkak të ngatërrimit të tij në polemikë me gnostikët, ai ishte një apologjet shumë i interesuar për trupëzimin. Për këtë shkak la jashtë kujdesit të teologjisë së tij rëndësinë e vdekjes pajtuese të Jezusit. Kjo krijoi një precedent të rrezikshëm, i cili më vonë u fut në teologjinë sakramentale. Ndërsa pa trupëzimin e Krishtit, vdekja e tij pajtuese në vendin tonë do të ishte e pamundshme, themelimi i shëlbimit tonë është ekskluzivisht vdekja e tij që ka shlyer mëkatet tona.

Mësimi i Justinit për Trininë është afërt me modalizmin. Sipas tij, Trinia nuk ka ekzistuar gjithmonë në formën e tij të tanishme: fjala «logos» do të thotë arsye hyjnore, ndërsa fjala «bir» ka të bëjë vetëm me rolin e Logosit në krijim dhe zbulim. Në Shkrimet e tij Shpirti i shenjtë është konsideruar me shumë vështirësi si person.

Mbrojtja e fesë duke përdorur terminologjinë e gnostikëve ose të judaizantëve rrezikon të krijojë një herezi të re, në qoftë se nuk merret parasysh konteksti i parë i debatit.

Shpjegimet profetike

Besimtar i patundur i profecive

Përmbushja e profecive

Ardhja e Dytë dhe Danieli 7

Antikrishti

Ireneu besonte se Antikrishti do të ishte hebre. Kombi i Izraelit nën udhëheqjen e Mesisë së rremë, me emrin Antikrisht ose Profet i rremë (Egërsira e dytë. shih Zb. 13,11-17).

Egërsira e dytë: mesia i rremë

11Pastaj pashë një Egërsirë tjetër duke dalë nga toka. Ajo kishte dy brirë si qengji, por fliste porsi kuçedër. 12Pushtetin e saj e ushtronte në emër të Egërsirës së parë. Ajo e detyroi tokëna dhe të gjithë banorët e saj të adhuronin Egërsirën e parë, së cilës iu shërua plaga vdekjeprurëse. 13Egërsira e dytë bëri mrekulli të mëdha: Në sy të të gjithëve bëri që zjarri të binte nga qielli në tokë. 14Me anë të mrekullive që bëri në emër të Egërsirës së parë, i mashtroi të gjithë banorët e tokës*. Egërsira ua mbushi mendjen të ngrinin një shtatore për nder të Egërsirës së parë që ishte plagosur me shpatë, por që kishte shpëtuar. 15Egërsira e dytë mund ta gjallëronte shtatoren e Egërsirës së parë, në mënyrë që ajo të fliste e të urdhëronte të vriteshin të gjithë ata që nuk ia kishin adhuruar shtatoren. 16Egërsira i kishte të gjithë në dorë: të mëdhenj dhe të vegjël, të pasur dhe të varfër, të lirë dhe skllevër. I detyroi t’u vihej shenjë në dorën e djathtë ose në ballë. 17Vetëm ai që e kishte këtë shenjë, kishte të drejtë të blinte ose të shiste. Shenja përbëhej nga emri i Egërsirës ose nga shifra e këtij emri. 18Për këtë duhet mençuri. Kush ka mend, mund ta zbulojë kuptimin e shifrës, sepse ajo shënon emrin e një njeriu. Kjo shifër është 666.** _______________________________

  • do të jetë toka e Izraelit ku do të përqëndrohet sprova e madhe. ** 6 = njeriu, x 3 = Perëndia, d.m.th. njeriu që hiqet si Perëndi.

Kjo egërsirë po dilte nga toka, e toka do të thotë toka e Izraelit (hebr. ha-arec = erec Jisrael). Ky njeri lidh një marrëveshje prej 7 vjetësh me diktatorin perëndimor që garanton mbrojtjen e Izraelit si edhe lirinë e kultit fetar. Pas 3 vjetësh e gjysmë (një vit, dy vjet dhe një gjysmë viti - shih Dan 7,25) ose 42 muaj ose 1.260 ditë. shih Zb 12,6.14), kjo marrëveshje shkelet kur diktatori perëndimor pushton Izraelin dhe e detyron me adhurimin e vetvetes në Tempull. Kështu kombi izraelit bie në idhujtari. Për këtë bie dënimi nga Perëndia në mbarë kombin në formën e ngushticës së madhe. Vetëm kthimi i Mesisë, në kulmin e shkatërrimit, e shpëton kombin nga shuarja e plotë nga duart e armiqve. Profecia në librin apokaliptik të Danielit thotë: 24Brirët tregojnë që në këtë perandori do të sundojnë dhjetë mbretër, por pastaj do të vijë në pushtet një mbretb i njëmbëdhjetë, i cili dallohet nga të gjithë paraardhësit e tij. Ai do të rrëzojë tre mbretër nga froni. 25Ai do të flasë me përbuzje për Perëndinë më të lartë dhe do ta shtypë popullin e tij. Ai do të kërkojë ta anulojë Ligjin e Perëndisë (d.m.th. Izraelin) dhe festat e shenjta. Për një vit, dy vjet dhe një gjysmë viti, do ta shtjerë në dorë popullin e Perëndisë. 26Por pastaj do të mblidhet gjyqi qiellor dhe do t’ia heqë pushtetin; ai do të shkatërrohet përfundimisht. 27Perëndia më i lartë do t’ia kalojë pushtetin mbi mbarë botën popullit të tij të shenjtë. Perandoria e tij do t’i zëvendësojë të gjitha perandoritë e tjera, dhe do ta bashkojë në një perandori pushtetin dhe madhështinë e tyrea. Por Perëndia do ta ketë pushtetin përgjithmonë, dhe të gjithë të fuqishmit do t’i shërbejnë dhe do t’i nënshtrohen.» (Dan 7,24-27, i cil i referohet egërsisë së parë (Zb 13,1-8).

Profecia paralele te Danieli 9,27: 27Për një periudhë prej shtatë vjetësh sundimtari i ri (Titi i dytë = diktator evropean) do të lidhë një marrëveshje të sigurt me shumicënë e popullit (izraelit), por në mesin e kësaj periudhe prej 7 vjetësh do të ndalohet shërbesa e flijimit në Tempull. Në majin e Tempullit do të ngrihet shtatorja idhujtare (e diktatorit), që do të mbetet atje, derisa të bjerë mbi atë që e vendosi atje (antikrishti) shkatërrimi i cili i është paracaktuar.»

Të dhënat e metejshme rreth antikrishtit naset te 2 Selanikasve 2: Vëllezër, ju pritni që të vijë Jezusi, Zoti ynë, dhe që të bashkohemi me të. Por ju lutemi: 2Mos u ngatërroni aq shpejt, as mos u trembni për shkak të pohimit se tashmë mbërriti dita e Zotit. Mos i besoni edhe në qoftë se ndokush pretendon ta bazojë pohimin e tij në ndonjë vegim gjoja profetik, në ndonjë fjalë ose në ndonjë letër gjoja të shkruar nga ne. 3Mos lejoni të gënjeheni kurrsesi nga askush! Më parë duhet të vijë apostazia e madhe* dhe të shfaqet Mesia i rremë, që bashkon në vete gjithçka të keqe dhe që është paracaktuar për rrënim. 4Ai do të ngrihet përmbi çdo të ashtu-quajtur perëndi ose objekt të adhurimit, saqë ta ngrejë fronin e tij edhe në Tempullin e Perëndisë duke pohuar se ai është vetë Perëndi. 5Po a nuk ju bie ndër mend se jua kam thënë këtë gjë kur isha mes jush? 6Tani e dini se çfarë e pengon që (Mesia i rremë) të shfaqet në kohën e paracaktuar. 7Vërtet, fuqia e kryengritjes tashmë po vepron, por ka diçka që e pengon atë të shfaqet derisa të jetë hequr nga mesi.

Një kohë, disa kohë dhe për gjysmën e një kohe

Kjo shprehje që haset te Danieli 7,25, do thotë: një vit, dy vjet dhe një gjysmë viti = koha e ngushicës së madhe. Pas 3 vjetësh e gjysmë (një vit, dy vjet dhe një gjysmë viti) ose 42 muaj ose 1.260 ditë. shih Zb 12,6.14), marrëveshja midis diktatorit evropean dhe antikrishtit do të shkelet kur diktatori perëndimor pushton Izraelin dhe e detyron me adhurimin e vetvetes në Tempull. Kështu kombi izraelit do të bjerë në idhujtari (apostazia e madhe, për të cilën bëhet fjalë re 2 Selanikasve 2,3).

Shiko edhe

Lidhje të jashtme

Përkthimet e shkrimeve të Justin dëshmorit