Mehmed pashë Qyprilliu: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Liridon (diskuto | kontribute) |
Liridon (diskuto | kontribute) No edit summary |
||
Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
[[Skeda:Mehmedpasha.jpg|frameless|right]] |
[[Skeda:Mehmedpasha.jpg|frameless|right]] |
||
Mehmed Pashë Qyprilliu (i njohur edhe si ''Mehmed Pashë Kypriljoti'', ''Köprülü Mehmed Pasha'', {{Lang-tr|Köprili Meḥmed Paşa}}; {{circa}}1575, [[Roshnik]], [[Shqipëria|Shqipëri]] - 31 tetor, 1661, [[Edirne]]) ishte themeluesi i dinastisë politike [[Shqiptarët|shqiptare]] [[Familja |
Mehmed Pashë Qyprilliu (i njohur edhe si ''Mehmed Pashë Kypriljoti'', ''Köprülü Mehmed Pasha'', {{Lang-tr|Köprili Meḥmed Paşa}}; {{circa}}1575, [[Roshnik]], [[Shqipëria|Shqipëri]] - 31 tetor, 1661, [[Edirne]]) ishte themeluesi i dinastisë politike [[Shqiptarët|shqiptare]] [[Familja Qyprilliu|Qypriliu]]<ref name="history1"/><ref name="history3">{{cite book|title=Wars of the Age of Louis XIV, 1650-1715: An Encyclopedia of Global Warfare|author= CATHAL J. NOLAN|url= http://books.google.com.au/books?id=Nn_61ts-hQwC&pg=PA241&lpg=PA241&dq=Koprulu+mehmed+pasha&source=bl&ots=bdYiRPqqlI&sig=Uy-m_WBX94DFPSwFNykWUJWCUjo&hl=en&sa=X&ei=kppcUKrROvC4iAfYl4CACQ&ved=0CE0Q6AEwBQ#v=onepage&q=Koprulu%20mehmed%20pasha&f=false|accessdate=22 September 2012}}</ref><ref name="history4">{{cite book|title=Who's Who in Military History: From 1453 to the Present Day|author= John Keegan|url=http://books.google.com.au/books?id=lBSxfUcFWFUC&pg=PA157&lpg=PA157&dq=Koprulu+mehmed+pasha&source=bl&ots=3zQ5HIc4w3&sig=1EGJPsYNBKv6UcBcpd__zmjrqdQ&hl=en&sa=X&ei=kppcUKrROvC4iAfYl4CACQ&ved=0CF8Q6AEwCA#v=onepage&q=Koprulu%20mehmed%20pasha&f=false|accessdate=22 September 2012}}</ref> në [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]], një mamilje e vezirëve, luftëtarëve, dhe burrështetasve që e dominuan administrimin e Perandorisë Osmane gjatë gjzsmës së dytë të shekullit 17të, një epokë e njohur si [[epoka Qyprilliu]] (''"Köprülü"''). Ai ndihmoi në rindërtimin fuqisë së perandorisë me çrrënjosjen e korrupsionit dhe riorganizimin e ushtrisë osmane. Ashtu si ai futi këto ndryshime, Qyprilliu gjithashtu zgjeroj kufijtë e perandorisë, duke i mposhtur kozakët, [[hungarez|hungarezët]], dhe më mbreslënëse, [[Republika e Veneciës|venedikasit]]. Efektiviteti i Qyprilliut matej me reputacionin e tij <ref name="history1">{{cite book|title=Conflict and Conquest in the Islamic World|author= Alexander Mikaberidze|authorlink= Alexander Mikaberidze|url= http://books.google.com.au/books?id=jBBYD2J2oE4C&pg=PA487&lpg=PA487&dq=Koprulu+mehmed+pasha&source=bl&ots=MF7IP32zoJ&sig=Ub-xVPxtnJMiBfhoUNSyl1Nw6wI&hl=en&sa=X&ei=p5JcUPCsKe-uiQfooYDYAw&ved=0CEQQ6AEwBA#v=onepage&q&f=false|accessdate=22 September 2012}}</ref>. |
||
Ai themeloj qytetin Qyprilliu (sot [[Velesi|Veles]], IRJM) në [[Rumelia|Rumeli]], atje ku lindi djali i tij i madh, [[ |
Ai themeloj qytetin Qyprilliu (sot [[Velesi|Veles]], IRJM) në [[Rumelia|Rumeli]], atje ku lindi djali i tij i madh, [[Fazil Ahmed Pashë Qyprilliu]]. |
||
==Biografia== |
==Biografia== |
||
===Jeta e hershme=== |
===Jeta e hershme=== |
||
Ai hyri në shërbim të sulltanit si një (mbledhës i taksave) ''devşirme'' i ri dhe ishte trajnuar në shkollën e pallatit <ref name="history2">{{cite book|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|author= Gabor Agoston, Bruce Alan Masters|url= http://books.google.com.au/books?id=QjzYdCxumFcC&pg=PA314&lpg=PA314&dq=Koprulu+mehmed+pasha&source=bl&ots=PdZaMaFFt9&sig=ZUOsMYlKvB_63eqWUGXn_edkrXw&hl=en&sa=X&ei=p5JcUPCsKe-uiQfooYDYAw&ved=0CDMQ6AEwAQ#v=onepage&q=Koprulu%20mehmed%20pasha&f=false|accessdate=22 September 2012}}</ref>. Qyprilliu filloi si një djalë kuzhine në kuzhinën perandorake para transferimit në thesarin perandorak dhe pastaj zyrat administrative të pallatit mbretëror. Thuhet se zyrtarë e tjerë e kishin të vështirë që të punojnë me Qyprilliun, dhe ai u transferua në korpusin e kalorësisë ''"[[Spahiu|spahi]]"'', në provinca. |
Ai hyri në shërbim të sulltanit si një (mbledhës i taksave) ''"devşirme"'' i ri dhe ishte trajnuar në shkollën e pallatit <ref name="history2">{{cite book|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|author= Gabor Agoston, Bruce Alan Masters|url= http://books.google.com.au/books?id=QjzYdCxumFcC&pg=PA314&lpg=PA314&dq=Koprulu+mehmed+pasha&source=bl&ots=PdZaMaFFt9&sig=ZUOsMYlKvB_63eqWUGXn_edkrXw&hl=en&sa=X&ei=p5JcUPCsKe-uiQfooYDYAw&ved=0CDMQ6AEwAQ#v=onepage&q=Koprulu%20mehmed%20pasha&f=false|accessdate=22 September 2012}}</ref>. Qyprilliu filloi si një djalë kuzhine në kuzhinën perandorake para transferimit në thesarin perandorak dhe pastaj zyrat administrative të pallatit mbretëror. Thuhet se zyrtarë e tjerë e kishin të vështirë që të punojnë me Qyprilliun, dhe ai u transferua në korpusin e kalorësisë ''"[[Spahiu|spahi]]"'', në provinca. |
||
===Ngritja përmes shërbimit perandorak=== |
===Ngritja përmes shërbimit perandorak=== |
||
Rreshti 16: | Rreshti 16: | ||
==Shih edhe== |
==Shih edhe== |
||
*[[Epoka Qyprilliu]] |
*[[Epoka Qyprilliu]] |
||
*[[Familja Qypriliu]] |
*[[Familja Qyprilliu|Familja Qypriliu]] |
||
*[[Lista e vezirëve shqiptarë në Perandorinë Osmane]] |
*[[Lista e vezirëve shqiptarë në Perandorinë Osmane]] |
||
*[[Lista e vezirëve të Perandorisë Osmane]] |
*[[Lista e vezirëve të Perandorisë Osmane]] |
Versioni i datës 1 tetor 2015 00:17
Mehmed Pashë Qyprilliu (i njohur edhe si Mehmed Pashë Kypriljoti, Köprülü Mehmed Pasha, turqisht: Köprili Meḥmed Paşa; rr.1575, Roshnik, Shqipëri - 31 tetor, 1661, Edirne) ishte themeluesi i dinastisë politike shqiptare Qypriliu[1][2][3] në Perandorinë Osmane, një mamilje e vezirëve, luftëtarëve, dhe burrështetasve që e dominuan administrimin e Perandorisë Osmane gjatë gjzsmës së dytë të shekullit 17të, një epokë e njohur si epoka Qyprilliu ("Köprülü"). Ai ndihmoi në rindërtimin fuqisë së perandorisë me çrrënjosjen e korrupsionit dhe riorganizimin e ushtrisë osmane. Ashtu si ai futi këto ndryshime, Qyprilliu gjithashtu zgjeroj kufijtë e perandorisë, duke i mposhtur kozakët, hungarezët, dhe më mbreslënëse, venedikasit. Efektiviteti i Qyprilliut matej me reputacionin e tij [1].
Ai themeloj qytetin Qyprilliu (sot Veles, IRJM) në Rumeli, atje ku lindi djali i tij i madh, Fazil Ahmed Pashë Qyprilliu.
Biografia
Jeta e hershme
Ai hyri në shërbim të sulltanit si një (mbledhës i taksave) "devşirme" i ri dhe ishte trajnuar në shkollën e pallatit [4]. Qyprilliu filloi si një djalë kuzhine në kuzhinën perandorake para transferimit në thesarin perandorak dhe pastaj zyrat administrative të pallatit mbretëror. Thuhet se zyrtarë e tjerë e kishin të vështirë që të punojnë me Qyprilliun, dhe ai u transferua në korpusin e kalorësisë "spahi", në provinca.
Ngritja përmes shërbimit perandorak
Vezir i Madh
Lufta me Venedikun
Shtypja e rebelimit
Lufta me Transilvaninë dhe Habsburgët
Zjarri Ayazmakapi
Vdekja dhe trashëgimia
Shih edhe
- Epoka Qyprilliu
- Familja Qypriliu
- Lista e vezirëve shqiptarë në Perandorinë Osmane
- Lista e vezirëve të Perandorisë Osmane
Referencat
- ^ a b Alexander Mikaberidze. Conflict and Conquest in the Islamic World. Marrë më 22 shtator 2012.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ CATHAL J. NOLAN. Wars of the Age of Louis XIV, 1650-1715: An Encyclopedia of Global Warfare. Marrë më 22 shtator 2012.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ John Keegan. Who's Who in Military History: From 1453 to the Present Day. Marrë më 22 shtator 2012.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Gabor Agoston, Bruce Alan Masters. Encyclopedia of the Ottoman Empire. Marrë më 22 shtator 2012.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)