Ministria për Europën dhe Punët e Jashtme e Shqipërisë

Ministria e Punëve të Jashtme

Skeda:Ministry of Foreign Affairs of Albania new logo.jpg
Shkurtesa	MPJ
Formuar më	1913
Lloji	Ministri Qeveritare
Selia	Tiranë
Vendndodhja	Tiranë
Rajoni i shërbimit	Republika e Shqipërisë
Gjuha zyrtare	shqip
Ministër	Ditmir Bushati
Organizata amë	Këshilli i Ministrave
Faqja në internet	punetejashtme.gov.al

Ministria e Punëve të Jashtme (MPJ) të shtetit modern shqiptar daton me krijimin e Qeverisë së Përkohshme të Vlorës me 4 dhjetor 1912, pak ditë pas deklarimit të shkëputjes së Shqipërisë nga Perandoria Osmane. Kryeministri i Qeverisë së Përkohshme, Ismail Qemali, mbajti edhe postin e Ministrit të Punëve të Jashtme deri në qeshor të vitit 1913.

Historiku

Krijimi i institucionit te Ministrise se Puneve te Jashtme te shtetit shqiptar. Krijimi i Institucionit të Ministrisë së Punëve të Jashtme (MPJ) të shtetit modern shqiptar daton me krijimin e Qeverisë së Përkohshme të Vlorës me 4 dhjetor 1912, pak ditë pas deklarimit të shkëputjes së Shqipërisë nga Perandoria Osmane. Kryeministri i Qeverisë së Përkohshme, Ismail Qemali, mbajti edhe postin e Ministrit të Punëve të Jashtme deri në qeshor të vitit 1913. Më pas ky funksion i kaloi Myfit bej Libohovës i cili e ushtroi atë deri në fund të janarit të vitit 1914. MPJ në këtë periudhë funksionon si një seksion i Qeverisë së Përkohshme, me objektiv kryesor sigurimin e njohjes së pavarësisë së Shqipërisë nga Fuqitë e Mëdha në Konferencën e Ambasadorëve në Londër. Për të realizuar këtë objektiv u kryen edhe shërbimet e para diplomatike siç ishte dërgata diplomatike e Qeverisë së Vlorës në Konferencën e Ambasadorëve, e kryesuar nga diplomati personal i kryeministrit Rasih Dino.

1913-1920 Me vendimin e 29 korrikut 1913, Konferenca e Ambasadorëve të 6 Fuqive te Mëdha në Londër, vendosi që Shqipëria e kufijve që përcaktoi kjo Konferencë, të formohej si “… principatë autonome, sovrane dhe trashigimore …nën garancinë e të 6 Fuqive. Princi do të caktohet nga të 6 Fuqitë. Çdo lidhje suzereniteti midis Turqisë dhe Shqipërisë përjashtohet….Kontrolli i administratës civile dhe i financave të Shqipërisë i besohet një Komisioni Ndërkombëtar të përbërë nga delegatët e të 6 Fuqive dhe nga një delegat i Shqipërisë”. Deri në mbërritjen e princit, çdo gjë do ti nënshtrohej kontrollit të Komisionit Ndërkombëtar. Në rrethanat e një situate të vështirë të krijuar brenda dhe jashtë vendit, me 15 janar 1914, Ismail Qemali u detyrua ta kalonte pushtetin ne duart e Komisionit Ndërkombëtar të Kontrollit.. Ky Komisioni u ngarkua nga Konferenca e Ambasadorëve që të përpunonte një projekt për organizimin e hollësishëm të administratës shqiptare. Më 7 mars të vitit 1914 mbërrin në Durrës princi gjerman Wilhem Wieddi. Princi i Shqipërisë emëroi më 17 mars 1914 “Qeverinë definitive”. Kryeministri i parë dhe Ministër i Punëve të Jashtme i shtetit të ri shqiptar të njohur zyrtarisht, ishte Turhan Pashë Permeti, ish-ambasador i Perandorise Osmane në San Peterburg. Turhan Pasha qëndroi si ministër i jashtëm deri më 28 maj 1914, më pas u zëvendësua nga Prenk Bibë Doda dhe ky i fundit, mbas korrikut u pasua nga Mehmed Konica. Meqenëse Italia dhe Austro-Hungaria ishin autorët e formulës për njohjen e pavarësisë së Shqipërisë, kapiten Castoldi, officer Italian, ishte “i komanduar” pranë Ministrisë së Punëve të Jashtme për misionet diplomatike. Ai bashkë me diplomatin austriak Buchberger formuan kabinetin politik të princit. Përfaqësimi i parë diplomatik zyrtar shqiptar u vendos në Vjenë, përfaqësuar nga Syrja bej Vlora, dhe në Romë, përfaqësuar nga Myfid bej Libohova. Qeveria dhe Ministria e Punëve të Jashtme të Shqipërisë funksionuan deri në prag të fillimit të Luftës së Parë Botërore shtator 1914. Më 3 shtator Princ Wieddi u largua nga Shqipëria dhe vendi u kthye në një teatër lufte të shteteve ballkanike dhe të Fuqive të Mëdha. Mbarimi i luftës rishtroi përpara popullit shqiptar problemin e ekzistencës së shtetit të pavarur shqiptar. Në këto rrethana lindi nevoja e krijimit të një qeverie kombëtare shqiptare që të shprehte interesat e shqiptarëve dhe t’i mbronte ato në Konferencën e Paqes në Paris që do të fillonte punimet në janar të vitit 1919. Për këtë qëllim, pas një pune përgatitore intensive, u vendos që të mblidhej një kongres në ish-kryeqytetin e Shqipërisë, në Durrës, në dhjetor të vitit 1918. Duke shpresuar tek mbështetja e Italisë për ruajtjen e pavarësisë së Shqipërisë, u kërkua ndihma italiane për organizimin e këtij Kongresi. Qeveria e Përkohshme e dalë nga Kongresi i Durrësit përbëhej nga 14 anëtarë. Ajo kryesohej nga Turhan pashë Përmeti dhe Ministër i Punëve të Jashtme u emërua Myfit bej Libohova. Një delegacion i perbere nga disa anëtarë të qeverisë dhe i kryesuar nga Turhan pashe Përmeti u caktua t’i paraqiste Konferencës së Paqes kërkesat kombëtare shqiptare dhe t’i mbronte ato. Meqenëse në qëndrimet e saj Qeveria e Durrësit demostroi se kishte rënë pre e interesave italiane në Shqipëri dhe nuk po përfaqësonte interesat kombëtare shqiptare, lindi nevoja e zëvendësimit të saj me një qeveri kombëtare shqiptare.

1920- 1925 Në janar të vitit 1920, në Lushnjë, me inisiativën e patriotëve dhe intelektualëve shqiptarë të kohës, u mblodh një Kongres me përfaqësues nga të gjitha krahinat e çliruara të Shqipërisë, që do të zgjidhte qeverinë kombëtare shqiptare larg influencës italiane. Më 30 janar 1920 u krijua qeveria kombëtare shqiptare, me një bazë të gjërë mbështetëse. Kryeministër i saj ishte Sulejman Delvina dhe Ministër i Punëve të Jashtme Mehmet Konica. Meqenëse Konferenca e Paqes në Paris e la të pazgjidhur çeshtjen shqiptare, njohjen e pavarësise dhe kufijve të saj të përcaktuara në v.1913, Ministri i Jashtëm Konica u nis menjëherë në kancelaritë kryesore të Evropës të kohës për të siguruar përkrahjen e tyre në arritjen e një vendimarrjeje për Shqipërine. Për të ndërtuar një shërbim të jashtëm profesionist, me një vendim të veçantë të Këshillit të Ministrave, në tetor të vitit 1920, Ministri i Punëve të Jashtme, M.Konica, ngarkohej të gjente një konsull nga konsujt e vjetër të Austrisë që të punësohej për një periudhë 2-vjeçare për organizimin e konsullatave shqiptare e të shërbente si mësues për ato që dëshironin të hynin në shërbimin konsullor të Shqipërisë. Më pas, në gusht të vitit 1921, Këshilli Kombëtar (parlamenti) me propozimin e Komisionit për Politikën e Jashtme vendosi që të hapen konsullatat shqiptare në Brindizi, Trieste dhe Firence. Pas pranimit të Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve me 17 dhjetor 1920 dhe Vendimit të 9 nëntorit 1921 të Konferencës së Ambasadorëve në Paris, që risanksionuan pavarësinë e shtetit shqiptar dhe kufijtë e përcaktuar në vitin 1913, shume shtete e njohën qeverinë shqiptare dhe filluan të vendosnin marrëdhënie diplomatike me shtetin shqiptar. Në vitet 1922-1923 u hapën legatat shqiptare në Londër, Paris, Romë, Beograd, Sofie, Athinë, Bukuresht, përfaqësia shqiptare në Lidhjen e Kombeve, si dhe konsullata të përgjithshme në Aleksandri, Bukuresht, Luksemburg, Stokholm, Trieste, dhe konsullata në Bari, Konstandinopojë, Konstancë, Hamburg, New York, Selanik, Korfuz, Viene, Mynih, Brindizi, ndërkohë që shumë të huaj në këtë periudhë i drejtohen me kërkesa qeverisë shqiptare që të emërohen si konsuj nderi të Shqipërisë në vende të tjera. Në fillim të vitit 1922, në prag të hapjes së legatave të huaja në Shqipëri, Këshilli i Ministrave i propozoi Këshillit Kombëtar që të krijohej pranë Këshillit të Lartë (Regjenca) një strukturë e veçantë për ceremonitë e pritjes së përfaqësuesve të huaj. Ky propozim nuk u miratua. Këshilli Kombëtar vendosi që detyrat e kësaj strukture t’i kryente një punonjës i MPJ-se, fakt që shënon dhe fillesat e Protokollit të Shtetit pranë MPJ-së. Nga fundi i vitit 1922, Këshilli Kombëtar i kërkoi MPJ që përfaqësitë shqiptare jashtë vendit të vinin në dijeni të gjitha kolonitë shqiptare në shtetet ku këto përfaqësi ishin akredituar për aktivitetin dhe bisedimet në Këshillin Kombëtar për problemet e kolonive shqiptare, një akt që përbën fillesat e punës së shtetit shqiptar me diasporën shqiptare në botë. Për herë të parë MPJ krijoi strukturën e vet organizative, pra ndarjen zyrtare të punëve, me vendimin e Këshillit të Ministrave nr.70, dt.6.2.1923, i cili miratoi propozimin e MPJ-se për organizimin e këtij institucioni dhe emrat e personelit që do të mbulonte çdo pozicion të parashikuar pune. Në këtë organikë u shfaqën për herë të parë edhe gradat diplomatike si pozicion pune në MPJ, të marra kryesisht nga modeli turk i hierarkise diplomatike.

Ministria e Punëve të Jashtme do të përbëhej nga

1. Sekretaria e Përgjithshme
2. Sekretari i Përgjithshëm, (Xhafer Vila –Sekretari i parë i Përgjithshëm në MPJ)
3. 1 sekretar i II (emërtese dhe jo gradë diplomatike)
4. pergjegjësi i bazës materiale në MPJ,
5. një arkivist dhe 1 daktilografist-protokollist,

Drejtoria Politike dhe e mosmarrëveshjeve

1. Drejtori
2. Sekretar i Parë
3. Sekretar i Dytë

Drejtoria e Punëve Konsullore dhe e Tregëtisë

1. Drejtori
2. Zevendës sekretar i I
3. Zevendës sekretar i II
4. Kafaz i Ministrisë
5. 2 punëtorë-pastrues

Pavarësisht se u miratua kjo strukturë, për shkak të mungesës së stabilitetit politik në vend dhe ndryshimeve të shpeshta qeveritare, ajo nuk funksionoi deri në dhjetor të vitit 1924.

1925-1939 Pas krijimit të Republikës së parë të Shqipërisë, janar 1925, Presidenti i Republikës së Shqipërisë A.Zogu, me propozimin e Ministrit të Punëve të Jashtme Hysen Vrioni, miratoi ndarjen e punëve politike nga ato konsullore-administrative dhe krijimin e një Drejtorije Politike në MPJ. Argumentat kryesore ishin rritja e aktivitetit të MPJ, nevoja për të hyrë në marrëdhënie më të drejtëpërdrejta me trupin diplomatik të huaj të akredituar në Shqipëri dhe përfaqësitë shqiptare jashtë vendit, si dhe për të ndjekur me seriozitet çeshtjet e ndryshme që diskutoheshin në Lidhjen e Kombeve, e cila dita-ditës po merrte një rendësi të veçantë. Tani MPJ ka dy drejtori, atë politike dha atë konsullore-administrative. Në tetor të vitit 1925, MPJ i propozon Këshillit të Ministrave që përfaqësitë e RSH jashtë vendit të përdornin si atashe pa pagesë studentët shqiptarë që vazhdonin studimet në këto vende. Kjo do të përgatiste edhe diplomatët e ardhshëm të karrierës që do t’i shërbenin shtetit shqiptar. Ky propozim u miratua nga Këshilli i Ministrave, por u hodh poshtë nga Këshilli Kombëtar sepse u konsiderua si një rënie e nivelit të përfaqësimit të Republikës Shqiptare tek të huajt. Një ndër aktet e para që ndërmori kryesia e Republikës së Shqipërisë ishte thirrja qe iu bë të gjitha institucioneve të larta shtetërore për pergatitjën e projekt-ligjeve organike të tyre lidhur me organizimin e këtyre institucioneve dhe ndarjet administrative të detyrave. Njëkohësisht, nisur nga modelet e institucioneve homologe jashtë vendit, MPJ i propozoi Këshillit të Ministrave fillimin e aplikimit të sistemit të gradave diplomatike gjatë karrierës diplomatike të çdo nëpunësi. Propozimi u miratua. Ndërkohë që konsullata e parë e nderit u çel në Kopenhagë me 1 gusht 1925, viti 1926 njohu edhe valën kryesore të hapjes së konsullatave të nderit të Republikës së Shqipërisë në botë (pa shpenzime), qëllimi i të cilave siç shprehej H.Vrioni ishte “…për me e ba të njohur vendin tonë me anë të tregëtisë dhe ekonomisë, për më gjetë mbrojtje e lehtësim të shqiptarëve që ndodhen atje dhe ato që udhëtojnë për qëllime tregëtare, kulturore dhe arsimore etj”. Po në vitin 1926 Këshilli i Ministrave aprovoi edhe “’Rregullore për uniformën zyrtare të trupit dipomatik dhe konsullor” sipas modeleve evopiane. Në prill të vitit 1927, strukturës së MPJ-së iu shtua edhe Zyra e Shtypit, zyrë që u transferua në MPJ nga Ministria e Brendëshme. Arsyet që u përdoren si argument për këtë transferim ishin “ Rëndësia që i jepet shtypit dhe influencës së tij në të zgjidhurit e çështjeve politike-diplomatike në te gjithë botën e qytetëruar, që ka nxitur shtetet perendimore të kenë zyra të posaçme me përsonel të aftë për të drejtuar shtypin e brendëshëm dhe për të influencuar opinionin publik të përbotshëm me anën e një propagande të posaçme në shtypin e jashtëm. Shtohet në strukturën e MPJ-së si një seksion paralel me dy seksionet e tjera të kësaj ministrie”. Formën e organizimit dhe të paraqitjes së ketij institucioni e përcaktonte Ligji Organik i MPJ-së hartimi i të cilit filloi që në vitin 1925, por arriti të finalizohet në vitin1929, nën kujdesin e veçantë të Ministrit të Punëve të Jashtme Rauf Fico. Ligji organik i MPJ-se u konsiderua si shtylla vertebrale e dikasterit. Në ligj përcaktohej që administrata qëndrore në MPJ do të ndahej në keto zyra kryesore: Sekretariati i Përgjithshëm, Drejtorija Politike, Drejtoria Konsullore, administrative, e kontabilitetit dhe e personelit, Zyra e Shtypit i kaloi përsëri Ministrisë së Brendëshme, ndërsa Protokolli i shtetit u atashua pranë Drejtorisë Konsullore, administrative, të kontabilitetit dhe të personelit.

Ky ligj rregullonte funksionimin e të gjithë shërbimit të jashtëm, duke përcaktuar detyrat e çdo pjese të strukturës së institucionit, nivelin e diplomatëve që duhet të punonin në këtë strukturë, nivelin ë përfaqësimit të Mbretërisë Shqiptare (1 shtator 1928) në botë. Emertesat e çdo lloji ne MPJ do të propozoheshin nga MPJ, do të miratoheshin në Këshillin e Ministrave, në Këshillin Kombëtar dhe më pas dekretoheshin nga Mbreti, Zogu I.

Me kalimin e kohës ky ligj pësoi disa ndryshime në funksion të përmirësimit të tij. Një ndër këto shtesa ishte edhe permendja në ligj që Shqipëria do të kishte një përfaqësi të përhershme në Gjenevë pranë Lidhjes së Kombeve dhe jo vetëm me dërgata të posaçme, me argumentin qe të sigurohej një kontakt i perhershëm i mbretërisë me qarqet ndërkombëtare të politikës dhe shihej si një zgjidhje më ekonomike.

Po në prill të vitit 1929, u dekretua edhe Ligji për Shërbimin Konsullor , sipas të cilit përfaqësite konsullore ndaheshin në kryekonsullata, konsullata dhe nënkonsullata. Pas dekretimit të këtij ligji, Ministri i Punëve të Jashtme Rauf Fico i kërkoi Këshillit të Ministrave shfuqizimin e Rregullores “Për uniformën e trupit diplomatik dhe konsullor shqiptar” të vitit 1926, meqë kishte shumë të meta dhe nuk ishte e përshtatshme për administratën shqiptare. Më 3 qeshor 1929, Mbreti Zog dekretoi anullimin e saj. Në janar të vitit 1932, me Urdhër Mbretëror pranë MPJ-së u krijua Biblioteka e institucionit që do të mbante në fondet e saj të gjitha shtypshkrimet e çdo veprimtarie që i përkiste Lidhjes së Kombeve. Për hapjen e kësaj Biblioteke u dërguan nga Gjeneva 171 libra të te gjitha akteve të miratuara nga kjo organizatë.Në janar të vitit 1936, me propozimin e Ministrit të Punëve të Jashtme Fuat Asllani, në strukturën e MPJ-së u shtua edhe Drejtoria për Lidhjen e Kombeve, e cila konsiderohej si organizata më e rëndësishme për mbrojtjen e të drejtave ndërkombëtare të shqiptarëve në ato vite. Kjo drejtori do të merrej edhe me problemet e diasporës shqiptare jashtë vendit, si dhe të mbante statistikat mbi numrin dhe gjendjen e tyre. Po në këtë vit u rihap ne strukturë edhe Drejtoria e Shtypit e cila u shkëput përsëri nga Ministria e Brendëshme. Kjo drejtori u ngarkua edhe me detyrën e kontrollit të librave që hynin në Shqipëri. Ndërkohë vazhdoi hapja intensive e konsullatave të nderit për të bërë të njohura vlerat e Shqipërisë në Evropë e më gjërë në pamundësi për të hapur përfaqësi konsullore shqiptare në këto shtete. Kjo situatë vazhdoi deri në vitin 1939.

1939-1944 Pas pushtimit të Shqipërisë më 7 prill 1939, qeveria e re e krijuar më 12 prill 1939 dhe e kryesuar nga Shefqet Verlaci, ngarkoi Dr. Xhemil Dino-Ministër i Punëve të Jashtme, që të hynte në marrëveshje me Ministrin e Jashtëm Italian, Kontin Cianno, për arritjen e një akordi, në bazë të të cilit të unifikoheshin shërbimet diplomatike dhe konsullore të të dy mbretërive shqiptare dhe atë italiane dhe që marredhëniet ndërkombëtare të të dy shteteve të perqendroheshin në Romë pranë Ministrisë Mbretërore të Punëve të Jashtme. Ne atë kohë MPJ Shqiptare kishte një personel të përbërë nga një drejtor protokolli, një drejtor politik të përkohshëm, një drejtor ad interim për punët me Lidhjen e Kombeve, një shef të shifrës, 4 sekretarë të dytë dhe të tretë, dhe 10 atashe. Ndërsa qeveria vazhdoi punën e saj për më shumë se dy vite, deri ne 4 dhjetor 1941, veprimtaria e MPJ nuk u zgjat as edhe tre muaj. Më 3 qeshor 1939, Dino dhe Ciano nënshkruan akordin në fjalë. Pasi u miratua nga Këshilli i Ministrave, akordi iu kalua me 5 qeshor 1939 Mëkëmbësit të Përgjithshëm në Shqipëri Francesco Jacomoni per dekretim. Po më 5 qeshor 1939, akordi u dekretua. Në këtë akord parashikohej gjithashtu edhe “krijimi përkohësisht I nje Zyre në varësi të Kryesisë së Këshillit të Ministrave e cila ngarkohej me trajtimin dhe likujdimin e çdo çështjeje me karakter administrativ e mbetur e patrajtuar deri më 3 qeshor 1939 nga MPJ tashmë e suprimuar.” Pas kësaj date të gjitha aktet zyrtare i drejtoheshin Kryesisë së Këshillit të Ministrave për zgjidhje. Shërbimi diplomatik e konsullor shqiptar u suprimua nga shërbimi diplomatik e konsullor Italian. Ndërkohe prane MPJ italiane u krijua nënsekretariati i shtetit për punët e Shqipërisë, ose siç njihesh me emrin “ Zyra Shqiptare”.

Në vitin 1940, Mëkëmbësia e Përgjithshme Mbretërore u ndodh përballë një numri të madh ankesash të shumë familjeve shqiptare të shqetësuara se nuk kishin marrë lajme prej të afërmeve të tyrë qe ndodheshin në shtetet që ishin ne konflikt. Në keto kushte MPJ Mbretërore vendosi krijimin e një shërbimi informatash mbi shqiptarët që banonin ndër vendet e pushtuara ose armike si dhe të kolonive. Ky shërbim shkonte paralel me atë që ekzistonte për italianët në ato vende.

Pas likujdimit të atributeve të MPJ-së Shqiptare, në janar 1941 një pjesë e personelit diplomatik shqiptar me bindje fashiste, që aktualisht ishin të papunë, u pranuan në rolin e nëpunësit për çështjet shqiptare pranë MPJ-së se Romës ose u bënë pjesë e listës së pritjes së këtij institucioni.

Nga qeshori i vitit 1939 dhe deri në tetor të vitit 1943, Shqipëria nuk kishte Ministri të Punëve të Jashtme për rrjedhojë nuk ekzistonte as shërbimi diplomatik shqiptar.

Pas kapitullimit të Italisë fashiste, me 14 shtator 1943, politikanët e mbetur nga administrata e vjeter krijuan një Kuvend Kombëtar të përbërë prej 22 vetësh, të kryesuar nga Pejani, si edhe nje Komitet Ekzekutiv të Përkohshëm të perbere prej 6 vetesh, të kryesuar nga Ibrahim Biçakçiu, komitet i cili funksiononte si qeveri e përkohshme. Detyra e parë e ketij Kuvendi ishte të shpallte fundin e zgjedhës italiane në Shqipëri dhe të bënte thirrje për krijimin e një qeverie përfaqësuese. Komiteti Ekzekutiv i Përkohshëm mori në dorëzim drejtimin e punëve të shtetit deri në formimin e qeverisë. Pjesë e këtij Komiteti ishte edhe ‘Zyra e ngarkuar për Punët e Jashtme”. Me vendimin nr.61, dt. 21.9.1943, Komiteti Ekzekutiv i Përkohshem shfuqizoi akordin e lidhur me 3.6.1939 midis Qeverisë Shqiptare dhe Qeverisë Italiane mbi unifikimin e shërbimeve diplomatike dhe konsullore.

Zyra e ngarkuar për Punët e Jashtme, dhe më vonë MPJ, gjatë kohës së pushtimit gjerman ishte ngarkuar të kryente funksionet ndërlidhëse ndërmjet Administratës Shqiptare dhe autoriteteve ushtarake gjermane. Çdo dikaster qe ndeshte pengesa në punën e tij nga veprimtaria e Administratës Ushtarake gjermane në Shqipëri i drejtohej Zyres se ngarkuar me Punet e Jashtme dhe me vone MPJ-së. Me Vendimin nr.68, dt.13.10.1943, Komiteti Ekzekutiv i Përkohshem i Shqipërisë nën kryesinë e Ibrahim Biçakçiu, vendosi që ne situaten e re të krijuar Shqipëria duhej të dilte si subjekt i pavarur në arenën e marrëdhënieve diplomatike ndërkombëtare. Organ i përshtatshëm për të përfaqësuar Shqipërinë do të ishte Ministria e Punëve të Jashtme e cila do të bënte hapat e duhura për rinjohjen e Shqipërisë si shtet i pavarur në rradhën e shtëtëve të tjera.

Komiteti Ekzekutiv i Perkohshem vendosi: Rikrijimin e MPJ-së me të gjitha organet që kishte pasur para 7 prillit 1939. Rimarrjen në shërbimin e jashtëm të të gjithë atyre nëpunësve dhe funksionarëve që kishin qenë në administratën e shërbimit të jashtëm deri me 7 prill 1939 dhe që ishin të papërlyer me shërbimin Italian.

U vendos që MPJ do të kishte 87 veta nga të cilët 65 diplomatë, 5 kancelarë, kryekaliografë, përkthyes, 10 daktilografe e agjente, 7 punëtore pastrimi. Zgjedhjen e njerëzve do ta bënte Këshilli Administrativ i përbërë nga ish-funksionarë të lartë të MPJ para 7 prillit 1939 nën kryesinë e Zv.Ministrit te Punëve të Jashtme. Vendimet e tij do të miratoheshin nga Ministri i Punëve të Jashtme ose një prej zëvendësave të tij. Komiteti Ekzekutiv i Përkohshëm dekretoi Mehmed Konicen si Minister i Punëve të Jashtme, por ky i fundit nuk e pranoi atë funksion, të cilin e kreu nënministri Vehbi Frasheri, deri në formimin e Qeverisë Shqiptare.

Në mbledhjen e V të Kuvendit Kombëtar, 22 tetor 1943, ky i fundit miratoi krijimin e Këshillit të Lartë të Regjencës dhe shfuqizimin e atyre ligjeve dhe rregulloreve të miratuara në periudhën 12 prill 1939-14 shtator 1943 “…qe nuk pajtoheshin me frymen e vendimeve te Kuvendit Kombetar”. Kuvendi rinjohu të gjitha dispozitat e Statutit të dt.1.12.1928 që nuk vinin në kundershtim me vendimet e Kuvendit Kombetar e as me ligjet në veprim.

Më 5 nentor 1943 u krijua qeveria me kryeminister Rexhep Mitrovicën dhe me Ministër te Punëve të Jashtme Bahri Omarin. Ky i fundit detyren e tij si minister e filloi me vone me 7 shkurt 1944 dhe e la me 16 qeshor, duke ia dorezuar detyrën Eqerem Vlores.

Po në nëntor 1943 Këshilli i Naltë i Regjencës, miratoi propozimet e Ministrise se Puneve te Jashtme për disa ndryshime në Ligjin Organik të MPJ-së të vitit 1929. Këto ndryshime u dekretuan në mars 1944. Në Ligjin Organik te MPJ-së ishte shtuar pika që rekrutimi i personelit të MPJ-së do të bëhej për ata që kishin qenë në shërbimin e jashtëm para 7 prillit 1939, duke konfirmuar frymën e Vendimit Nr.68, dt.13 tetor 1943 të Komitetit Ekzekutiv të Përkohshëm mbi rikrijimin ë MPJ.

MPJ tani do të kishte këtë strukturë organizative: Sekretari i Përgjithshem. Drejtoria Politike, me tre seksione: seksioni politik, seksioni I traktateve dhe puneve ekonomike, seksionin e statistikes dhe dokumentimit. Drejtoria Administrative-Konsullore. Drejtoria e Ceremonive. Zyra e Shifrës. Zyra e Arkivës. Zyra e Kontabilitetit, personeli i se ciles do të rekrutohej nga Ministria e Financave. Daktilografia. Zyra e Ekonomatit.

Kjo do të ishte struktura e MPJ-së deri në rivendosjen e paqes. Deri në atë kohë Shqipëria do të kishte këto përfaqësi diplomatike:

Legata në: Berlin, Berne, Zagreb, Bukuresht, Sofje, Ankara. Kryekonsullata në: Beograd, Athine, Stamboll, Shkup. Konsullata në: Manastir, Janinë, Selanik.

Ne kushtet e luftës, qeverisë nuk iu dha mundësi për të realizuar këto objektiva diplomatike. Ligji parashikonte që do të vazhdonte e njëjtë politika e dhënies së gradave per anëtarët e sherbimit diplomatik. Gradat diplomatike do te shoqëroheshin me pagesa te diferencuara të përcaktuara në ligj.

Pas dorëheqjes së kabinetit Mitrovica në qeshor 1944, në korrik 1944 formohet kabineti i Fiqiri Dines ( korrik 1944 – 28 gusht 1944). Qeveria Dine ishte qeveria e fundit shqiptare nën pushtimin gjerman.

Ndërkohë, si pasojë e zhvillimeve politike që ndodhen në Shqipëri gjatë viteve të Luftës së Dytë Botërore, Këshilli Antifashist Nacionalçlirimtar (KANÇ) i krijuar në Konferencën e Pezës, 16.9.1942, dhe i drejtuar nga Partia Komuniste Shqiptare, u mblodh në Permet në maj 1944. Me vendim të veçantë, më 28 maj 1944, KANÇ zgjodhi Kryesine e tij. Kjo e fundit emëroi Komitetin Antifashist Nacionalçlirimtar të përbërë prej 13 anetarësh me të gjitha atributet e një qeverie popullore provizore”. Punët me jashtë do ti mbulonte Omer Nishani, anëtar i këtij Komiteti, me emertesën “I ngarkuar me Punë të Jashtme”. . Më 22 tetor 1944, në mbledhjen e Këshillit Antifashist-Nacionalçlirimtar e cila u organizua në Berat, u vendos transformimi i Komitetit Antifashist Nacionalçlirimtar në Qeveri Demokratike të Perkohshme te Shqipërisë. Omer Nishani u rikonfirmua në detyrën e Ministrit të Punëve të Jashtme në këtë qeveri. Që nga krijimi i Komitetit dhe deri në shndërrimin e tij në qeveri te perkohshme, aktiviteti diplomatik ishte i kufizuar, pasi Shqipëria ishte e pushtuar nga Gjermania naziste. Pas 22 tetorit 1944, MPJ e Qeverise Demokratike te Perkohshme vazhdoi te kishte në strukturën e saj vetem Zyrën e Ministrit dhë një përson të atashuar pranë tij.

1944-1992 Pas çlirimit të vendit, Qeveria Demokratike e Përkohshme punoi për krijimin dhe konsolidimin e institucioneve të saj si dhe për njohjen e saj nga ndërkombëtarët. Në strukturën e MPJ-së në dhjetor 1944 u krijua Sekretaria. Struktura e MPJ-se përbëhej nga Zyra e Ministrit dhe Sekretaria. Në janar të vitit 1945 strukturës së MPJ iu shtua edhe Daktilografia. Po në këtë vit u krijua Zyra e Arkivës, Zyra e Dokumentave, Drejtoria e Protokollit dhe e Ceremonialit dhe Zyra e Sekretarit të Përgjithshëm. Në tetor të vitit 1945 u krijua Drejtoria Politike dhe Drejtoria Konsullore, ne nentor 1945 u krijua Zyra e Personelit dhe Zyra e Shifrës. Në dhjëtor 1945 u krijua Zyra e Llogarisë ndërsa Zyra e Dokumentave u kthye në Zyrë të Studimeve. Si për të gjithë administratën shtetërore, edhe për MPJ, u dhanë direktiva që personeli i MPJ-së tani do të rekrutohej “…nga ata të dalë nga rradhët e frontit dhe pastaj nga të vjetrit si teknikë të nevojshëm për punën…” .

Aleatët e mëdhenj antifashiste ngarkuan Qeverinë e Demokratike të Perkohshme si forcë politike për të organizuar zgjedhjet për Asamblenë Kushtetuese. Asamblea Kushtetuese e dalë nga zgjedhjet e 2 dhjetorit 1945 shpalli Shqipërinë Republike Popullore dhe zgjodhi qeverine e re të kryesuar nga Enver Hoxha. Ky i fundit mori edhe funksionet e Ministrit të Punëve të Jashtme. Dr.Omer Nishani shkarkohet nga detyra e Ministrit të Punëve të Jashtme me 9 shkurt 1946 pasi u zgjodh nga Asambleja Kushtetuese si Kryetar i Presidiumit te saj.

Jugosllavia ishte shteti i pare që njohu qeverine e re në maj 1945 dhe në korrik u hap legata shqiptare në Beograd. Më pas vazhduan vendet e tjera të Evropës Lindore dhe Franca.

Në mars 1946 ne strukturen e MPJ u krijua Ekonomati, një muaj më pas në prill 1946 u krijua Zyra e Shtypit dhe u hap Legata ne Moskë. Në qëshor 1946 Drejtoria e Protokollit kthehet në Shërbim Protokolli dhe u hap legata në Sofie. Në korrik 1946 u hap legata në Paris. Në fund të vitit 1946 MPJ kishte këtë strukturë: Ministri, Sekretari i Përgjithshem, Shërbimi i Protokollit, Drejtoria Politike, Drejtoria Konsullore, Zyra e Studimeve, Zyra e Shtypit, Zyra e Personelit, Zyra e Shifrës, Zyra e Kontabilitetit, Zyra e Arkivës, Ekonomati, Daktilografia.

Zyrat vareshin nga Sekretari i Përgjithshëm. Drejtoritë vareshin nga Drejtorët ndërsa Sekretari i Përgjithshëm koordinon punën ndërmjet tyre dhe ka përgjëgjësinë e administrimit të të gjithë dikasterit nën drejtimin e Ministrit. Për vitet 1945-1946 vazhdoi sistemi i vjetër i emërtesave me gradë dhe jo me pozicion pune.

Në mars 1946, MPJ bëri një deklaratë zyrtare se ai dikaster nuk njihte asnjë përfaqësi shqiptare jashtë qoftë diplomatike apo konsullore, përveç atyre të qeverisë së RP të Shqipërisë.

Organika e parë e plotë dhe e përgatitur në përputhje me hapësirat dhe orientimet e politikës së jashtme shqiptare të asaj kohe konsiderohet ajo e vitit 1947, vit kur edhe sistemi politik i shtetit monist u instalua plotësisht. U aprovua e para Rregullore mbi Organizimin e MPJ të RP të Shqipërisë, e cila u miratua nga Këshilli i Ministrave me 7 korrik 1947. Sipas kësaj rregulloreje MPJ ishte e organizuar në këtë mënyrë: Ministri dhe 2 Nën/Ministra.

Ministri, Nën-Ministrat dhe Shefi i Administratës përbënin Kolegjiumin e MPJ-së. Kolegjiumi ishte trupi Këshillues i Ministrit. Ai mund pranonte si anëtarë të tij për konsultim edhe ndonjë nga shefat e seksioneve të veçanta apo drejtorët sipas përformancës së tyre profesionale dhe peshës se pozicionit të tyre në MPJ. Duke pasqyruar natyrën krejt politike që mori institucioni u suprimua pozicioni i punës së Sekretarit të Përgjithshëm të MPJ. Gjithçka varej nga stafi drejtues politik i institucionit.

Përfaqësitë diplomatike të Shqipërisë, po sipas kësaj rregulloreje, ndaheshin në:

• Legata
• Krye-Konsullata
• Konsullata
• Nën-Konsullata.

Me kalimin e viteve, edhe struktura e MPJ-së pësoi ndryshime, bëhet më e përqëndruar politikisht dhe më e përshtatur ndaj politikave të brendëshme dhe të jashtme të sistemit komunist.

Në vitin 1948 u krijua edhe Biblioteka e MPJ-së si pjesë e Degës së Studimeve. Po në këtë vit hyri në përdorim termi “referent” për diplomatët që nuk zinin poste drejtuese në MPJ. Që nga viti 1950 sistemi i gradave diplomatike i trashëguar nga shteti shqiptar i paraluftës nuk figuronte më, qe do te thoshte qe punonjësit e MPJ-së paguheshin sipas punës që bënin dhe jo sipas gradës së tyre diplomatike. Kjo i dha një goditje të rëndë ngritjes së një shërbimi të jashtëm profesional mbi bazën e karrierës diplomatike.

Në vitin 1950, per herë të parë u shfaq pozicioni i Këshilltarit Juridik pranë Ministrit të Punëve të Jashtme.

Duke demostruar ndarjen e madhe Lindje-Perendim në marrëdhëniet Ndërkombëtare në kuadrin e Luftës se Ftohtë, në vitin 1951 Drejtoria Politike u nda në: Dega I politike që përfshinte vendet e kampit socialist te lindjes, dhe Dega II Politike që përfshinte vendet kapitaliste perendimore, ku pas zhvillimeve të vitit 1948, bën pjesë edhe Jugosllavia. Ne këtë degë përfshiheshin edhe vendet e Lindjes së Afërt. U krijua edhe Dega e Organizatave Ndërkombëtare.

Në vitin 1954, doli më vehte Seksioni Sekret dhe Arkiva, i përbërë nga 12 veta. Disa nga seksionet e tjera u kthyen në dëgë administrative.

Në vitet ’70-të kishte 4 drejtori politike që mbulonin rajone të ndryshme gjeografike. Në këto vite në strukturen e MPJ-së u formua edhe Komiteti i Marrëdhënieve Kulturore me Botën e Jashtme, nga ku varej edhe Redaksia e Revistës dhe gazetës “Shqipëria e Re” si pjesë e propogandës së sistemit. Kjo shtonte karaktetin politik te institucionit.

Në vitin 1985 u krijua Byroja Juridike, si pjesë e strukturës së MPJ-së që deri në këtë vit përfaqësohej vetëm nga një jurist. Tani degët u kthyen në drejtori dhe seksionet në degë. MPJ kishte 7 drejtori dhe 5 degë, 2 sektorë dhe Byronë Juridike në përbërjen e vet.

Ne vitin 1982 u krijua edhe Instituti per Studimin e Marrëdhënieve të Sotme Ndërkombëtare me nje organike me 25 veta e në varësi të Ministrit të Punëve të Jashtme. Në vitin 1989, organika e aparatit të MPJ-së ishte 123 punonjës. 1992-2006

Pas ndryshimeve politike demokratike që ndodhen në Shqipëri në vitin 1992 dhe frymarrjes së re që mori politika e jashtme shqiptare, Ministria e Punëve të Jashtme filloi të luante një rol te mirefillte profesional në hartimin e ndertimin e politikes se jashtme të shtetit shiptar. Politika e jashtme shqiptare paraqitet në botë me një strategji dhe taktikë te re veprimi që ndryshonte mjaft nga e kaluara. U rrit efektiviteti ne hartimin e politikave dhe ne vendimmarrje. Kjo u pasqyrua edhe në organizimin e ri te MPJ-se. U shkri Drejtorija e Shërbimit të Trupit Diplomatik si ndërmarrje shtetërore dhe u krijua Zyra e Shërbimit të Trupit Diplomatik e cila tani do të ishte pjesë e strukturës së MPJ-së. Objekti i punës së saj do të ishte kryerja e shërbimeve komunale në përfaqësitë e huaja të akredituara në Tiranë dhe ato shqiptare jashtë vendit. Përsa i përket stafit të MPJ-së, që në vitin 1991, kur Shqipëria kishte hyrë në epokën e pluralizmit politik, filloi të aplikohej konkursi i njohurive për rekrutimin e punonjësve të rinj ne MPJ. Në vitin 1996 pati përpjekie për të filluar aplikimin e sistemit të gradave diplomatikë në shërbimin e jashtëm shqiptar, por ky proces nuk u finalizua pasi mungonte kuadri i nevojshëm ligjor. Sistemi i gradave diplomatike filloi të aplikohet me daljen e Ligjit “Për Shërbimin e Jashtëm” në vitin 1998, ligj që synonte të rregullonte krejt veprimtarinë e shërbimit të jashtëm shqiptar. Gradat diplomatike shoqëroheshin me trajtim të diferencuar financiar.

Në vitin 1997 me zhvillimet e reja që kishin ndodhur në politiken e jashtme shqiptare dhe me intensifikimin e proceseve integruese euroatlantike, struktura e MPJ-së pësoi përsëri ndryshime.

Më pas, në vitin 2000, kjo strukturë pësoi ndryshime. U krijua Drejtoria e Përgjithshme e Integrimit Euroatlantik që përfshinte Drejtorinë e Integrimit Evropian dhe Drejtorinë e Çështjeve të Sigurise dhe të Demokracisë , Drejtoria e Amerikës, Azisë dhe Paqësorit u nda në Drejtori të Amerikës dhe Drëjtori te Afro-Azisë. U krijua Drejtorija e Bashkëpunimit Ekonomik, Zyra e Përfaqësuesit Ligjor të shtetit shqiptar në Gjykatën e Strasburgut, Zyra e Minoriteteve dhe Drejtorija e Arkiv-Dokumentacionit. Sektori i Teknologjisë së Informacionit u bë pjesë e Drejtorisë së Shtypit dhe Informacionit. U krijua Drejtorija e Financave që zëvendësoi Drejtorinë Ekonomike. U krijua edhe Drejtorija e Analizës dhe Prognozës e ngarkuar të kryeje studime dhe analiza për politika apo qendrime të caktuara politike të shtetit shqiptar në arenën ndërkombëtare

Pas miratimit të Ligjit “Për Statusin e Nëpunësit Civil” në vitin 2001, pozicioni i Sekretarit të Përgjithshëm mori rolin e ndërmjetësit midis nëpunësve civile të institucionit dhe stafit drejtues politik të Ministrisë, rol që vazhdon të ushtrohet edhe sot.

Në qeshor 2002 u bënë ndryshime të tjera në strukturën organike të MPJ-së: Nisur nga pozicioni dhe roli strategjik që luan Shqipëria në rajonin e Ballkanit, u krijua Drejtoria e Përgjithshme Rajonale e përbërë nga :Drejtoria e Marrëdhënieve Dypalëshe, Drejtoria e Nismave Rajonale Shumëpalëshe dhe Drejtoria e Kosovës. Këto ndryshime përfshinin edhe krijimin e Drejtorisë së Vendeve Anëtare dhe Pranë BE-së dhe Drejtorise së Vendeve Jo-anëtare në BE. U nda Drejtoria Konsullore nga Drejtoria e Çështjeve Juridike dhe Traktateve, u krijua Drejtoria e Kontrollit Financiar. Drejtoria e Personel-Organizimit dhe Shërbimeve u quajt Drejtoria e Burimeve Njerzore dhe Shërbimeve.

Kjo formë e organizimit të MPJ vazhdoi deri me 1 mars 2006. Në këtë kohë MPJ u ristrukturua në përputhje me prioritetet e programit të ri qeverisës. Në strukturën e MPJ-së u krijuan 3 Drejtori të Përgjithshme ; Për të pasqyruar një dimension të ri të diplomacisë shqiptare, atë të diplomacisë ekonomike dhe kulturore, u krijua Drejtoria e Promovimit Ekonomik dhe Kulturor. Në strukturën e re u shkri Drejtoria e Përgjithshme Rajonale dhe u krijua Drejtoria e Marrëdhënieve me Vendet Fqinje, e përbërë nga Sektori i Kosovës, Sektori i Marrëdhënieve me Ballkanin Perendimor dhe Sektori i Marrëdhënieve me Italinë, Greqinë dhe Turqinë. U shkri gjithashtu Drejtoria e Burimeve Njerzore dhe Shërbimeve si dhe Drejtoria e Arkiv-Dokumentacionit dhe u krijua Drejtoria e Personelit dhe Arkiv-Dokumentacionit dhe Drejtoria e Financës dhe Shërbimeve. Për një koordinim më të mirë të punëve dhe shkëmbim të informacionit ndërmjet MPJ dhe përfaqësive dhe midis vetë përfaqësive, në MPJ u krijua Njësia e Ndërlidhjes, Koordinimit të Përfaqësive dhe Sekretaria Qendrore. Kjo mënyre organizimi strukturor vazhdoi deri në qeshor 2008. Në përputhje me dinamizmin e politikës së jashtme shqiptare, struktura e MPJ ka pësuar disa ndryshime. Struktura aktuale e institucionit paraqitet në rubrikën “Struktura e MPJ-së” në faqen elektronike të MPJ-së.

Ministrat e Jashtëm që nga 1912

• 04.12.1912 - Qershor 1913 Ismail Qemali
• Qershor 1913 - 24.01.1914 Myfit Libohova
• 17.03.1914 - 20.05.1914 Turhan pashë Përmeti
• 28.05.1914 - 03.09.1914 Prênk Bibë Doda
• 25.12.1918 - 29.01.1920 Myfit Libohova
• 30.01.1920 - 14.11.1920 Mehmet Konica
• 19.11.1920 - 01.07.1921 Iliaz Bej Vrioni
• 11.07.1921 - 06.10 1921 Pandeli Vangjeli
• 16.10.1921 - 06.12.1921 Pandeli Vangjeli
• 07.12.1921 - 12.12.1921 Fan Noli
• 12.12.1921 - 24.12.1921 Xhafer Villa
• 24.12.1921 - 02.12.19222 Fan Noli (ai dha doreheqjen para se te merte funksionet si minister i jashtem, keto funksione u moren nga Xhafer Ypi)
• 02.12.1922 - 25.02.1924 Pandeli Evangjeli
• 30.03.1924 - 27.05.1924 Iljaz Vrioni
• 16.06.1924 - 23.12.1924 Sulejman Delvina
• 24.12.1924 - 05.01.1925 Iliaz Bej Vrioni
• 06.01.1925 - 31.01. 1925 Gjergj Koleci, (ai nuk e mori këtë post, këtë detyre e mori përsiper Myfit Libohova).
• 01.03.1925 - 23.09.1925 Myfit Libohova
• 28.09.1925 - 10.02.1927 Hysen Vrioni
• 12.02.1927 - 21.10.1927 Iliaz Bej Vrioni,
• - 10.05.1928 Iliaz Bej Vrioni
• 11.05.1928 - 01.09.1928 Iliaz Bej Vrioni
• 05.09.1928 - 13.01.1929 Iliaz Bej Vrioni
• 14.01.1929 - 05.03.1930 Rauf Fico
• 06.03.1930 - 11.04.1931 Rauf Fico
• 20.04.1931 - 07.12.1932 Hysen Vrioni
• 11.01.1933 - 06.10.1935 Xhafer Villa
• 21.10.1935 - 07.11.1936 Fuat Asllani
• 09.1.1936 - 02.04.1939 Ekrem Libohova
• 09.04.1939 - 12.04.1939 Mihal Sherko
• 12.04.1939 - 02.12.1941 Xhemil Dino
• 03.06.1939 Aktiviteti i marrëdhënieve me jashtë u mor përsipër nga Ministria e Jashtme e Italisë
• 05.11.1943 - 06.02.1944 Mehmet Konica
• 06.02.1944 - 17.07.1944 Bahri Omari
• 17.07.1944 - 28.08.1944 Eqrem bej Vlora
• 06.09.1944 - 29.11.1944 Ibrahim bej Biçakçiu
• 27.05.1944 - 22.10.1944 Omer Nishani
• 22.10.1944 - 10.01.1946 Omer Nishani
• 11.01.1946 - 18.03.1946 Omer Nishani
• 22.03.1946 - 30.06.1950 Enver Hoxha
• 05.07.1950 - 23.07.1953 Enver Hoxha
• 23.07.1953 - 19.07.1954 Behar Shtylla
• 20.07.1953 - 21.06.1958 Behar Shtylla
• 22.06.1958 - 17.06.1970 Behar Shtylla
• 17.06.1970 - 29.10.1974 Nesti Nase
• 29.10.1974 - 26.12.1978 Nesti Nase
• 27.12.1978 - 30.06.1982 Nesti Nase
• 30.06.1982 - 22.11.1982 Reiz Malile
• 23.11.1982 - 21.02.1987 Reiz Malile
• 20.02.1987 - 21.02.1991 Reiz Malile
• 22.02.1991 - 09.05.1991 Muhamet Kapllani
• 09.05.1991 - 05.06.1991 Muhamet Kapllani
• 05.05.1991 - 06.12.1991 Muhamet Kapllani
• 18.12.1991 - 11.04.1992 Ilir Bocka
• 11.04.1992 - 11.07.1996 Alfred Serreqi
• 11.07.1996 - 12.04.1997 Tritan Shehu
• 12.04.1997 - 25.07.1997 Arjan Starova
• 25.07.1997- 2001 Paskal Milo
• 2001 - Korrik 2002 Arta Dade
• Korrik 2002 - Korrik 2003 Ilir Meta
• 29.12.2003 - 12.09.2005 Kastriot Islami
• 12.09.2005 - Maj 2007 Besnik Mustafaj
• Maj 2007 - 17.09.2009 Lulzim Basha
• 17.09.2009 - 17.01.2011Ilir Meta
• 17.01.2011- shtator 2013 Edmond Haxhinasto
• shtator 2013 - vazhdon Ditmir Bushati

Shiko edhe

• Lista e misioneve diplomatike të Shqipërisë

Lidhje të jashtme

http://punetejashtme.gov.al/