Klimatologjia: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Faqja u zëvendësua me '==TBA == Kategoria:Shkencë Kategoria:Gjeografi' |
Matiia (diskuto | kontribute) v U kthyen ndryshimet e 79.126.241.6 (diskutimet) në versionin e fundit nga Planeti. |
||
Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
'''Klimatologjia''' është disiplinë shkencore mbi [[klima|klimën]]. Lëndë e studimit të klimatologjisë janë veçoritë e klimës në pjesët e ndryshme të botës, klasifikimi dhe shtrirja e sajë.Kjo shkencë studion klimën dhe ndryshimet e saj gjatë kalimit të kohës.Ajo është e ngjashme me meteorologjinë ngase i studion faktorët e njëjtë (reshjet , lagështine e ajrit , erërat , shtypjen etj.) , por që dallon ngaqë ajo përqëndrohet në një periudhë kohore më të gjatë . Klima definohet si një përmbledhje e fenomeneve meteorologjike që i karakterizojnë kushtet e zakonshme të një vendi të caktuar në sipërfaqen e rruzullit tokësor. Klimatologjia paraqet një vlerë statistikore që tregon kushtet më të zakonshme dhe sipas kësaj , ato që ne kemi mundësi që ti vërejmë përgjatë një periudhe të gjatë kohore. Kështu , në një shkretëtirë mund të vijë deri te një mot me sasi shumë të mëdha të ujit , por vetëm për disa vite të caktuara. Edhe përkundër shirave , klima aty edhe më tek vazhdon të jetë shkretëtinore.<ref>Atlas themelor i gjeografisë fizike , ISBN:9989-108-37-4 , emri origjinal Atlas basico de geografia fisica</ref> |
|||
==TBA == |
|||
Përqendrimi i klimatologjisë apo studimi i klimës , i lejon shkencëtarët të vrojtojnë ndryshimet e motit në zona të caktuara. Në dekadat e fundit , për shembull , ata kanë zbuluar që në shkretëtira bie nga pak shi dhe se në viset polare temperatura rritet<ref>Atlas themelor i gjeografisë fizike , ISBN:9989-108-37-4 , emri origjinal Atlas basico de geografia fisica</ref> |
|||
Klimatologjia ndahet në: |
|||
# Klimatologjinë e përgjithshme (fizike) dhe |
|||
# Klimatografi. |
|||
Klimatologjia e përgjithshme studjon vetitë fizike të klimës si gjendje mesatare e atmosferës. Klimatografia pasqyron klimën e regjioneve të ndryshme. |
|||
Klimatologjia moderne është disiplinë komplekse sepse përveç disa elemeteve meteorologjik hulumton edhe mardhënjet në mes tyre për të ardh deri te shënimet e rëndësishme. Se si ndryshon klima në hapsirëdhe në kohë, në kuadër të klimatologjisë është zhvilluar edhe paleoklimatologjia, e cila studjon klimën në të kaluarën. |
|||
== Faktorët klimatik == |
|||
Faktorët klimatik janë modifikatorë të klimës, forcojnë ose dobsojnë intenzitetin ose madhësinë elementëve klimatik. |
|||
# [[Rrotacioni i Tokës]], |
|||
# [[Revulucioni]], |
|||
# [[Gjërsia gjeografike]], |
|||
# [[Lartësia mbidetar]]e, |
|||
# Përhapja e masave ujore dhe toksore, |
|||
# Largësia nga detrat dhe oqeanet, |
|||
# [[Rrymat detare]], |
|||
# [[Relievi]], |
|||
# [[Liqeni|Liqenet]], |
|||
# [[Atmosfera]], |
|||
# Trolli (dheu) dhe vegjetacioni, |
|||
# Njeriu. |
|||
== Elementet klimatik == |
|||
Elementet klimatik përcaktohen nga qarkullimi i përgjithshëm atmosferik dhe janë: |
|||
# [[Diellosja]] ([[insolacion]]i), |
|||
# Rrezatimi toksorë ([[radiacioni]]), |
|||
# Gjtësia e zgjatjes së rrezatimit diellorë, |
|||
# Dukshmëria horizontale, |
|||
# Temperatura e ajrit dhe shtresave të sipërme të tokës, |
|||
# [[Shtypja e ajrit]], |
|||
# [[Lagështia e ajrit]], |
|||
# Të vrenjturit, |
|||
# Lartësia e reshjeve, |
|||
# Lartësia e mbulesës së dëborës, |
|||
# Dendësia e dëbores, |
|||
# Drejtimi dhe shpejtësia e erës. |
|||
== Dukuritë meteorologjike == |
|||
Dukuritë meteorologjike janë: [[mjegulla]], [[retë]], [[shiu]], [[dëbora]], [[brashëri]], [[breshniza]], [[vesa]], [[bryma]], [[krahneza]], [[ngrica]] etj. |
|||
==Burimi== |
|||
<references /> |
|||
{{commonscat|Climatology}} |
|||
[[Kategoria:Shkencë]] |
[[Kategoria:Shkencë]] |
||
[[Kategoria:Gjeografi]] |
[[Kategoria:Gjeografi]] |
Versioni i datës 10 nëntor 2015 00:58
Klimatologjia është disiplinë shkencore mbi klimën. Lëndë e studimit të klimatologjisë janë veçoritë e klimës në pjesët e ndryshme të botës, klasifikimi dhe shtrirja e sajë.Kjo shkencë studion klimën dhe ndryshimet e saj gjatë kalimit të kohës.Ajo është e ngjashme me meteorologjinë ngase i studion faktorët e njëjtë (reshjet , lagështine e ajrit , erërat , shtypjen etj.) , por që dallon ngaqë ajo përqëndrohet në një periudhë kohore më të gjatë . Klima definohet si një përmbledhje e fenomeneve meteorologjike që i karakterizojnë kushtet e zakonshme të një vendi të caktuar në sipërfaqen e rruzullit tokësor. Klimatologjia paraqet një vlerë statistikore që tregon kushtet më të zakonshme dhe sipas kësaj , ato që ne kemi mundësi që ti vërejmë përgjatë një periudhe të gjatë kohore. Kështu , në një shkretëtirë mund të vijë deri te një mot me sasi shumë të mëdha të ujit , por vetëm për disa vite të caktuara. Edhe përkundër shirave , klima aty edhe më tek vazhdon të jetë shkretëtinore.[1]
Përqendrimi i klimatologjisë apo studimi i klimës , i lejon shkencëtarët të vrojtojnë ndryshimet e motit në zona të caktuara. Në dekadat e fundit , për shembull , ata kanë zbuluar që në shkretëtira bie nga pak shi dhe se në viset polare temperatura rritet[2]
Klimatologjia ndahet në:
- Klimatologjinë e përgjithshme (fizike) dhe
- Klimatografi.
Klimatologjia e përgjithshme studjon vetitë fizike të klimës si gjendje mesatare e atmosferës. Klimatografia pasqyron klimën e regjioneve të ndryshme.
Klimatologjia moderne është disiplinë komplekse sepse përveç disa elemeteve meteorologjik hulumton edhe mardhënjet në mes tyre për të ardh deri te shënimet e rëndësishme. Se si ndryshon klima në hapsirëdhe në kohë, në kuadër të klimatologjisë është zhvilluar edhe paleoklimatologjia, e cila studjon klimën në të kaluarën.
Faktorët klimatik
Faktorët klimatik janë modifikatorë të klimës, forcojnë ose dobsojnë intenzitetin ose madhësinë elementëve klimatik.
- Rrotacioni i Tokës,
- Revulucioni,
- Gjërsia gjeografike,
- Lartësia mbidetare,
- Përhapja e masave ujore dhe toksore,
- Largësia nga detrat dhe oqeanet,
- Rrymat detare,
- Relievi,
- Liqenet,
- Atmosfera,
- Trolli (dheu) dhe vegjetacioni,
- Njeriu.
Elementet klimatik
Elementet klimatik përcaktohen nga qarkullimi i përgjithshëm atmosferik dhe janë:
- Diellosja (insolacioni),
- Rrezatimi toksorë (radiacioni),
- Gjtësia e zgjatjes së rrezatimit diellorë,
- Dukshmëria horizontale,
- Temperatura e ajrit dhe shtresave të sipërme të tokës,
- Shtypja e ajrit,
- Lagështia e ajrit,
- Të vrenjturit,
- Lartësia e reshjeve,
- Lartësia e mbulesës së dëborës,
- Dendësia e dëbores,
- Drejtimi dhe shpejtësia e erës.
Dukuritë meteorologjike
Dukuritë meteorologjike janë: mjegulla, retë, shiu, dëbora, brashëri, breshniza, vesa, bryma, krahneza, ngrica etj.
Burimi
- ^ Atlas themelor i gjeografisë fizike , ISBN:9989-108-37-4 , emri origjinal Atlas basico de geografia fisica
- ^ Atlas themelor i gjeografisë fizike , ISBN:9989-108-37-4 , emri origjinal Atlas basico de geografia fisica