Përdoruesi diskutim:Gezim Kopani

Frang bardhit i lumt goja se ka qen shqiptar i vertet

A duhet referuar relacioneve te Frang Bardhit, ipeshkev i Sapes ?

A duhet referuar relacioneve te Frang Bardhit, ipeshkev i Sapes ?

Ne radhe te pare falenderoj Allahun e Madheruar dhe paqja dhe selamet qofshin mbi Profetin Muhammed a.s.

Te nderuar lexues! Nga viti 2005 me ka qelluar te marr pjese ne disa aktivitete ne cilesine e Myftiut te rrethit Puke, dhe kam vene re se ka jo formim te mirefillte te historise se rrethit Puke. Kam vene re se ngjarjet e kumtesat ndertohet mbi bazen : "thote filani" e ne momentin me te mire mbeshteten tek relacionet e Ipeshkvit te Sapes, Frang Bardhit. Pasi vura re referimet qe benin intelektualet Pukjane vendosa te shikoj relacionin e Frang Bardhit qe ka bere per Puken.

Ipeshkvi i Sapes, Frang Bardhi ka qendruar rreth 15-16 dite ne katundet e Pukes ne veren e vitit 1637. Ne radhe te pare une mendoj se shkrimet per rrethin e Pukes nuk eshte se jane vetem relacionet e Frang Bardhit, por ka edhe relacione te tjera te cilat tregojne per historin e rrethit tone. Duhet te dime se Frang Bardhi ka ndertuar relacion mbi rrethin e Pukes pasi kete ia kan kerkuar eproret e tij. Pra nuk kemi nje Ipeshk qe ka dal ne krahinen e Pukes se ka pasur deshire, por ka dal vetem per te kryer at qe ia kane kerkuar. E them kete pasi relacioni i Frang Bardhit per Puke jane ndertuar ne nje fryme te papranueshme.Ne nje fryme ireale. Relacion i njeanshem. Cila ka qene detyra e Frang Bardhit ne Puke?

Sipas relacionit del ne pah se Ipeshkvia e Sapes e kishte lene pas dore kete kranhine dhe per kete ato vendosen qe te grumbullonin infromacion per te marr masat e duhura per rindertimin e fese se tyre ne kete krahine. E them kete pasi sipas relacionit kemi: "...ato u kthyen turq pasi nuk kishin prifta..." Gjithashtu sipas relacionit del ne pah se pothuajse ne cdo katund qe ka qene Ipeshkvi Frang Bardhi ka "Meshnue". Sipas relacionit Frang Bardhi ka mbajtur "Meshe" pergjate udhetimit te tij ne: Koman, Dedaj, Qelez, Kabash, Iballe etj. Kjo do te thote se kemi nje informacion te njeanshem si dhe fetar te nje feje.Nuk kemi ndonje relacion i cili eshte ndertuar sipar realitetit apo mbi bazen e pasqyrimit te historise per rrethin e Pukes.

A ka pasur mision tjeter pervec vizites ne Puke Frang Bardhi?

Une mendoj se Frang Bardhi si qellim kryesor te tij ka pasur: rikthimit te Pukjaneve ne besimin e Krishtere. E them kete pasi ai ne cdo rast eshte munduar te mbaj "meshe" por nga ana tjeter padashje nxjerr ne pah programin e tij dhe te verteten e asaj kohe.Pershembull, gjate vizites se Frang Bardhit ne Kishen "Shen Koll" nje i krishtere kishte bere germim ne Kishe...e nga kjo te krishteret e tjere ishin zemeruar ne te .Frang Bardhi per te bere pajtimin mes tyre ka vepruar keshtu:

"Nje burre prej katundit te Komanit te siper-thanun kishte nxjerre nje kufome prej varrit dhe e kishte bame kortare tue thane se ishte ngjalle dhe hante njerezirt e gjalle te shtepise e te katundit te vet. Keshtu qe mu desh ma pare ta pajtoja kishen tue i dhane ndeshkim" Gjate relacionit del ne pah se te ashtequajturit "turq" nuk eshte se kan qene duke u marr me te krishteret por e kunderta. Sipas relacionit te Frang Bardhit kemi: "...Ka shume kohe qe kjo rruge asht mbylle prej të krishteneve shqiptare qe kane çue krye kundra turçvet, tu plaçkitun tregtaret turq.." Pjesa flet mbi shpjegimin e fjales Puke, e cila sipas Frang Bardhit del qe ka ardhur nga rruga.Gjithashtu ne pjesen e cituar ne relacion nuk dihet se kush quhen "turq". A eshte fjala per myslimanet e zones se Pukes? A eshte fjala per myslimanet e Shkodres apo te Kosoves? Sipas relacionit ne kohen e Perandorise Osmane kemi pasur nje rruge tranzite tregetare e cila kalonte veres nga Puka e dimrit nga fshati Kabash.

A permendet harmonia fetare ne relacionet e Frang Bardhit?

Shumica e infromacionit te Frang Bardhit eshte e ndertuar mbi bazen e perbuzjeve duke i quajtur Myslimanet "Turq". Gjithashtu ai cdo here permend se: "jane kthyer ne mysliman pasi iu dhane poste ne sundimin e zones, apo jan kthyer me dhune..." Kjo gje permnedet ne relacion ne te cilen thuhet: "Ky i mbrapshti (Magaroli), pasi e ndertoi qytezen, shume te krishtene i bani aso kohe turq disa per frige, disa me dhurata e disa per tituj." Frang Bardhi gjate qendrimit te tij ne fshatin Kabash, kerkoi ndihme per rregullimin e Kishes.Ketu shkarazi ai permend se : myslimanet ndihmuan per ndertimin e Kishes se Kabashit ku thote: "Keshtu te gjithe me premtuen me ndihmue, dhe nje turk qe ma pare ishte i krishtene, bir nje te krishteni fisnik, me dha 3 mije aspra per ti shpenzue ne ndertimin e murit, dhe nje turk tjeter premtoi nje ka, nje turk tjeter nje kal..." Nga pjesa e relacionit perseri Frang Bardhi nuk thote qe me ndihmoi nje mysliman, por thote nje turk i cili ka qene me pare i krishtene.Pra perseri nxjerr ne pah se mua me ndihmoi biri i nje te krishtere.Po ashtu shprehet edhe per myslimanin tjeter i cili ka ndihmuar per kishen. Nese me pare Frang Bardhi thote se: Jan kthye ne "turq" si pasoj e disa dhuratave, atehere si ka mundesi qe nje i pasur prej nje shtepie krishtere fisnike i bere "turq" te kete pranuar kthimin ne mysliman per dhurata?Apo thuhet keshtu pasi myslimanet ndihmuan kishen? Si vlerson Frang Bardhi koleget e tij? Nese e lexojme me kujdes relacionin e Frang Bardhit gjejme shprehjet: -Njerz te egjer -Rebel -Nje fare -I mbrapshti -I dalun rruge Kemi nje egoizem dhe mlleft te madh qe shpreh ne relacion Frang Bardhi. Kete ai nuk e ka perdor vetem kunder myslimaneve por edhe kunder kolegut te tij, ai shkruan: "...Abati i kesaj kishe asht nje fare Nikolle Stanisa, njeri dhe meshtar i dalun rruge..." Nga relacioni del se Nikolla ishte larguar nga rrethi i Pukes dhe ishte vendosur ne Zadrime duke lene vendin pa udheheqes "meshtar" ne rrethin e Pukes. Ketu nuk eshte e qarte, perse Frang Bardhi perdor fjalen "i dalun rruge".E perdor kete pasi Nikolla kishte lene detyre? E perdore kete se ai ndoshta ishte bere mysliman? Gjithashtu ai shkruan: "Ne qofte se do te shpetoj i gjalle nga telashet qe me shkakton kryepeshkopi, qofte ai vete, qofte me anen e zoterinjve turq, do të vij ne Rome, për t'i treguar të gjitha dhe per te kerkuar ndihme."

A eshte i besueshem Frang Bardhi?

Une mendoj se; menyra se si Frang Bardhi shprehet per myslimanet : "tek shkel turku, nuk mbin bar.." si dhe menyra se si Frang Bardhi thote se Skenderbeu nuk eshte Shqiptare, them se eshte jo aq i besueshem. Per kete arsye mendoj qe Myslimanet edhe te Krishteret kan jetuar ne harmoni sipas zakonit e burrerise Pukjane. Mendoj se institucionet e Pukes dhe intelektualet te hulumtojne mbi historine e Pukes edhe me tutje duke mos mjaftuar vetem ne nje relacion fetare te njeanshem.Duhet te ndertohet nje grup intelektualesh te mirfillte te cilet flasim me argumente dhe llogjike.Nuk eshte e udhes qe historia e rrethit Puke te ngel me informacione qe jane te voket e jasht realitetit. Shpresoj qe mendimet e mija te mirekuptohen pasi qellimi im eshte: Te ndertojme nje histori gjithperfshirse. Te ndertojme nje histori reale.Historia cdo here ndryshon mbi per dy shkaqe a).Si rezultat i kerkimeve shkencore b) Si rezultat i ngjarjeve te ndodhura cdo vite. Une shikoj se ne rrethin e Pukes nuk kemi ndonje rifreskim apo kerkime shkencore mbi rrethin e Pukes. Ajo mbi te cilen kemi nevoje te gjithe ne, mysliman e jomysliman eshte: ndertimi i nje historie pranuese,I nje historie te paqte dhe nen frymen e harmonise ekzistuese ne rrethin e Pukes.

______________________________

Pergatiti: Imam Gezim Kopani Puke 10.08.2007

Grate myslimane te Pukes ne mbrotje te Atedheut.

Grate myslimane ne rrethin e Pukes kan luajtur nje rol te rendesishem ne lufte ne mbrotjen e Atedheut. Kjo erdh nga ato familje qe kishin kulture islame ku shumica e rasteve grate qe kan dhene kontribut ne mbrotjen e Atedheut kishin lidhje me hoxhallaret e Pukes, sic eshte fshati Qerret,Kabash e Kryezi.Nje kontribut te vecante kan dhene grate myslimane te Fletit ne lufte kunder pushtimit Serb. Per kontributin qe dhane keto gra, populli i ngriti ato duke ju thurur vargje si:

"Zoje Rexhepi nje cik per seri, i mur pushken nje askeri.

I mur pushken me 100 fishek bashk me vellan du me dek.

Krajli i Tales ban pleqni Seri baj, per kete Shkipni.

Qesin grate me pushke per sy, si askeri talimçi."

Pergatiti: Gezim Kopani 10.12.2012