Lisbona: Dallime mes rishikimesh

Përpunoni lidhje
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
No edit summary
No edit summary
Rreshti 13: Rreshti 13:
<!--Administrimi territorial-->
<!--Administrimi territorial-->
|Shteti = Portugalia
|Shteti = Portugalia
|Koordinatat = {{coord|38|42|N|9|8|W|scale:5000000}}
|Rajoni = [[Rajoni Lisbona|Lisbona]]
|Rajoni = [[Rajoni Lisbona|Lisbona]]
|Nënrajoni = Grande Lisboa
|Nënrajoni = Grande Lisboa
Rreshti 20: Rreshti 19:


<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
|Sipërfaqja = 84.8 km²
|Sipërfaqja = 84.8 km²
|Sipërfaqja Tokë =
|Sipërfaqja Ujë =
|Popullsia = <small>(2011)</small> 552.700
|Popullsia = <small>(2011)</small> 552.700
|Dendësia = 6.458
|Dendësia = 6.458
|Zona urbane =
|Zona metropolitane =


<!-- Të dhëna-->
<!-- Të dhëna-->
Rreshti 32: Rreshti 27:
|Vendasit = Lisbonas/e
|Vendasit = Lisbonas/e
|Themelimi = 719
|Themelimi = 719
|Zona Kohore = [[WET]] (UTC0)
|Zona Kohore = WET (UTC)
|Ora Verore =
|Ora Verore = WEST (UTC+1)
|Kodi Postal = 1149-014 Lisboa
|Kodi Postal = 1149-014 Lisboa
|Prefiksi = (+351) 21 XXX-XXXX
|Prefiksi = (+351) 21 XXX-XXXX
|Targa e automjeteve = PT-
|Targa e automjeteve = PT-
|Aeroporti =
|Faqja zyrtare = [http://www.cm-lisboa.pt/ cm-lisboa.pt]
|Faqja zyrtare = [http://www.cm-lisboa.pt/ cm-lisboa.pt]
| gjer_g=38 | gjer_m=42 | gjer_s=50
| gjer_g=38 | gjer_m=42 | gjer_s=50
| gjat_g=-9 | gjat_m=-8 | gjat_s=-22
| gjat_g=-9 | gjat_m=-8 | gjat_s=-22
}}
}}
'''Lisbona''' ([[Gjuha portugeze|Portugalisht]]: '''''Lisboa'''''; <!--{{IPA-pt|-->liʒˈboɐ<!--}}-->) është [[kryeqyteti]] dhe qyteti më i madh i [[Portugalia|Portugalisë]], me popullsi prej 552.700 brenda kufijve të saj administrativë <ref>[http://web.archive.org/web/20070620202240/http://62.48.187.117/atlas/Cap2/Cap2d_2.html Uma população que se urbaniza, Uma avaliação recente – Cidades, 2004] Nuno Pires Soares, Instituto Geográfico Português (Geographic Institute of Portugal)</ref>, me një sipërfaqe prej {{convert|84.8|km2|sqmi|0|abbr=on}}km <sup>2</sup>. Zona urbane e Lisbonës shtrihet përtej kufijve të qytetit administrativ me një popullsi prej 2.4 milion <ref name=World_Urban_Areas>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia: World Urban Areas], March 2010</ref><ref>{{cite web |url=http://www.urbanaudit.org/DownloadPDF.ashx?CityCode=PT001C |title=Lisboa |author=Urban Audit – Larger Urban Zone|accessdate=}}</ref> në sipërfaqe prej {{convert|958|km2|sqmi|0|abbr=on}}km<sup>2</sup> <ref name=World_Urban_Areas />, ajo është [[Zonat urbane më të mëdha në zonës së Bashkimit Evropian|e 12-ta zonë më e populluar urbane]] në [[Bashkimi Europian]]. Rreth 2.831.000 <ref>[[United Nations]] Department of Economic and Social Affairs, [http://esa.un.org/wup2009/unup/index.asp?panel=2 World Urbanization Prospects (2009 revision)], (United Nations, 2010), Table A.12. Data for 2007.</ref><ref name="ITDS, Rui Campos, Pedro Senos">{{cite web|author=ITDS, Rui Campos, Pedro Senos |url=http://www.ine.pt/ |title=Statistics Portugal |publisher=Ine.pt |date=2009-06-30 |accessdate=2009-07-08}}</ref> njerëzit jetojnë në [[Lisbon Metropolitan Area]] (që përfaqëson rreth 27% e popullsisë së vendit) dhe 3.340.000 njerëz jetojnë në grumbullim më të gjerë të Rajonin Metropolitane të Lisbonës (përfshin qytetet që variojnë nga [[Leiria]] deri në [[Setúbal]]) <ref name="tgv">Fernando Nunes da Silva (2005), [http://web.archive.org/web/20080226214258/http://www.rave.pt/pdf/Mobilidade+e+Desenvolvimento+Regional.pdf Alta Velocidade em Portugal, Desenvolvimento Regional], Censur ist</ref> . Lisbonës është qyteti i madh i [[perëndimi]]t i vendosur në [[Evropë]], si dhe kryeqyteti perëndimor. Ajo shtrihet në perëndim të [[Gadishulli Pirinej|gadishullit Iberik]] në [[Oqeani Atlantik|Oqeanin atlantik]].
'''Lisbona''' ([[Gjuha portugeze|Portugalisht]]: '''''Lisboa''''') është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i [[Portugalia|Portugalisë]], me popullsi prej 552.700 brenda kufijve të saj administrativë. Zona urbane e Lisbonës shtrihet përtej kufijve të qytetit administrativ me një popullsi prej 2.4 milionë. Rreth 2.831.000 njerëzit jetojnë në zonën metropolitane të Lisbonës që përfaqëson rreth 27% e popullsisë së vendit dhe 3.340.000 njerëz jetojnë në grumbullim më të gjerë të rajonit metropolitane të Lisbonës. Lisbona është qyteti i madh i [[perëndimi]]t i vendosur në [[Evropë]], si dhe kryeqyteti perëndimor. Ajo shtrihet në perëndim të [[Gadishulli Pirinej|gadishullit Iberik]] në [[Oqeani Atlantik|Oqeanin atlantik]].


==Vendndodhja==
==Vendndodhja==
[[Skeda:Lisbon SPOT 1015.jpg|thumb|left|Pamja e Lisbonës nga sateliti]]
[[Skeda:Lisbon SPOT 1015.jpg|thumb|left|Pamja e Lisbonës nga sateliti]]
Lisbona është e vendosur në 38°42' [[Veriu|veri]], 9°5' në [[Perëndimi|perëndim]], duke e bërë atë kryeqytet perëndimor në kontinentin e [[Evropë]]s. Ajo bdodhet në [[perëndim]] të vendit, në bregun e [[Oqeani Atlantik|Oqeanit Atlantik]] në një pikë ku lumi [[Lumi Tagus|Tagus]] derdhet në Oqeanin Atlantik.
Lisbona ndodhet në 38°42°75'' në veri dhe 9°8′21.79″ në perëndim, duke e bërë atë kryeqytet perëndimor në kontinentin e [[Evropa|Evropës]]. Ndodhet në perëndim të vendit, në bregun e [[Oqeani Atlantik|Oqeanit Atlantik]] në një pikë ku lumi [[Lumi Tagus|Tagus]] derdhet në Oqeanin Atlantik.


Qyteti zë një sipërfaqe prej {{convert|84.8|km2|sqmi|0|abbr=on}}km<sup>2</sup>. Kufijtë të qytetit, ndryshe nga ato të qyteteve më të mëdha, janë definuar ngushtë rreth perimetrit të qytetit historik. Kjo i dha mundësinë që të rriten disa qytete të definuar administrativisht rreth Lisbonës, të tilla si [[Amadora]], [[Queluz]]{{dn}}, [[Agualva-Cacém]], [[Odivelas]], [[Loures]], [[Sacavém]], [[Almada]], [[Barreiro]], [[Seixal]] dhe [[Oeiras Municipality, Portugal|Oeiras]], të cilat janë në fakt pjesë e perimetrin metropolitane të Lisbonës.
Kufijtë të qytetit, ndryshe nga ato të qyteteve më të mëdha, janë definuar ngushtë rreth perimetrit të qytetit historik. Kjo i dha mundësinë që të rriten disa qytete të definuar administrativisht rreth Lisbonës, të tilla si [[Amadora]], [[Queluz]], [[Agualva-Cacém]], [[Odivelas]], [[Loures]], [[Sacavém]], [[Almada]], [[Barreiro]], [[Seixal]] dhe [[Oeiras]], të cilat janë në fakt pjesë e perimetrin metropolitane të Lisbonës.
[[Figura:ArcoDoTriunfoLisboa1.JPG|thumb|250px|Harku i Triumfit i Lisbonës]]
[[Figura:ArcoDoTriunfoLisboa1.JPG|thumb|250px|Harku i Triumfit i Lisbonës]]
Pjesën [[perëndim]]ore të qytetit është kryesisht i zënë nga [[Monsanto Forest Park]], një prej parqeve më të mëdha urbane në [[Evropë]] me një zone prej {{convert|10|km2|sqmi|0|abbr=on}}km<sup>2</sup>.


==Klima==
==Klima==
Lisbona ka një klimë [[Klima subtropikale|subtropikale]] [[Klima mesdhetare|mesdhetare]]-(sipas klasifikimit të ''Köppen climate classification'':'''CSA''') <ref>{{cite web
Lisbona ka një klimë [[Klima subtropikale|subtropikale]] [[Klima mesdhetare|mesdhetare]]-(sipas klasifikimit të ''Köppen climate classification'':'''CSA''') me dimër të butë dhe verë të rehatshme.
| url=http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/
| title=World Map of Köppen−Geiger Climate Classification}}</ref> me dimër të butë dhe verë të rehatshme.


==Demografia==
==Demografia==
Popullsia e qytetit është 564.477 dhe zona metropolitane ([[Lisbon Metropolitan Area]]) është 2.800.000 sipas "''Instituto Nacional de Estatística''" <ref name="ITDS, Rui Campos, Pedro Senos"/> (National Institute of Statistics). Zona Metropolitan e Lisbonës përkon me dy njësitë,''[[Grande Lisboa]]''(Lisbona Madhe), në buzën [[veriu|veriore]] të lumit [[Tagus]], dhe ''[[Gadishull i Setúbal]]''(Gadishullin Setúbal), në [[jugu|jug]], të cilat janë dy nënrajone, ''[[Região Lisboa]]''(Rajoni i Lisbonës). Dendësia e popullsisë së qytetit në vetvete është {{convert|6658|PD/sqkm|precision=0}}.
Popullësia e qytetit është 564.477 dhe zona metropolitane është 2.800.000 sipas "''Instituto Nacional de Estatística''". Zona Metropolitan e Lisbonës përkon me dy njësitë,''Grande Lisboa''(Lisbona Madhe), në buzën veriore të lumit Tagus, dhe ''[[Gadishull i Setúbal]]''(Gadishullin Setúbal), në jug, të cilat janë dy nënrajone, ''Região Lisboa''(Rajoni i Lisbonës). Dendësia e popullsisë së qytetit në vetvete është 6658 banorë.


{| class="wikitable" style="text-align:center;"
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
Rreshti 85: Rreshti 76:


==Ekonomia==
==Ekonomia==
Rajoni i Lisbonës është rajoni më i pasur në Portugali dhe PBB për frymë i tij është shumë më i lartë se mesatarja e Bashkimit Evropian. Ai prodhon 45% të PBB-së portugez. Ekonomia e Lisbonës është i bazuar kryesisht në sektorin e shërbimeve. Shumica e selive të kompanive shumekobëshe që veprojnë në Portugali, ndodhen në nënrajonin Grande Lisboa, veçanërisht në komunën Oeiras. Zona Metropolitane e Lisbonës është e industrializuara rëndë, sidomos bregu jugor i lumit Tagus (Rio Tejo).
Rajoni i Lisbonës është rajoni më i pasur në Portugali. Ekonomia e Lisbonës është i bazuar kryesisht në sektorin e shërbimeve. Shumica e selive të kompanive shumekobëshe që veprojnë në Portugali, ndodhen në nën rajonin Grande Lisboa, veçanërisht në komunën Oeiras. Zona Metropolitane e Lisbonës është e industrializuara rëndë, sidomos bregu jugor i lumit Tagus (Rio Tejo).


Në Lisbonë ndodhet porti më i madh i vendit, duke zhvilluar një nga tregjet më të mëdha dhe më të sofistikuara rajonale në Gadishullin Iberik. Lisbona dhe rrethinat e saj shumë të populluara janë gjithashtu në zhvillim si një qendër e rëndësishme financiare dhe një qendër dinamike teknologjike. Prodhuesit të automobilave kanë ngritur fabrika në periferi, për shembull, AutoEuropa.
Në Lisbonë ndodhet porti më i madh i vendit, duke zhvilluar një nga tregjet më të mëdha dhe më të sofistikuara rajonale në Gadishullin Iberik. Lisbona dhe rrethinat e saj shumë të populluara janë gjithashtu në zhvillim si një qendër e rëndësishme financiare dhe një qendër dinamike teknologjike. Prodhuesit të automobilave kanë ngritur fabrika në periferi, për shembull, AutoEuropa.


Lisbona ka sektorin më të madh dhe më të zhvilluar të mediave të Portugalisë, dhe është vendndodhja e disa kompanive të medias, që përfshin rrjetet televizive dhe radio stacionet kryesore si dhe gazetat kryesore.
Lisbona ka sektorin më të madh dhe më të zhvilluar të mediave të Portugalisë, dhe është vendndodhja e disa kompanive të medias, që përfshin rrjetet televizive dhe radio stacionet kryesore si dhe gazetat kryesore.

Shkëmbimi i aksioneve Euronext Lisbon, pjesë e sistemit pan-evropian Euronext së bashku me bursat e Amsterdamit, Brukselit dhe Parisit, është i lidhur me New York Stock Exchange që nga viti 2007, duke formuar grupin shumëkombësh NYSE Euronext të bursat.


Industria e Lisbonës ka sektorë të mëdhenj të përpunimit të naftës, me rafineritë që ndodhen përtej lumit Tagus, fabrika tekstili, ndërtim anijesh dhe peshkim.
Industria e Lisbonës ka sektorë të mëdhenj të përpunimit të naftës, me rafineritë që ndodhen përtej lumit Tagus, fabrika tekstili, ndërtim anijesh dhe peshkim.

Versioni i datës 21 qershor 2016 19:49

Ky artikull apo seksion është jo i plotë ose me cilësi të dobët. Mund të ndihmoni Wikipedian duke e përmirësuar!
Ky artikull duhet të përmirësuar në:  Pa referenca, Pa lidhje interwiki, Nuk ka përmbajtje të mjaftueshme, Nuk ka strukturë, Duhet të plotësohen seksionet :Historia, Kultura dhe arti, Ekonomia, Transporti, Edukimi, Sporti, Relacionet ndërkombëtare. --Liridon 8 Gusht 2010 10:52 (CEST)

Stampa:Qytet (Portugalia) Lisbona (Portugalisht: Lisboa) është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Portugalisë, me popullsi prej 552.700 brenda kufijve të saj administrativë. Zona urbane e Lisbonës shtrihet përtej kufijve të qytetit administrativ me një popullsi prej 2.4 milionë. Rreth 2.831.000 njerëzit jetojnë në zonën metropolitane të Lisbonës që përfaqëson rreth 27% e popullsisë së vendit dhe 3.340.000 njerëz jetojnë në grumbullim më të gjerë të rajonit metropolitane të Lisbonës. Lisbona është qyteti i madh i perëndimit i vendosur në Evropë, si dhe kryeqyteti perëndimor. Ajo shtrihet në perëndim të gadishullit Iberik në Oqeanin atlantik.

Vendndodhja

Pamja e Lisbonës nga sateliti

Lisbona ndodhet në 38°42°75 në veri dhe 9°8′21.79″ në perëndim, duke e bërë atë kryeqytet perëndimor në kontinentin e Evropës. Ndodhet në perëndim të vendit, në bregun e Oqeanit Atlantik në një pikë ku lumi Tagus derdhet në Oqeanin Atlantik.

Kufijtë të qytetit, ndryshe nga ato të qyteteve më të mëdha, janë definuar ngushtë rreth perimetrit të qytetit historik. Kjo i dha mundësinë që të rriten disa qytete të definuar administrativisht rreth Lisbonës, të tilla si Amadora, Queluz, Agualva-Cacém, Odivelas, Loures, Sacavém, Almada, Barreiro, Seixal dhe Oeiras, të cilat janë në fakt pjesë e perimetrin metropolitane të Lisbonës.

Harku i Triumfit i Lisbonës

Klima

Lisbona ka një klimë subtropikale mesdhetare-(sipas klasifikimit të Köppen climate classification:CSA) me dimër të butë dhe verë të rehatshme.

Demografia

Popullësia e qytetit është 564.477 dhe zona metropolitane është 2.800.000 sipas "Instituto Nacional de Estatística". Zona Metropolitan e Lisbonës përkon me dy njësitë,Grande Lisboa(Lisbona Madhe), në buzën veriore të lumit Tagus, dhe Gadishull i Setúbal(Gadishullin Setúbal), në jug, të cilat janë dy nënrajone, Região Lisboa(Rajoni i Lisbonës). Dendësia e popullsisë së qytetit në vetvete është 6658 banorë.

Evulucioni demografik i Lisbonës (1801–2004)
1801 1849 1900 1930 1960 1981 1991 2001 2004
203.999 174.900 350.919 591.939 801.155 807.937 663.394 564.657 564,477

Ekonomia

Rajoni i Lisbonës është rajoni më i pasur në Portugali. Ekonomia e Lisbonës është i bazuar kryesisht në sektorin e shërbimeve. Shumica e selive të kompanive shumekobëshe që veprojnë në Portugali, ndodhen në nën rajonin Grande Lisboa, veçanërisht në komunën Oeiras. Zona Metropolitane e Lisbonës është e industrializuara rëndë, sidomos bregu jugor i lumit Tagus (Rio Tejo).

Në Lisbonë ndodhet porti më i madh i vendit, duke zhvilluar një nga tregjet më të mëdha dhe më të sofistikuara rajonale në Gadishullin Iberik. Lisbona dhe rrethinat e saj shumë të populluara janë gjithashtu në zhvillim si një qendër e rëndësishme financiare dhe një qendër dinamike teknologjike. Prodhuesit të automobilave kanë ngritur fabrika në periferi, për shembull, AutoEuropa.

Lisbona ka sektorin më të madh dhe më të zhvilluar të mediave të Portugalisë, dhe është vendndodhja e disa kompanive të medias, që përfshin rrjetet televizive dhe radio stacionet kryesore si dhe gazetat kryesore.

Industria e Lisbonës ka sektorë të mëdhenj të përpunimit të naftës, me rafineritë që ndodhen përtej lumit Tagus, fabrika tekstili, ndërtim anijesh dhe peshkim.

Pamja e pjesshme e Lisbonës

Binjakëzimet

Shih edhe

Burimi

Lidhjet e jashtme

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Lisbona&oldid=1637113"