Jodi

Jodi

Jodi është element kimik. Në trupin e njeriut ka më pak se një majë (0.00004%) luge jod, megjithatë pa të do të vdiste njeriu. Nëse ushqehet larva me jod, ajo do të kthehej në bretkosë.

Përbërja

Jodi tretet pak ne uje (0.081% ne temperaturen 10oC). Ai tretet mire ne alkool etilik dhe akoma me mire ne eter dietilik, ne sulfur karboni, benzen, kloroform e ne tretes te tjere organike. Jodi molekular mund te perftohet nga oksidimi i dy joneve I- me klorin:

  2 I− + Cl2 → I2 + 2 Cl−

Formon perberje me shume elemente por eshte me pak aktiv se halogjenet e tjere te permendur me siper. Jodi vepron me niseshtene duke dhene nje ngjyre blu te erret, ky quhet dhe testi i jodit (ose i niseshtese) pasi perdoret per te provuar pranine e njeres prej ketyre substancave kur dihet prania e tjetres.

Komponimet kimike

Simboli kimik I elementit jod eshte I. Numri atomik I tij eshte 53. Masa atomike eshte 253.81 gr/mol. Dendesia e jodit eshte 4940 kg/m3 Jodi formon kristale te sistemit rombik me ngjyre te murrme te erret (hiri) dhe shfaq shkelqim metalik. Avujt e tij kane ngjyre vjollce me ere jo te kendshme (te ngjashme pak me klorin ose bromin) Eshte percjelles I keq I nxehtesise dhe elektricitetit. Jodi eshte I vetmi halogjen, i cili kalon me nxehje nga gjendja e ngurte ne gaz, pa kaluar ne gjendje te lenget (pra kalon ne procesin e sublimimit). Nuk gjendet I lire ne natyre dhe eshte nuk eshte mjaft I perhapur e siperfaqen e Tokes, por mjaft i perqendruar ne ujerat e deteve dhe ne trupin e gallesave.

Përdorimi i Jodit

   Jodi përdoret në mjekësi si tretësirë alkoolike e njohur si "tinktura e jodit". Në formë të komponimeve të tij,si p.sh.,jodoformi (CHI 3 ) perdoret si mjet antiseptik. Jodi është element biogjen.Munges e Jodit në organizmin e njeriut shkakton strumën (gushën) . Për këtë arsye, kripës së gjellës i shtohet jodur i kaliumit KI. Jodi gjithashtu përdoret për përfitimin e preparateve farmaceutike. Joduret e metaleve alkaline përdoren për shërim (terapi) të sëmundjes së eshtrave, arteriosklerozës etj.

Shih dhe këtë

Sistemi periodik i elementeve

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

Se

Br

Kr

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

Cs

Ba

La

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

Fr

Ra

Ac

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

Metalet alkaline

Metalet alkaline tokësore

Lantanoidet

Aktinidet

Metalet kalimtare

Metalet tjera

Jometale

Jometale tjera

Halogjene

Gazrat fisnike

Elementet kimike:

Ac | Ag | Al | Am | Ar | As | At | Au | B | Ba | Be | Bh | Bi | Bk | Br | C | Ca | Cd | Ce | Cf | Cl | Cm | Cn | Co | Cr | Cs | Cu | Db | Ds | Dy | Er | Es | Eu | F | Fe | Fl | Fm | Fr | Ga | Gd | Ge | H | He | Hf | Hg | Ho | Hs | I | In | Ir | K | | Kr | La | Li | Lr | Lu | Lv | Mc | Md | Mg | Mn | Mo | Mt | N | Na | Nb | Nd | Ne | Nh | Ni | No | Np | O | Og | Os | P | Pa | Pb | Pd | Pm | Po | Pr | Pt | Pu | Ra | Rb | Re | Rf | Rg | Rh | Rn | Ru | S | Sb | Sc | Se | Sg | Si | Sm | Sn | Sr | Ta | Tb | Tc | Te | Th | Ti | Tl | Tm | Ts | U | V | W | Xe | Y | Yb | Zn | Zr

 

Ky artikull nga Kimia është i cunguar. Ti mund të ndihmosh Wikipedian duke e përmirësuar këtë artikull.