Mehmed pashë Qyprilliu: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Liridon (diskuto | kontribute) No edit summary |
Liridon (diskuto | kontribute) |
||
Rreshti 8: | Rreshti 8: | ||
===Ngritja përmes shërbimit perandorak=== |
===Ngritja përmes shërbimit perandorak=== |
||
Së pari ai u vendos në qytezën [[Vezirköprü|Köprü]] në veri të Turqisë, e cila më von për nder të tij u quajt ''Vezirköprü''. Aishpjet u ngrit në gradë, duke mbajtur mbiemrin ''Köprülü''(Qyprilliu), që vinte ''nga Köprü''. Ish mentori i Qyprilliut, [[Gazi Hüsrev Pasha|Hüsrev Pasha]], u ngrit në shërbim perandorak dhe e ngriti edhe Qyprilliun në zyra gjithnjë edhe më të rëndësishme <ref name="history2"/>. |
|||
Pasi u vra ''Hüsrev'', Qyprilliu ndërtoj vet rrethin dhe ndjekësit e tij. Pas kësaj ai mbajti pozicion të rëndësishm si kreu i policisë së tregut në Kostandinopojë, mbikqyrës i Armatimit Perandorak, shefi i trupave Spahi, dhe kreu i trupave të armëve. |
|||
===Vezir i Madh=== |
===Vezir i Madh=== |
||
===Lufta me Venedikun=== |
===Lufta me Venedikun=== |
Versioni i datës 14 tetor 2015 20:03
Mehmed Pashë Qyprilliu (i njohur edhe si Mehmed Pashë Kypriljoti, Köprülü Mehmed Pasha, turqisht: Köprili Meḥmed Paşa; rr.1575, Roshnik, Shqipëri - 31 tetor, 1661, Edirne) ishte themeluesi i dinastisë politike shqiptare Qypriliu[1][2][3] në Perandorinë Osmane, një mamilje e vezirëve, luftëtarëve, dhe burrështetasve që e dominuan administrimin e Perandorisë Osmane gjatë gjzsmës së dytë të shekullit 17të, një epokë e njohur si epoka Qyprilliu ("Köprülü"). Ai ndihmoi në rindërtimin fuqisë së perandorisë me çrrënjosjen e korrupsionit dhe riorganizimin e ushtrisë osmane. Ashtu si ai futi këto ndryshime, Qyprilliu gjithashtu zgjeroj kufijtë e perandorisë, duke i mposhtur kozakët, hungarezët, dhe më mbreslënëse, venedikasit. Efektiviteti i Qyprilliut matej me reputacionin e tij [1].
Ai themeloj qytetin Qyprilliu (sot Veles, IRJM) në Rumeli, atje ku lindi djali i tij i madh, Fazil Ahmed Pashë Qyprilliu.
Biografia
Jeta e hershme
Ai hyri në shërbim të sulltanit si një (mbledhës i taksave) "devşirme" i ri dhe ishte trajnuar në shkollën e pallatit [4]. Qyprilliu filloi si një djalë kuzhine në kuzhinën perandorake para transferimit në thesarin perandorak dhe pastaj zyrat administrative të pallatit mbretëror. Thuhet se zyrtarë e tjerë e kishin të vështirë që të punojnë me Qyprilliun, dhe ai u transferua në korpusin e kalorësisë "spahi", në provinca.
Ngritja përmes shërbimit perandorak
Së pari ai u vendos në qytezën Köprü në veri të Turqisë, e cila më von për nder të tij u quajt Vezirköprü. Aishpjet u ngrit në gradë, duke mbajtur mbiemrin Köprülü(Qyprilliu), që vinte nga Köprü. Ish mentori i Qyprilliut, Hüsrev Pasha, u ngrit në shërbim perandorak dhe e ngriti edhe Qyprilliun në zyra gjithnjë edhe më të rëndësishme [4]. Pasi u vra Hüsrev, Qyprilliu ndërtoj vet rrethin dhe ndjekësit e tij. Pas kësaj ai mbajti pozicion të rëndësishm si kreu i policisë së tregut në Kostandinopojë, mbikqyrës i Armatimit Perandorak, shefi i trupave Spahi, dhe kreu i trupave të armëve.
Vezir i Madh
Lufta me Venedikun
Shtypja e rebelimit
Lufta me Transilvaninë dhe Habsburgët
Zjarri Ayazmakapi
Vdekja dhe trashëgimia
Shih edhe
- Epoka Qyprilliu
- Familja Qypriliu
- Lista e vezirëve shqiptarë në Perandorinë Osmane
- Lista e vezirëve të Perandorisë Osmane
Referencat
- ^ a b Alexander Mikaberidze. Conflict and Conquest in the Islamic World. Marrë më 22 shtator 2012.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ CATHAL J. NOLAN. Wars of the Age of Louis XIV, 1650-1715: An Encyclopedia of Global Warfare. Marrë më 22 shtator 2012.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ John Keegan. Who's Who in Military History: From 1453 to the Present Day. Marrë më 22 shtator 2012.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ a b Gabor Agoston, Bruce Alan Masters. Encyclopedia of the Ottoman Empire. Marrë më 22 shtator 2012.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)